TBB: "Faiz İndirimlerinin Yavaşlaması, Hatta Durması Bekleniyor"

Türkiye Bankalar Birliği'nin Türkiye Bankacılık Sistemi 2009 raporuna göre uzun süredir devam eden faiz oranlarında indirim sürecinin önümüzdeki dönemde yavaşlaması, hatta durması bekleniyor. Canlandırma paketinin etkisiyle ikinci çeyrekte yaşanan iyileşme eğiliminin üçüncü çeyrekte tekrar yavaşlama sürecine girdiği uyarısında bulunulan raporda, kamu maliyesinde gevşeme eğiliminin, bir risk olarak ortaya çıkmaya başlandığına dikkat çekildi.

Türkiye Bankalar Birliği, Türkiye Bankacılık Sistemi Eylül 2009 Raporunu yayınladı. Rapora göre küresel piyasalarda belirsizlik, 2009 yılının üçüncü çeyreğinde kısmen azalmakla beraber, beklentiler henüz olumluya dönmedi ve finansal riskler varlığını korudu. Türkiye'de yılın ikinci çeyreğinde uygulanan canlandırıcı maliye ve para politikalarının etkisiyle nispi bir iyileşme görüldü. Ancak yılın üçüncü çeyreğinde iyileşme eğilimi tekrar yavaşlama eğilimine girdi. Öte yandan, kamu maliyesinde gevşeme eğilimi, bir risk olarak ortaya çıkmaya başladı. Uzun süredir devam eden faiz oranlarında indirim sürecinin, önümüzdeki dönemde yavaşlaması, hatta durması bekleniyor.

-KÜÇÜLME NEDENİYLE KREDİ STOKUNUN KALİTESİNDE BOZULMA DEVAM ETTİ-

Ekonomik faaliyetin küçülmesi, kredi standartlarının yükseltilmesi, nitelikli kredi talebindeki gerileme ve kamu borçlanma ihtiyacındaki artış, kredi stokundaki büyümeyi sınırlandırdı. Bankaların finansal varlıklara olan talebi artarken, ekonomik faaliyetteki küçülme nedeniyle kredi stokunun kalitesindeki bozulma devam etti. Yabancı para cinsinden likit varlıklar yüksek düzeyde tutulmaya devam etti.

-TAKİPTEKİLER KREDİLER ARTMAYA DEVAM ETTİ-

Takipteki krediler artmaya devam etti. Takipteki krediler için ayrılan karşılıklar karlılığı sınırlandırdı. Öte yandan, bankacılık sektörünün karlılığının finansal varlık fiyatlarına olan hassasiyeti yükseldi. Aktif ve pasifler arasındaki vade uyumsuzluğu nedeniyle, faiz oranlarındaki gerileme ve özkaynakların hızlı artışı kar hacmini olumlu etkiledi. Yıllık bazda özkaynak karlılığı geçen yılın aynı dönemine sınırlı bir artış gösterdi.

-FAİZLERDE DÜŞÜŞÜN DURMASI, BANKACILIK SEKTÖRÜNÜN KARLILIĞINI SINIRLANDIRIR-

Faiz oranlarındaki düşüşün durmasının ve takipteki kredilerdeki artışın önümüzdeki dönemde bankacılık sektörünün karlılığını ve özkaynak büyümesini sınırlandırması bekleniyor.

-MEVDUAT DIŞI KAYNAKLARDA YURTDIŞINDAN SAĞLANAN KREDİLERİN PAYI DÜŞTÜ-

Mevduat aracılığıyla yaratılan kaynaklar önemini korurken, mevduat dışı kaynaklarda yurtdışından sağlanan kredilerin payı düştü. Repo işlemlerinden sağlanan kaynaklar genelde artmakla beraber, dalgalı bir seyir izledi. Ödenmiş sermaye ve olağanüstü yedeklerdeki artışa bağlı olarak özkaynaklar arttı.

-BANKALARIN DAHİL OLDUKLARI RİSK GRUBUNA AİT NET RİSKLERİ NEGATİF OLDU-

Toplam kredilerin yüzde 1.3'ünü oluşturan 4.8 milyar TL ve toplam mevduatın yüzde 3'ünü oluşturan 14.4 milyar TL bankaların dahil oldukları risk grubuna ait olduğu görüldü. Bankaların dahil oldukları risk grubuna ait net riskleri negatif oldu.

-TOPLAM AKTİFLER 765 MİLYAR TL OLDU-

Yılın ilk dokuz ayında bilanço toplamı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 17 oranında büyüdü. Toplam aktifler Eylül 2009 itibariyle 765 milyar TL oldu. Toplam aktiflerin Gayri Safi Yurtiçi Hasıla'ya oranının Eylül 2009 itibariyle yüzde 81 düzeyinde gerçekleştiği tahmin ediliyor.

