TÜM KATEGORİLER
Zeval ne demek? Zeval vakti ne zamandır? TDK'ya göre zeval nedir? Zeval vakti hangi saat aralığına denk geliyor? Zeval ne anlama gelir?
Dilimize Arapça'dan geçen zeval kelimesinin birçok anlamı bulunmaktadır. Bunun yanı sıra zeval vakti ne zamana denk geliyor o da merak edilmektedir. Peki, zeval nedir, ne demek? Türk Dil Kurumu'na göre zeval nedir? TDK'ya göre zeval vakti ne zamana tekabül ediyor? Zeval vakti öğlen vakti mi? Zeval vakti ikindi mi, akşam mı, öğren mi olur? Zeval ne anlama gelir? Zeval ne demek kısaca
Dini vakitlerden en çok merak edilen vakit zeval vaktidir. Peki, zeval vakti ne zaman oluyor? Zeval vakti hangi saatler arasına denk gelir? TDK'ya göre zeval vakti ne zamandır? Zeval ne anlama gelir? Zeval ne demek? Zeval nedir? Zeval vakti saatleri! Zeval ne anlama gelir? Zeval ne demek kısaca.
ZEVAL NEDİR?
Öğlen vaktine zeval vakti denir.
Güneşin tam tepe noktasına gelip kısa bir süre için gölgelerin kısalıp uzamasının durduğu vakte "vakt-i zevâl", cisimlerin bu vakitte yere düşen gölgesine de "fey'-i zevâl" denir. Öğle namazının vakti zeval vaktinin bitiminden, yani güneşin gökyüzündeki tepe noktasını geçip batıya doğru kaymasından itibaren başlar; sona erme anı hakkında ise iki görüş vardır: Hanefîler'den imâmeyne ve diğer üç mezhebe göre öğlenin vakti, bir cismin gölgesinin -zeval vaktindeki gölgesi hariç- kendisinin bir misline ulaştığı ana kadar devam eder. Bu anda "asr-ı evvel" denilen zaman dilimi başlar. Ebû Hanîfe'ye göre ise öğlenin vakti cisimlerin gölgelerinin fey'-i zevâl dışında kendilerinin iki misline ulaştığı anda son bulur; ardından gelen zamana da "asr-ı sânî" denir. Bu görüş farklılıkları dikkate alınarak öğle namazının asr-ı evvel girmeden önce ve ikindi namazının asr-ı sânî girdikten sonra kılınması tavsiye edilmiştir. Cuma namazının vakti de öğle namazının vakti gibidir.
TDK'YA GÖRE ZEVAL NE DEMEK?
TDK'ya göre dilimize Arapça'dan geçen zeval kelimesi "Yok olma, yok edilme." , "Suç, kabahat, sorumluluk." , "Bozulma." , "Öğle" anlamlarına gelmektedir. Yani TDK'ya göre zevalin 4 farklı manası vardır.
Zeval 1. anlamı: Yok olma, yok edilme.
Zeval 2. anlamı: Suç, kabahat, sorumluluk.
Zeval 3. anlamı: Bozulma.
Zeval 4. anlamı: Öğle.
TDK'YA GÖRE ZEVAL VAKTİ NE DEMEK?
TDK'ya göre zeval vakti "öğle vakti" anlamına gelmektedir.
Zeval vakti, öğlen vaktini ifade etmektedir. Eğer genel kültür sorularında, bilgi yarışmalarında öğlen vaktinin diğer bir ismi sorulursa zeval vakti olarak cevaplayabilirsiniz.
ZEVAL VAKTİ NE ZAMAN?
Zeval vakti; öğle vakti demektir. Güneş saatlerinden öğle vakti başlangıcına zevali, akşam vakti başlangıcına ise gurubi denir. Zeval vakti saati bulunan konuma göre değişebiliyor. Fakat genellikle kış aylarında zeval vakti saat 12:00 da olurken yaz aylarında ise 13:00 'da olmaktadır. Lakin dediğimiz gibi bu saat bulunan konuma göre değişkenlik gösteriyor. Kısacası zeval vakti güneş tam tepe konumundayken olan vakittir diyebiliriz. Buna göre hesaplama yapabilirsiniz.
Zeval vakti, gün ortası, öğle zamanı anlamlarına da gelebiliyor.
Zeval vakti güneşin tam tepe noktasında olduğu ana denilmektedir. Zeval vaktinde namaz kılınması yasak kabul edilmektedir. Lakin güneş tam tepe noktasından (batı veya doğuya) geçtiğinde namaz kılınabilir demektir.
ZEVAL VAKTİ NAMAZ KILINIR MI?
Üç vakit vardır ki, Rasûlüllah (s.a.s) bize, bu vakitlerde namaz kılmamızı ve ölülerimizi defnetmemizi yasakladı: Güneş doğduğu zaman yükselinceye kadar, güneş tepe noktasına geldiği zaman zevaline kadar, güneş batmaya meylettiği zaman" (Müslim, Müsâfirîn, 293; Ebû Dâvud, 51; Tirmizî)
Hadis-i şerife göre zeval vakti yani güneş tam tepe noktasındayken namaz kılınmaz. Fakat güneş tam tepe noktasından (batı veya doğuya) geçtiğinde namaz kılınabilir demektir.
