TÜM KATEGORİLER
Kaçınılmaz Gerçek
"İstanbul'da 2090 Yılına Kadar Büyük Bir Deprem Olma Olasılığı Yüzde 95"
Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Ulusal Deprem İzleme Merkezi (UDİM) Müdürü Dr. Doğan Kalafat ile Kandilli Rasathanesi Müdür Yardımcısı Doç. Dr. Nurcan Meral Özel kameralar karşısına geçti.
Meral ve Kalafat, Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Deprem Mühendisliği Anabilimdalı tarafından 2010 yılında geliştirilen "ELER" adı verilen Deprem Hasar Tahmin Programı ve bu yazılımla hazırlanacak deprem bölgesine ait şiddet dağılım haritaları ile haritaların ne işe yarayacağını anlattı.
SARSINTI, ŞİDDET, HASAR VE VE CAN KAYBI HARİTALARI
Konuyla ilgili olarak ilk sözü alan Kandilli Rasathanesi Müdür Yardımcısı Doç. Dr. Nurcan Meral Özel, Kandilli Rasathanesinin Türkiye'de depremlerle ilgili 80 yıldır bilgi verdiğini kaydederek, bu bilgilerin basın kuruluşlarına 2 - 5 dakika içinde iletildiğini söyledi. Özel, " Geçtiğimiz yıldan itibaren bu depremin büyüklüğü, koordinatları ve derinliğinin yanında aynı zamanda deprem sonrası, meydana gelen şiddetin dağılımı, etki alanı dağılımı, maksimum ivme ve maksimum hız gibi parametreler de eski verdiğimiz deprem parametleri haritası şeklinde dağıtılmaya başlanacak " dedi.
Özel, bu parametrelerin ölçümünün dünyada ABD, Japonya ve İtalya'da son birkaç yıldır yapıldığını kaydetti. Doç. Dr. Özel, sarsıntı haritaları, etki alanı haritaları, hasar tahmini, can kaybı haritaları yapıldığını söyleyerek, " Artık Kandilli Rasathanesi de Deprem Mühendisliği Anabilimdalının geliştirmiş olduğu ELER isimli bir programı kullanarak, depremden hemen sonra otomatik olarak, bu haritaları üretmeye başlamıştır.
2010 yılı boyunca biz bu haritaları test amaçlı ürettik. Özellikle Karakoçan Elazığ depreminden hemen sonra 30 dakika içinde, sarsıntı haritalarımız, şiddet haritalarımız ve tahmini hasar ve can kaybı haritalarımız üretilmiştir " diye konuştu.
ŞİDDET HARİTALARI BİRKAÇ DAKİKA İÇİNDE ÜRETİLİYOR
Ardından Ulusal Deprem İzleme Merkezi (UDİM ) Müdürü Dr. Doğan Kalafat depremle ilgili temel bilgiler verdi. Kalafat bir deprem olduğunda bilinmesi gereken temel parametrelerin, depremin oluş zamanı, yer bilgisi, coğrafi koordinatları, derinliği ve büyüklüğü olduğunu söyledi. Bir deprem olduğunda ilk olarak p dalgası (ilk gelen dalga ) ve s dalgası (yıkıcı dalgalar ) denilen dalgalara baktıklarını dile getiren Kalafat, bu dalgaların istasyonlara gelme sürelerini aldıklarını kaydetti.
Kalafat elde ettikleri bu bilgileri telefon, e- mail, sms, telsiz, uydu telefonu yoluyla ilgili kurumlara bildirdiklerini de belirtti. Kalafat, " Şimdi ise, sarsıntı haritaları dediğimiz hızlı otomatik olarak ürettiğimiz şiddet haritaları, yani can kayıpları ne olabilir , şiddet dağılımı nedir, yıkım nasıl meydana gelmiştir bunlarla ilişkili haritaları da hızlı bir şekilde, elektronik faks ve elektronik posta vasıtasıyla gönderiyoruz. " şeklinde konuştu.
Kalafat yakın zamanda bu haritaları cep telefonlarına mesaj yoluyla göndermeyi planladıklarını da kaydetti. Elazığ Karakoçan'da meydana gelen depremi örnek vererek deprem şiddet haritalarının önemine değinen Kalafat, şiddet değerinin insanların alacağı tedbirlere göre değişeceğini kaydetti.
ELER programıyla deprem şiddet haritalarını depremden hemen sonra, birkaç dakikada ürettiklerini kaydeden Kalafat, " Bunlar artık otomatik olarak üretilmeye başladı. Dolayısıyla bir afete hızlı müdahalede en önemli parametre olan tahmini kayıplar, tahmini hasar bilgileri çalışmaları hızlandıracak bir şekilde üretilmeye başlandı. Dolayısıyla bu yörelere hızlı şekilde sağlık ekiplerinin, kurtarma ekiplerinin intikalini bu şekilde sağlamış oluyoruz " dedi. Kalafat, İstanbul'da meydana gelebilecek olası bir deprem için de bir deprem senaryosu ve şiddet haritası oluşturulabileceğini belirtti.
"2090'A KADAR BÜYÜK BİR DEPREM OLMA OLASILIĞI YÜZDE 95 "
Bu haritaların nasıl oluşturulduğunu ise Elektronikçi Araştırmacı Yaver Kamer anlattı. Kamer, haritaları, depremin olduğu yerde bulunan istasyonlardan gelen bilgileri kullanarak elde ettiklerini kaydetti. Doç.Dr. Özel ise, bu dağılım haritalarını bugüne kadar verilen deprem parametreleri yanında otomatik olarak ürettklerini söyleyerek , " Bu çok büyük bir yenilik Türkiye'de. Afet durumunda ekiplerin yönlenmesinde çok büyük bir katkı. " dedi.
Doç. Dr. Özel 2 ya da 3 dakikada bir deprem açıkladıklarını ancak bu haritalarla 60 saniye içinde, bu haritaları açıklayacaklarını kaydetti. Dr. Kalafat 1999 depreminde şiddet haritalarının hazırlanmasının 2 ay aldığını da kaydetti. Uluslararası Deprem Tespiti Ağı Başkanı Prof. Dr. Elçin Halilov'un, 2011-2015 arasında İstanbul ve İzmir'de şiddetli deprem olasılığının yüksek olduğuna ilişkin açıklamalarının hatırlatılması üzerine Dr. Kalafat, depremlerin önceden belirlenmesinin araştırma safhasında olan çalışmalar olduğunu kaydetti.
Türkiye'de de bu tür çalışmalar olduğunu söyleyen Kalafat, bu tür haberlerin zaman zaman çıktığını bundan sonra da çıkacağını söyleyerek, öncelikli olarak yapılması gerekenin afet bilincini toplumda yerleştirmek olduğunu söyledi. Kalafat, İstanbul'da 7 büyüklüğündeki bir depremin 2030'a kadar olma olasılığının yüzde 64, önümüzdeki 50 yılda olma olasılığının yüzde 75, 90 yılda ise yüzde 95 olduğunu belirterek, "Yani İstanbul'da 2090 yılına kadar büyük bir deprem olma olasılığı yüzde 95" dedi.
Kalafat, "Bizim öncelikle yapma istediğimiz afet bilincini toplumda yerleştirmek ve deprem zararlarını en aza indirmek. Depreme dayanıklı bina yapımının sağlanması ve can kayıplarını en aza indirmek çok önemli" diye konuştu.