-TOPLAM AKTİFLER MEVDUAT BANKALARINDA YÜZDE 17 ARTTI-

Eylül 2008'e göre, toplam aktifler mevduat bankalarında yüzde 17, kalkınma ve yatırım bankalarında ise yüzde 21 oranında arttı. Aynı dönem itibariyle, kamu bankalarının toplam aktifler içindeki payı 2 puan artarken, özel ve yabancı bankaların payları ise 1'er puan azaldı.

-İLK BEŞ BANKANIN AKTİF PAYI 1 PUAN ARTARKEN, KREDİ PAYI 2 PUAN AZALDI-

Geçen yıl sonuna göre, aktif büyüklüğü itibariyle ilk beş bankanın aktif payı 1 puan artış gösterirken, kredi payı 2 puan azaldı. Mevduat payında ise değişiklik olmadı. İlk on bankanın aktif, mevduat ve krediler içindeki payı 1'er puan artarak, sırasıyla yüzde 87, yüzde 91 ve yüzde 85'e yükseldi.

-YABANCI PARA NET GENEL POZİYONU FAZLASI 457 MİLYON DOLAR-

Yabancı para net genel pozisyonu 457 milyon dolar fazla verdi. Yabancı para aktiflerin TL karşılığının toplam aktifler içindeki payı Eylül 2008'e göre 2 puan azalarak yüzde 28; yabancı para kaynakların TL karşılığının toplam pasifler içindeki payı ise yine 2 puan azalarak yüzde 32 düzeyinde gerçekleşti.

-KREDİLERİN TOPLAM AKTİFLERE ORANI 6 PUAN AZALARAK YÜZDE 48 OLDU-

Kredilerin toplam aktiflere oranı bir önceki yılın aynı dönemine göre 6 puan azalarak yüzde 48 oldu. Mevduatın krediye dönüşme oranı, Eylül 2008'e göre 9 puan azalarak yüzde 76'ya geriledi. Eylül 2009 itibariyle, bu oran kamu bankalarında yüzde 55, özel bankalarda yüzde 79 ve yabancı sermayeli bankalarda yüzde 100 oldu. Toplam aktiflerin yüzde 52'si, kaynakların ise yüzde 79'u bir yıldan daha kısa vadeli oldu.

-FİNANSAL KURUMLARIN PİYASA DEĞERİ 84 MİLYAR DOLAR OLDU-

Finansal kurumların toplam piyasa değeri 2008 yılı sonundaki 45 milyar dolardan, Mart 2009 itibariyle 41 milyar dolara geriledi. Fakat yılın ikinci çeyreğinden itibaren tekrar yükselerek Eylül 2009 itibariyle 84 milyar dolar oldu.

-SEKTÖR ÖZKAYNAKLARI 101.2 MİLYAR TL OLDU-

Sektör özkaynakları, Eylül 2008'e göre yüzde 27 artarak, Eylül 2009 itibariyle 101.2 milyar TL oldu. Özkaynaklardaki artışı, ödenmiş sermaye ve olağanüstü yedeklerdeki büyüme destekledi. Serbest özkaynakların toplam aktiflere oranı ve sermaye yeterliliği standart rasyosu da Eylül 2008'e göre yükseldi.

-KAR HACMİ YÜZDE 42 ARTARAK 15.2 MİLYAR TL'YE YÜKSELDİ-

Kar hacmi, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 42 artarak 15.2 milyar TL'ye yükseldi. Faiz oranlarındaki gerileme, toplam aktiflerin ortalama vadesinin, toplam pasiflerin ortalama vadesinden daha uzun olması nedeniyle, kar hacmini olumlu etkiledi. Özkaynakların yüksek düzeyi de kar artışında etkili oldu. Yıllık bazda özkaynak karlılığı yüzde 17.1, yıllık bazda aktif karlılığı ise yüzde 2.3 düzeyinde gerçekleşti.

-İNTERNET BANKACILIĞINDA MÜŞTERİ SAYISI VE İŞLEM HACMİ BÜYÜDÜ-

Kredi ve banka kartı sayısındaki artış yavaşlamış, işlem hacmi ise artmaya devam etti. İnternet bankacılığı aracılığıyla yapılan işlemlerde ise hem müşteri sayısı, hem de işlem hacmi büyüdü.

-BANKACILIK SEKTÖRÜ AKTİFLERİ YÜZDE 17 ARTARAK 765 MİLYAR TL'YE YÜKSELDİ-

Bankacılık sistemi toplam aktifleri, Eylül 2009 itibariyle, bir önceki yılın aynı dönemine göre TL bazında yüzde 17 artarak 765 milyar TL'ye yükseldi. Dolar bazında ise yüzde 3 azalarak 518 milyar dolar oldu. Bankacılık sektörünün toplam bilançosu, Eylül 2008-Eylül 2009 döneminde 109.7 milyar TL artış kaydetti. Bu artışın yüzde 59'u mevduattan; yüzde 14'ü mevduat dışı kaynaklardan, yüzde 20'si özkaynaklardan geldi. Diğer pasiflerin kaynak artışına katkısı yüzde 7 oldu. Sağlanan kaynakların yüzde 11'i kredilere, yüzde 64'ü finansal varlıklara, yüzde 21'i likit aktiflere ayrıldı.