HANGİ VAKİTLERDE KAZA VE NAFİLE NAMAZ KILINMAZ?
Bazı vakitlerde bir kısım ibadetlerin yapılması yasaklanmıştır. Bu vakitlere kerâhet vakitleri denilir. Ukbe b. Âmir el-Cühenî'den şöyle nakledilmiştir: "Resûlullah (s.a.s.) bize üç vakitte namaz kılmayı ve ölülerimizi defnetmeyi yasakladı: Güneşin doğmasından itibaren bir veya iki mızrak boyu yükselmesine kadar, güneşin gökyüzünde tam dik oluşundan batıya yönelmesine kadar ve güneşin sararmasından itibaren batmasına kadar." (Müslim, Müsâfirîn, 293; Ebû Dâvûd, Cenâiz, 55; Tirmizî, Cenâiz, 41)
Bu hadiste belirtilen üç vakitte hiçbir namaz kılınamaz. Bu vakitlerin başlama ve bitiş zamanları şöyledir:
a) Güneşin doğmasından itibaren, 40-50 dakika sonrasına kadar,
b) Güneşin, tam tepede bulunduğu vakit (Öğle vaktinin girmesine yaklaşık 10 dakika kalmasından öğle vaktinin girmesine kadar),
c) Güneş batmazdan önce, gözleri kamaştırmaz hâle gelmesinden, batmasına kadar olan vakit (Güneşin batmasına 40-50 dakika kalmasından itibaren akşam namazı vakti girinceye kadar olan zaman) (Merğînânî, el-Hidâye, I, 265-269).
Bu sayılan kerâhet vakitlerinde kaza namazı, vitir gibi vacip namaz kılınamadığı gibi kerahat vaktinden önce hazırlanmış bulunan cenazenin namazı da kılınamaz. Bu vakitlerde hazırlanmış cenazenin namazı ise kılınabilir. Daha önce okunmuş bir secde ayetinden dolayı "tilâvet secdesi" yapılamaz. Ancak kerâhet vaktinde okunan secde âyetinin secdesi, daha sonraya bırakmak efdal olsa da bu vakitte yapılabilir.
Güneşin batmasından önceki kerâhet vaktinde, sadece o günün ikindi namazının farzı kılınabilir. Fakat mazeretsiz olarak ikindi namazını bu vakte kadar geciktirmek mekruhtur.
Bunların dışında şu vakitlerde de sadece nafile namaz kılmak mekruhtur:
a) Sabah namazının sünneti hariç olmak üzere imsak vakti girdikten sonra, güneş doğuncaya kadar olan sürede,
b) İkindi namazını kıldıktan sonra güneş batıncaya kadar olan sürede,
c) Akşam namazı vakti girdiğinde farz kılınmadan önce,
d) Cuma günü hatibin minbere çıkmasından sonra (Merğînânî, el-Hidâye, I, 269-271).
Ebû Saîd el-Hudrî'den şöyle nakledilmiştir: "Resûlullah'ı (s.a.s.) şöyle derken işittim: Sabah namazı kılındıktan sonra, güneş doğuncaya kadar başka namaz yoktur. İkindi namazından sonra, güneş batıncaya kadar başka namaz yoktur." (Ebû Dâvud, Tatavvu', 9; Ahmed b. Hanbel, el-Müsned, I, 271)
ASRI EVVEL VE ASRI SANİ NE DEMEK? (DİYANET)
"Asr-ı evvel", ikindi namazının ilk vakti; "asr-ı sânî" ise ikindi namazının ikinci vakti demektir. İkindi namazının vakti, öğle namazının vaktinin sona ermesi ile başlar. Öğle namazının vaktinin ne zaman sona ereceği, fakihlerin kullandıkları delillerin farklılığı sebebiyle ihtilaflı olduğu için buna bağlı olarak ikindi namazının vaktinin başlayacağı zaman da ihtilaf konusu olmuştur. Buna göre İmam Ebû Yusuf ve İmam Muhammed ile diğer üç mezhep imamına göre güneşin tepe noktasından batıya meyli sırasında oluşan gölge (fey-i zeval) hariç herhangi bir şeyin gölgesi kendisi kadar olunca öğle namazının vakti bitmiş ve ikindi namazının vakti başlamış olur (Merğînânî, el-Hidâye, I, 255-256; Şirbînî, Muğnî'l-Muhtac, I, 190; Desûkî, Hâşiye, I, 177; İbn Kudâme, el-Muğnî, II, 12-14). İşte bu vakte "asr-ı evvel" (ikindi namazının ilk vakti) adı verilir.
İmam Ebû Hanife'ye göre ise öğle namazı vakti, "fey-i zeval" hariç bir şeyin gölgesi kendisinin iki katı kadar olunca sona erer. Bu vakte ise "asr-ı sânî" (ikindi namazının ikinci vakti) adı verilir (Kâsânî, Bedâî', I, 122; Merğînânî, el-Hidâye, I, 255-256; Zeylaî, Tebyîn, I, 80).
Diyanet İşleri Başkanlığı, yayınlamakta olduğu Diyanet Takvimi'nde ikindi namazının vaktini, "asr-ı evvel" esasına göre düzenlemiştir ve namazlar asr-ı evvel içtihadına göre kılınmaktadır.
