Tatlıcak ve Büyükalan Halkı, Samsun Büyükşehir Belediyesi'nin Yaylalarına Ges Kurmasına Tepki Gösterdi

MEHMET REBİİ ÖZDEMİR

Samsun'un Ladik ilçesi Tatlıcak ve Büyükalan Mahallesi sakinleri, Büyükşehir Kanunu'yla belediyeye geçen arazileri üzerinde Samsun Büyükşehir Belediyesi'nin güneş enerji santralı (GES) kurma girişimini yargıya taşıdı. Büyükşehir Kanunu'yla yaylalarının ellerinden alındığını belirten mahalle sakinleri, "Elimizden yerlerimizi cebren gasp eder gibi aldılar. Biz şimdi hayvanlarımızı hangi yaylaya gidip otlatacağız?" diye tepki gösterdi.

Samsun'un Ladik ilçesi Tatlıcak ve Büyükalan Mahallesi sakinlerinin, daha önce köy statüsündeyken köye tüzel kişiliğine ait arazilerin Büyükşehir Kanunu ile belediye adına tescil edilmesi ve bu araziler üzerinde GES kurulmasına karşı mücadele başlattı. Mahalle sakinlerinin avukatları Sadi Özkul ve Bedrettin Kalın, yaşanan süreci anlattı. Sadi Özkul, şu bilgileri verdi:

"KÖYÜN ARAZİSİ KÖYLÜLERCE SATIN ALINMIŞ"

"Tatlıcak Köyü Samsun'un Ladik İlçesine bağlı şehir merkezinin 6 kilometre doğusunda Ladik Gölü'nün batısında Ladik Ovasının ortasında yer alan yaklaşık 120 haneli bir köydür. Başlıca geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Tatlıcak Köyü nüfusuna kayıtlı bir dönem muhtarlık yapan Kazım Ayal, köy sakinlerinden Hasan Tamtürk ve İsmail Ersalan 1950'li yıllarda o dönem Samsun/Ladik- Amasya/Taşova sınırında yaklaşık 125 hektar alanı (1250 dönüm) satın almışlardır. Bu taşınmazın yaklaşık 40 hektar (400 dönüm) alanı kadastro çalışmaları sırasında orman vasfı olduğundan Orman İşletme Müdürlüğü'ne geçmiştir. Orman İşletme Müdürlüğü ile mülkiyete ilişkin davalar süre gelmiş halen devam etmektedir. Tatlıcak Köyü nüfusuna kayıtlı bir dönem muhtarlık yapan Kazım Ayal, köy sakinlerden Hasan Tamtürk ve İsmail Eraslan köylerinde yayla vasfında taşınmaz olmaması, köylünün hayvanlarını otlatacak ve hayvancılığa müsait taşınmaz olmaması düşüncesiyle hibe yoluyla, Amasya ili Taşova İlçesi Destek Köyü Büyükalan Demirciler mevkiinde kayıtlı 124 bin metrekare İsmail Eraslan ve Hasan Tamtürk tarafından 1958 yılında Tatlıcak Köyü tüzel kişiliğine hibe yoluyla, Büyükalan Sulamçayırı mevkiinde kayıtlı 286 bin 200 metrekare, Morcular mevkiinde kayıtlı 16 bin metrekare, Büyükalan Mıhçılar mevkiinde kayıtlı 135 bin metrekare, Büyükalan Calazbaşı Mevkiinde kayıtlı 16 bin 170 metrekare, Büyükalan Söbüceler mevkiinde kayıtlı 315 bin metrekare, Büyükalan Semerciler mevkiinde kayıtlı 200 bin metrekare, hibe yoluyla devredilmiştir. Parça halindeki taşınmazlar kadastro tespitiyle birlikte Samsun ili Ladik İlçesi Büyükalan Köyü, mıhçılar mevkii, 114 ADA, 45 parsel, 84 Hektar 9 bin 120 metrekare olarak 02.01.2008 tarihinde Tatlıcak tüzel kişiliği adına tescil edilmiştir.