-BİLANÇO BÜYÜMESİ YAVAŞLADI-

Yılın ilk dokuz ayında bilanço büyümesi yavaşladı. Bu dönemde bilanço büyüklüğü 59.3 milyar TL arttı. Sağlanan kaynakların yüzde 50'si mevduattan, yüzde 31'i özkaynaklardan ve yüzde 11'i mevduat dışı kaynaklardan geldi. Varlıklar tarafında, kaynakların yüzde 85'i kamu kesimi borçlanma ihtiyacının artması nedeniyle menkul kıymetler portföyüne, yüzde 7'si likit aktiflere ayrıldı. Diğer kalemlerdeki artış sınırlı kaldı.

-KREDİLERİN PAYI YÜZDE 48'E GERİLEDİ-

Eylül 2009 itibariyle, toplam aktifler içinde kredilerin payı Eylül 2008'e göre 6 puan azalarak yüzde 48'e geriledi. Likit aktiflerin payı 1 puan, finansal varlıkların payı ise 5 puan artarak, sırasıyla yüzde 14 ve yüzde 34'e yükseldi.

Yabancı para krediler, TL kredilerden daha hızla artış gösterdi. Bu gelişmede TL'nin dolar karşısında değer kaybetmesi etkili oldu. TL kredilerin toplam aktiflerdeki payı 5 puan azalarak yüzde 34'e, yabancı para kredilerin payı ise 1 puan azalarak yüzde 14'e geriledi.

-MEVDUATIN KREDİYE DÖNÜŞME ORANI 9 PUAN AZALDI-

Mevduatın krediye dönüşme oranı, Eylül 2008'e göre 9 puan azalarak yüzde 76'ya geriledi. Eylül 2009 itibariyle, bu oran kamu bankalarında yüzde 55, özel bankalarda yüzde 79 ve yabancı sermayeli bankalarda yüzde 100 oldu.

Mevduat bankalarında, Eylül 2009 itibariyle, karşılık öncesi takipteki alacakların toplam kredilere oranı yüzde 5.6 olarak gerçekleşti. 15 bankada bu oran, ortalamanın üzerinde gerçekleşirken; 3 bankada sıfır oldu.

-TOPLAM MEVDUAT YÜZDE 15 ARTTI-

Toplam mevduat, Eylül 2009 itibariyle, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 15 oranında arttı. TL mevduat yüzde 12 yükselirken, yabancı para mevduatın TL karşılığı yüzde 21 büyüdü. Toplam pasifler içinde toplam mevduatın payı 1 puan azalarak yüzde 63'e gerilerken, yabancı para mevduat dolar bazında yüzde 1 arttı. Eylül 2009 itibariyle yabancı para mevduat 172 milyar TL, TL mevduat ise 311 milyar TL düzeyinde gerçekleşti.

-SEKTÖR ÖZKAYNAKLARI YÜZDE 27 ARTTI-

Sektör özkaynakları, 2009 yılının ilk dokuz ayında, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 27 artarak 101.2 milyar TL düzeyinde gerçekleşti. Kalkınma ve yatırım bankalarının özkaynakları, 12 milyar TL'ye yükseldi. Öte yandan, özkaynakların toplam aktiflere oranı, söz konusu dönem itibariyle 1 puan artarak yüzde 13'e yükseldi. Yıllık bazda özkaynak karlılığı, Eylül 2009 itibariyle yüzde 17.1'e çıktı. Aktif karlılığı ise aynı dönem itibariyle yüzde 2.3 olarak gerçekleşti.

-FAİZ GELİRLERİ 64.4 MİLYAR TL-

Yılın ilk üç çeyreğinde bankacılık sektörünün faiz gelirleri 64.4 milyar TL, faiz giderleri 33.3 milyar TL oldu. Net faiz gelirleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 36 oranında artarak 31.1 milyar TL düzeyinde gerçekleşti. Faiz oranlarının düştüğü bir ortamda, ortalama aktiflerin vadesinin, ortalama pasiflerin vadesinden daha uzun olması nedeniyle, net faiz geliri arttı.

Net ücret ve komisyon gelirleri yüzde 10 oranında artarak 6.9 milyar TL'ye ulaştı. Net ticari kar-zarar ise sermaye piyasası işlemlerinden elde edilen kara bağlı olarak arttı.

-TAKİPTEKİ KREDİLERE AYRILAN KARŞILIKLAR YÜZDE 138 ORANINDA ARTTI-

Öte yandan, takipteki kredilere ayrılan karşılıklar yüzde 138 oranında arttı. Buna rağmen, faiz oranlarındaki gerileme ve özkaynaklardaki büyümenin etkisiyle, net dönem karı yüzde 42 oranında yükselerek, 15.2 milyar TL'ye ulaştı.(ANKA)

(HGS/BÜN)

Haberler