İranlı Çift Ülkelerinde Öğrendikleri Tezhip Sanatını Van'da Yaşatıyor

İran Asfahan Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Öğretim Üyesi Resool Gondami ile aynı üniversitenin mimarlık bölümünü öğrencisi eşi Gaşin Rabie ülkelerinde öğrendikleri tezhip ve minyatür sanatını Türkiye'de yaşatıyor.

5 yıldır evli olan ve 6 ay önce Van'a gelen çift Tuşba ilçesinde bir iş adamı tarafından yaptırılan Hacı Yüksel Camii'nin nakış işlerini yapıyor. Aynı üniversitede görev yaptıkları sırada tanışan çift 5 yıl önce hayatlarını bileştirme kararı aldı. Yaklaşık olarak 6 ay önce Van'a gelen çift burada yapılan tezhipleri incelemeye başladı. Orijinal tezhip örneklerini Tarihi Hüsrev Paşa Camii'nde keşfeden çift ülkelerinde öğrendikleri tezhip nakışlarını ve minyatür sanatını Van'daki camilere nakşederek hayata tutunmaya çalışıyor.

"YYÜ'de ders vermek istiyor"

Yüzüncü Yıl Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi'ne başvuruda bulunduğunu ancak Türkçe bilmediğinden burada ders veremediğini belirten Gondami, hayata tutunmak için ülkelerinde öğrendikleri tezhip ve minyatür sanatını buradaki camilere işlemeye başladıklarını belirtti.

"Asıl amaçları Avrupa ülkelerine tezhip sanatını taşımak"

Asıl amaçlarını İslam'ın hızla yayıldığı Avrupa ülkelerine de bu sanatı taşımak olduğunu anlatan İranlı çift her camiye özel nakışlar yaptıklarını ve burada kendilerine sahip çıkılması durumunda bu sanatı Üniversitede ders olarak öğretmek istediklerini ifade ettiler.

"30 yılını verdiği sanatını Türkiye'de yaşatıyor"

Yaklaşık olarak 30 yılını vererek öğrendiği tezhip sanatını eşiyle birlikte buradaki camiye nakşeden Resool Gondami, "İsmim Resool Gondami İranlıyım. Yaklaşık olarak 6 ay önce Türkiye'ye geldim. Buradayım. İran'da 30 yıldan fazla Minyatür, tezhip ve diğer nakış sanatlarıyla uğraştım. Özellikle İslami tezhip üzerinde çalışıyorum. Birçok İslam ülkesinde tezhip üzerinde çalışmalar yaptım. Yaklaşık iki aydır bu camideyiz. Buradaki çalışmamızın başka bir örneği yoktur. Buraya mahsustur. Vanlılar için hayırlı olmasını temenni ediyorum. İnşallah onlar da beğeneceklerdir" dedi.

İranlı çiftin ilginç hayat hikayesi

İran'daki Asfahan Üniversitesi'nde kimi çalışmalar yaptığını da belirten Gondami, "Eşimle beraber Türkiye'ye geldim. Eşim de aynı üniversitede mimarlık bölümü okuyordu. Yaklaşık olarak 5 yıldır evliyiz. Burada beraber çalışıyoruz. O da tezhip sanatı yapıyor. Burada işlediğimiz nakışlar sadece bizlere aittir ve bir örneği daha yoktur. Sıfır hata ile çizim yapıyoruz. İslami hatlar oldukları için hata yapma şansımız yoktur. Camilerde mavi, yeşil ve kırmızı renkleri ağırlıkta kullanmaktayız bunun sebebine gelince bu renklerin insan psikolojisi üzerinde rahatlatıcı etkisinin olmasıdır. Öte tarafta bu nakışların derin anlamları da vardır" şeklinde konuştu.

"İşte cami süslemelerindeki derin manalar"

Cami süslemelerinde kullanılan tezhip sanatının mana yüklü olduğunu ifade eden Gondami, "Büyük kubbenin etrafında yazılı olan Allah (CC), Muhammed (SAV) lafzı halka şeklinde devam eder ve bu sonsuzluğu simgeliyor. Yine büyük kubbenin etrafında bulunan 4 küçük kubbe de 4 halifeyi temsil etmektedir. Kubbenin en orta kısmına da 'bir'liği simgeleyen Lafsatullah (Allah'ın lafsı) bulunmaktadır. Burada işlenen sanat da bu manalara uygun işlenmelidir. Burada yapılan çizim çoğunlukla Kur'an-ı Kerim lafzı olduğundan kesinlikle hata kabul etmez. Yani çizimleri sıfır hata ile yapılmalıdır. Kimi camileri inceledim. Ciddi hatalar var. Herhangi bir boyacı ya da nakış ustası farklı bir caminin kopyasını yapmaya çalışmış buna mutlaka dikkat edilmeli" dedi.

"Bu iş bir bayan için oldukça zor"

Resool Gondami'nin eşi Gaşin Rabie ise bu işin bir bayan için oldukça zahmetli olduğunu belirterek, "Yaklaşık olarak 8 yıldır eşimle beraber minyatür, tezhip ve diğer nakış sanatlarıyla uğraşmaktayım. Eşimin sayesinde buna mera saldım. Buradaki camide eşimle birlikte kubbe kısmını yaptık. Yaklaşık olarak 6 aydır buradayız. Bu süreçte burada hayata tutunmaya çalıştık. Bu bir bayan için oldukça zordur. Yaklaşık olarak 50-60 metrelik iskeleler kuruyor ve kubbeleri sıfır hata ile süslemeye çalışıyoruz. Bu oldukça zordur. Burada kurduğumuz iskele çok sağlıklı değildi. Oldukça zor bir iş ama işimizi seviyoruz" diye konuştu.

İranlı çift buradaki işlerinin bitirdikten sonra Konya'da Yapılması planlanan HZ. Mevlana Camii'nin süslemesini yapmak istediklerini ifade ettiler. - VAN

Türkiye İran Yerel Haberler