Referandum Sonrası Gerileyen Dövizin Yönü Yeniden Yukarı (3)

Referandum sonrası belirsizliklerin sona ermesinin etkisiyle 3.63 liraya gerileyen dolar ve 3.86 liraya gerileyen euronun yönü, AGİT'in seçim raporu ve sonuçlara ilişkin tartışmaların etkisiyle yeniden yukarıya döndü.

Referandum sonrası "yeni bir seçim olasılığının gündemden düştüğü" algısıyla yeni haftaya, dolar yaklaşık 7 kuruş gerileme ile 3.63 - 3.64 lira ve euro da 3 kuruş gerileme ile 3.86 - 3.87 lira aralığında başladı. Ancak, kısa sürede dolar keskin bir toparlmanma ile 3.68 lirayı, euro da 3.90 lirayı terst etti. Daha sonra gün boyu 3.66 - 3.67 lira aralığında hareket eden dolar, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Ankara'daki konuşmasında AGİT raporunu, "Haddinizi bilin. Sizin siyasi içerikle raporlarınızı ne duyurız, ne biliriz" sözleriyle eleştirmesinin ardından 3.67 lirayı aşarak 3.6705 liraya, euro da 3.9115 liraya kadar yükseldi.

AGİT: Mühürsüz pusulalar kararı güvenceyi ortadan kaldırdı

Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'na göre (AGİT) Türkiye'de düzenlenen referandum, "uluslararası standartlara uyumun gerisinde" kaldı. Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı/ Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Birimi (AGİT/ DKİHB) tarafından oluşturulan Sınırlı Referandum Gözlem Heyeti'nin (SSGH) düzenlediği basın toplantısında konuşan Heyet Başkanı Tana de Zulueta, "standart dışı sahada oynandığı"nı söylediği referandumda, "evet" ve "hayır" taraflarının "eşit olmayan koşullarda" yarıştığını vurguladı.

Basın açıklamasında konuşan Avrupa Parlamenterler Meclisi Temsilciler Kurulu Başkanı Cezar Florin Preda da, Yüksek Seçim Kurulu'nun (YSK) "mühürsüz pusulalar" hakkındaki kararına da değinerek, "YSK'nın mühürsüz pusulalar hakkındaki kararının önemli bir güvenceyi ortadan kaldırdığını ve kanunla çelişkili olduğunu söyleyebiliriz" dedi. Oy sayım prosedüründe son anda yapılan değişikliklerin de "önemli bir güvenceyi ortadan kaldırdığını" vurgulayan Preda, "Ziyaret ettiğimiz sınırlı sayıdaki sandık referandum gününde düzenli ve verimliydi. Referandum genel olarak standartları tutturamadı, hukuki altyapı gerçekten demokratik bir süreç için yetersizdi" dedi.

Bundan sonra ne olacak?

İş Yatırım'ın piyasa raporunda, referandum öncesi son işlem gününde, "erken seçim sarmalı riskini azaltan evet oylarının öne geçmesinin" Türkiye piyasalarına "olumlu yansıdığı" belirtilerek, "Anketlere göre zayıf  gelse de resmi olmayan referandum sonuçları 'evet' cephesinin zaferiyle sonuçlandı. Toplam oyların yüzde 99'unun sayıldığı referandum sonuçlarına göre yüzde 51 civarında halk desteği ile Anayasa değişiklikleri kabul edildi. Alınan sonuçlar Kasım seçimlerinde Ak Parti - MHP blokunun aldığı yüzde 61 civarında oya göre daha zayıf bir halk desteği gösteriyor" denildi ve şu değerlendirme yapıldı:

"Referandum sonucuna piyasaların olumlu tepki vermesini bekliyoruz. Evet sonucu daha önce  kısmen satın alındığı için piyasaların tepkisi sınırlı olacak. Ancak küresel risk iştahının bozulmaya başladığı bir ortamda Türkiye dünyadan olumlu ayrışmaya devam edecek. Orta vadede referandum  sonuçlarının etkisi sınırlı olacak. Türkiye 2014 yılından beri zaten fiilen başkanlık sistemiyle yönetiliyor. Referandum sonuçları kısa vadede bu fiili durumu değiştirmeyecek. Orta vadede piyasalardaki olumlu tepkinin devam edip etmeyeceği küresel risk iştahının seyri kadar hükümet kanadında izlenecek politikalara bağlı olarak belirlenecek. Yükselişin devamı için küresel yatırımcının 'Türkiye'nin 2014  yılından beri içinde olduğu erken seçim sarmalından çıkacağına ve önceliği ekonomik reformları uygulamaya vereceğine' inanması gerekiyor. Referandum sonuçlarının açıklanması sonrasında Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın '2019 Kasım ayına kadar daha yapılacak çok iş var söylemi' referandum sonrasında önceliğin politikadan ekonomiye geçeceği ve daha yapıcı politikaların izleneceği konusunda bizi umutlandırıyor. Ancak geldiğimiz noktada piyasalar söze değil eyleme bakacaklardır." - İstanbul

Recep Tayyip Erdoğan Türkiye Politika Güncel Haberler