'Dışarıdakiler Kaybeder' Avrupa Birliği Hibe Projesi

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Müsteşarı Birol Aydemir, Türkiyedeki sosyal yardım sisteminin kayıt dışılığı artırmaması gerektiğini söyledi. Haber-İş Sendikası tarafından hazırlanan kayıt dışılıkla mücadele projesi olan 'Dışarıdakiler Kaybeder' projesinin Anitta Otel'de tanıtım toplantısında konuşan Birol Aydemir, kayıt dışı istihdamın tüm dünya ülkelerinin sorunu olduğunu ancak Türkiye'de daha fazla olmasının kendine özgü nedenleri bulunduğunu ifade ederek, 'Bizim işsizlik oranımız az olsa kayıt dışılık kendinden azalacak. 3 milyon işsizin olduğu bir ülkede kayıt dışılık kaçınılmaz bir olgu olarak karşımıza çıkıyor. Diğer ülkelerden farklı olarak bize özgü bir durum da yeşil kart uygulaması. Sosyal yardım sistemimiz kayıt dışılığı artırmamalı' dedi.

Torba Yasa Tasarısı ile yeşil kart sisteminde düzenlemeler yapılacağını bildiren Aydemir, şunları kaydetti:

'Evimizde ev işlerine bakması için bir bayan çalıştırmak istedik. Sosyal sigortalı yapacağımızı söyledik. 'Ben sigorta istemiyorum, yeşil kartım iptal edilir, vakıflardan aldığım yardımlar kesilir' dedi. Sendika başkanlarımızın kısmen eleştirdiği 'Torba Yasa'daki hükümle yeşil kartlı vatandaşlarımızın çalışması halinde yeşil kartları iptal edilmeyecek. Yeşil kartları askıya alınacak, işsiz kaldıkları günün ertesi gün yeşil kartları tekrar devreye girecek. Yeşil kart almak için uğraştıkları hiçbir prosedürle tekrar uğraşmayacaklar. Yeşil karttan kaynaklanan kayıt dışılığın önüne böylece geçmiş olacağız.'

Kuralsızlığın toplumda neredeyse bir yaşam biçimi haline geldiğinin altını çizen Aydemir, 'Herkes samimice kendisine sorsun hayatta ihlal ettiğimiz kaç kural var? Acaba kurallara uymamak bizim bir yaşam biçimimiz mi ki bundan dolayı kayıt dışılık hiç hicap duymadan ve ahlaki yönü düşünülmeden rahatlıkla kabul edilen bir olgu haline geldi. Kayıt dışı çalıştıran bir işveren bunun bir kul hakkı olduğunu ve öbür dünyada hesabını vereceğini düşünmüyor mu? Kayıt dışılığın manevi sonucu da hesap edilmeli. Hiçbir hakkı olmayan bu kayıt dışı çalışanları acaba 'çağdaş köle' olarak mı çalıştırıyoruz' dedi. Kayıt dışı istihdamın en önemli iki nedenin de eğitimsizlik ve mesleksiz olduğunu belirten Birol Aydemir, kayıt dışı çalışanların büyük çoğunluğunun eğitimsiz, vasıfsız, genç ve kadınlardan oluştuğunu söyledi. Toplum olarak kayıt dışılığın 'saygısızlık ve zulüm' olduğunun kabul edilmesi gerektiğini söyleyen Aydemir, 'Geçmiş yıllardaki gazete manşetlerine baktığınızda 'İyi ki kayıt dışı var, kayıt dışı ekonomi ülkeyi ayakta tutuyor' böyle bir yaklaşım olduğu ülkede kayıt dışılık önlenmez. Toplum olarak mahalle baskısı uygulamalıyız' diye konuştu.

- EVDE ÇALIŞMA ESNEKLİK YASASI-

Torba Yasa Tasarısı'nda yeni hükümler olduğunu belirten Aydemir, fiiliyatta olan ancak hukuki zemin olmadığı için kayıt dışı olmak zorunda kalan durumlarla ilgili düzenlemeler yaptıklarını ifade etti. Aydemir, iş kanununda da yeni düzenlemelere gidildiğine dikkat çekerek, 'Torba yasada yer alan evde çalışmak ve uzaktan çalışmak. Özellikle tekstilde, evinde oturarak çalışan kadınların yaptıkları üretimlerde iş kanununda düzenleme yapıyoruz. Bunlar kayıtlı değil çünkü hukuki ortam yok. Sosyal güvenlik kapsamında çalışanları da bu kapsama almaya çalışıyoruz. Zaman zaman sendikalarla farklı düşünebiliyoruz. Yaptığımız düzenlemelerle son 2 yılda 845 bin kişiyi, 39 bin iş yerini kayıt altına aldık' dedi.

- HABER-İŞ SENDİKASI GENEL BAŞKANI AKCAN-

Toplantıda konuşan Haber-İş Sendikası Genel Başkanı Ali Akcan, TÜİK'in 2010 yılı verilerine göre çalışan nüfusun yüzde 44.8'inin kayıt dışı olduğunu söyledi.

Akcan, kayıt dışı çalışanların tek sorunun ücret olmadığını belirterek, 'Bu kişiler ücretlerini alsalar bile sosyal dışlanmayla karşı karşıyalar. Emekli aylığı gibi, hastalık nakdi yardımları ve analık yardımları gibi yardımlardan yararlanamıyorlar. Bordroları olmadığı için ev kredisi, tüketici kredisi ve kredi kartı alamıyorlar. Bu kişiler yoksulluk tuzağının içine çekilmektedirler' şeklinde konuştu. Kayıt dışılığın sadece devletin çabalarıyla çözümlenemeyeceğini ifade eden Akcan, sendika olarak kamuoyunda kayıt dışı istihdam sorunu hakkında toplumsal farkındalık oluşturmak ve sorunun çözümünde mesleki eğitimin önemini vurgulamak amacıyla kayıt dışı istihdamla mücadele projesi 'Dışarıdakiler Kaybeder' projesini uygulamaya koyduklarını bildirdi.