"BİLİRKİŞİ KAPORLARINDA, PROJENİN ÇEVRESEL ZARARLARA YOL AÇACAĞI ORTAYA KONMUŞTUR"

Köylünün hayvancılık yapmaya elverişli arazisinin ellerinden alınması yerel yöneticilik ve gönül belediyeciliği anlayışı ile tezat oluşturmaktadır. Samsun 3. İdare Mahkemesi'nin 2021/699 Esas sayılı dosyasına sunulan bilirkişi raporlarında, GES projesinin Ladik gibi doğa harikası bir ilçede ciddi manada çevresel zararlara yol açacağı, bölgedeki canlıları olumsuz etkileyeceği, su kaynaklarına zarar verebileceği, ekosistem ve biyolojik çeşitlilik üzerine kalıcı etkiler gösterebileceği de açıkça ortaya konmuştur. Tatlıcak Mahallesi (Tatlıcak Köyü) tüzel kişiliğini yitiren ve sahip olduğu tüm mal varlığını ilçe/il belediyesine tabiri caizse kaptıran mağdurlardan sadece biridir. Köy sakinlerinin tarla vasıflı olarak satın aldıkları ve tüm köylünün yararlanmasına bağış yoluyla sundukları taşınmazın amacı dışında kullanımının anlamı haksız ve cebri yollarla kişinin elinden alınan maldan bir farkı da kalmamıştır."

"PROJENİN MERAYA YAPILMASI UYGUN DEĞİL"

Avukat Bedrettin Kalın ise şunları ifade etti:

"Samsun'un Ladik ilçesinde Büyükalan köyü sınırları içerisindeki, köy halkına ait meraya GES (Güneş Enerjisi Santrali) kurulması projesi yapılmış. Bu projeye karşı Samsun İdare Mahkemesi'nde açılmış olan davalar söz konusudur. Samsun Büyükşehir Belediye başkanının kamuoyuna yaptığı açıklamalar da vardır. Söz konusu dava çerçevesinde geçen haftalarda Samsun 3. İdare Mahkemesi'ndeki duruşmaya da katıldık. Dolayısıyla yargılamada son aşamaya gelmiş bulunmaktayız. Özetle biz GES projesine karşı çıkıyor değiliz. Esas olarak desteklediğimiz bir enerji üretimidir.

Samsun Büyükşehir Belediyesi'nin almış olduğu kararda neye karşıyız? Söz konusu arazi 85 hektar bir arazi. Belediye başkanının ifadesine göre, 65 hektarlık kısmı üzerine bir proje yapılmasıdır. Projenin bu taşınmaz üzerine yapılıyor olmasına ve belediye başkanının bu taşınmazın tarım arazisi vasıflarını taşımadığına hem de mülkiyetinin Samsun Büyükşehir Belediyesi'ne ait olmasına, dair konuşması açıklaması doğrudur. Söz konusu taşınmaz 1950'li yıllarda Tatlıcak köyü halkı tarafından Tokat ili Erbaa ilçesinden satın aldıklarını, o yıllarda köy halkı kendi aralarında para toplayarak, köyü temsil eden 3-4 kişi adına bu taşınmazlar Erbaa'dan satın alınıyor. Amasya Taşova sınırları içerisine giriyor. Ardından da açılmış davalar sonucunda arazi Samsun ili Ladik ilçesi Tatlıcak ve Büyükalan köyleri adına tescili yapılıyor. Satın alınan bu yer arazi vasfındadır. Büyükşehir Yasası çıkmadan önce bu arazi önce köy tüzel kişiliğine tescil ediliyor. Ardından da köy tüzel kişiliğinden özel idareye tescil edilen arazi Büyükşehir Yasası'yla özel idareden Samsun Büyükşehir Belediyesi'ne devrediliyor. Bu alanda geçmişten bu yana tarım yapılmaktadır. Sertifikalı buğday ekimi yapılmaktadır. Ayçiçeği yapılmakta. 400-500 hayvanın da otlak alanıdır. Köylüler bu arazi her yanıyla kullanmaktadır. Bir belediye başkanın arazinin kendilerine ait olduğunu söylemesi büyük haksızlıktır. Bütün bu gelişmeleri mahkeme heyetine anlattık. Ayrıca dava sürecinde alınmış bilirkişi raporları da var. Bu bilirkişi raporları da ÇED raporunun usulüne uygun olmadığı projenin üstünde tartışılmadığını ifade etmişler."

MAHALLE SAKİNLERİ TEPKİLİ

Tatlıcak ve Büyükalan mahalle sakinleri ise GES projesine tepki göstererek, şu görüşleri dile getirdi:

"Yıllardır biz bu yaylada hayvanlarımızı otlattık. Tarım yaptık. Ayçiçek, yulaf, ekin, mısır ve arpa gibi tarım ürünleri diktik ve çok iyi verim aldık. Yaylamızın hemen altından geçen Ladik gölünün suyundan ziyadesiyle faydalandık. Yıllarca bizi oyaladılar. Elimizden yerlerimizi cebren gasp eder gibi aldılar. Biz şimdi hayvanlarımızı hangi yaylaya gidip otlatacağız? Kim alır, bizim on binlerce metrekare yerimiz dururken civardaki hiçbir mahalle bizim hayvanlarımızın otlatılmasına izin vermez. Verseler bile biz hayvanlarımızı o kadar uzak mesafeye nasıl getirip götürebiliriz.

"DEPREM BÖLGESİNE KURULMASI NE KADAR AKILLICA?"

"Biz yıllarca bu iktidara dört kolla sarıldık ve oylarımızı verdik. Başımıza bir Büyükşehir Yasası getirdiler canımıza ot tıkadılar. Büyük bir kısmımız AKP iktidarına oy verirken gençlerimiz de MHP'ye oy vererek onları Ladik'te birinci parti yaptık. Hem yerel de hem de genelde AKP bizim sayemizde iktidardır. Biz Tatlıcak ve Büyükalanlılar bunları hak etmedik.

Bilim adamlarının dediği gibi GES projesi yapılacak olan yaylamızda ne taş var ne de kayalar var. Her yer ulu orta çayır çimenden geçilmiyor. Bilirkişilerin de ifade ettikleri gibi yaylamızın olduğu bölge deprem bölgesi olduğundan en ufak bir sarsıntıda panellerin kırılmayacağı içerisindeki kimyasal maddelerin sulara ve toprağa karışmayacağını kim garanti edebilir? Dolu yağdığında kırılacak olan güneş panelleri yine aynı şekilde kırıldığında etraf her türlü riskli kimyasallar saçılacaktır. Bütün bu bilimsel veriler karşımızda gün gibi dururken bu ısrarın kime ne faydası olacak anlamakta güçlük çekiyoruz."

SAMSUN BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ: ARAZİNİN MÜLKİYETİ BİZE AİTTİR

Santralin kurulacağı yerin tarıma uygun olmadığını savunan Samsun Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Demir, "Tercih ettiğimiz arazi tarıma elverişsiz sulanmayan kuru arazi. Mülkiyeti belediyemize ait olan Büyükalan Mahallesi'ndeki arazide de bu unsurlar göz önünde bulundurularak yer tercihi yapılmıştır. Santralin o bölgede yapılmasına karar verilmesinde arazinin engebesinin az olması, çevresinde toz yapacak bir alanın olmaması, deniz seviyesinden yüksekte bulunması, ulaşımının rahat yapılabilmesi ve verimsiz bir arazi olması en başlıca sebeplerdir. Belediyemizce yine İl Tarım Orman Müdürlüğü'nden arazi sınıfı için kuru marjinal tarım arazi raporu alınmıştır. Arazide 30 ayrı noktada da zemin etüt çalışması yapılmıştır" ifadelerini kullandı.