Akcan, AB tarafından kabul edilen hibe projesiyle Çorum Şehit Öğretmen Fatih Tekin Mesleki Eğitim Merkezi'nde sosyal destek merkezi kurulacağını, 12 ayrı dönemde 192 kayıt dışı çalışan vatandaşa çeşitli konularda mesleki ve bireysel gelişim eğitimleri verileceğini, 240 işverene kayıt dışı çalışmanın yol açtığı makro ve mikro sorunların anlatılacağını söyledi.

- TÜRK-İŞ GENEL BAŞKANI KUMLU-

Türk-İş Genel Başkanı Mustafa Kumlu ise Türkiye'nin pek çok sorunu olduğunu ancak en önemlisinin kayıt dışı istihdam olduğunu, kayıt dışında kalanların gerçekten kaybedeceğini belirtti. Kayıt dışının sadece kayıt dışı çalışanların sorunu olmadığını ifade eden Kumlu, 'Dışarıda birileri olduğu sürece içeridekiler de kaybetmektedir' dedi.

Kayıt dışı ile ilgili Türk-İş'in hazırladığı 'Kayıt Dışı İstihdamla Mücadele Ulusal Eylem Planı Önerisi' olduğunu hatırlatan Kumlu, amaçlarının kaçak işçiler dahil kayıt dışı istihdamı üç yılın sonunda yüzde 5-10 gibi bir seviyeye indirmek olduğunu vurguladı. Küresel rekabette başarı için ekonominin sosyal politikalarla koruyucu iş yasalarıyla oluşan yapısının esneklik, serbestleşme, kural azaltma gibi düzenlemelerle değiştirilmek istendiğini savunan Kumlu, 'Çalışanların yaşamlarını sürdürebilmeleri için bir işe ihtiyaçları olması gerçeği, hayatlarını esir almamalıdır. İş gücünde çalışanların sürekliliğine ihtiyaç vardır. İşçiler işlerini korumak için istihdam güvenliğinden vazgeçmek durumunda bırakılmamalıdır' şeklinde konuştu.

- HAK-İŞ GENEL BAŞKANI USLU-

Hak-İş Genel Başkanı Salim Uslu da kayıt dışılığın sendikaların tek başına çözemeyeceği ucube bir sorun haline geldiğini söyledi.

Kayıt dışılığın insan haklarına aykırı olduğunu belirten Uslu, 'Kayıt dışına kayıtsız kalma zulme ortak kalma. Kayıt dışılık toplumsal sorumlulukların ötelenmesi anlamına geliyor. Bu ülkenin yurttaşı olacaksın, haklarından yararlanacaksın ama yurttaş sorumluluklarını getirmeyeceksin. Bu insanların hak talebi de olmamalı' dedi.

Kayıt dışılığın devlet politikası haline getirilmesi gerektiğini ifade eden Uslu, şöyle devam etti:

'1 yıl önce hükümetin oluşturduğu kayıt dışı mücadele stratejisi eylem planı vardı. Bu plan incelenerek, ne kadar mesafe kaydedilmiş, başarılı olunmuş mu bakılmalı, önlemler alınmalı. Kayıt dışılık sadece kamu finansmanına yönelik bir sorun olmaktan öte, kayıt dışı ekonomi ve istihdam beraberinde kayıt dışı siyaseti de getiriyor. Kayıt dışı ekonomi ne kadar büyükse kayıt dışı siyasette o kadar etkili oluyor. Bundan kastım siyasetin toplum dışında üretilmesi. Siyasete siyaset dışı kurumların müdahalesinin çok sık olması. Bu durumda demokrasiniz deforme oluyor. Siyaset toplum için değil, o kayıt dışı ekonominin baronları için yapılmaya başlanıyor. Onun için bu meseleyi bir memleket meselesi haline getirmeliyiz. Eskiden kayıt dışılık mazur gerekçelerle tolore edilirken şimdi devlet, sendika işbirliği var. Sendikaların diyalog yeteneği bu sorunu çözme hevesi var, kimse şüphe etmesin.'

Sendikal örgütlenmenin olduğu yerde kayıt dışılığın mümkün olmayacağını vurgulayan Uslu, sendikal örgütlenmenin önündeki engellerin kaldırılması gerektiğini, engelleyen yasaların düzenlenmesi gerektiğini belirtti. Uslu 'Torba yasa tasarısının can yakacağını' ileri sürdü. İş yargısının yeniden ele alınması gerektiğini söyleyen Uslu, 'Ekonomik kayıt dışı devlet ve sivil toplumun beraberliğiyle mümkündür. Bunun ayıp olduğu, yasak olduğu düşüncesi herkesin aklına bir mıh gibi çakılmadıkça bu sorunla mücadele mümkün değildir. Kayıt dışından nemalananlara sokağa çıktığında 'Helal olsun, dün şuradaydı bugün nerelere geldi' gibi hayranlık cümleleri kuruyorsak toplumsal duyarlılığımızda bir zafiyet vardır demektir. Buradan tatlı para kazananları toplumun vicdanı ne kadar ayıplıyorsa ülkenin yasaları da o kadar yasaklamalı' diye konuştu. (ESM-YÜC-EA) - ÇORUM

Haberler