Halının sultanları "Hereke" markasına sahip çıkıyor (2)

TBMM Milli Saraylar Hereke Halı ve İpekli Dokuma Fabrikasında 33 kadın usta tarafından dokunan tarihi Hereke halısı, Dolmabahçe Sarayı başta olmak üzere birçok saray, köşk ve kasırda kullanılıyor.

Kocaeli'nin Körfez ilçesindeki Hereke bölgesinde, çocukluk dönemlerinde tanıştıkları halı dokuma işiyle uğraşan kadınlar, inceliği, kesimi, kullanılan malzemesi ve desenleriyle dünyada ün kazanmış tarihi Hereke halısının yaşatılmasına katkı sağlıyor.

Sabah erken saatlerde tezgahların başına oturan kadın ustalar, dokunması 5-6 ay ila 2 yıl süren ipek ve yün halıları, sabırla günde en fazla 2-2,5 santimetre dokuyarak ilmek ilmek işliyor.

Halı dokuma ustası 45 yaşındaki Özlem Akbulut, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 12 yaşından beri halı dokuduğunu, fabrikada 2010 yılında işbaşı yaptığını söyledi.

Halı dokumayı anneannesinden, annesinden ve teyzelerinden öğrendiğini anlatan Akbulut, "Benim babaannem bu fabrikada ustalık yapmış, ben de burada dördüncü kuşak olarak devam ediyorum. Klasik Hereke, lalezar, yedi dağın çiçeği ve yayla çiçeği gibi birçok desenimiz var. Bazı desenlerimizin adı, bazı desenlerimizin ise kod isimleri var." diye konuştu.

"Sabır isteyen bir sanat"

Akbulut, başlanılan bir halının yapan kişi sayısına göre değiştiğini, en az 5-6 ayda tamamlandığını dile getirerek, "Yaptığımız iş sabır istiyor, meşakkatli ama sevmek önemli. Düğümü atarken düşüncelerinizi de atabiliyorsunuz, bazı zamanlarda dünya ile ilişkinizi kesiyorsunuz. Çok güzel, aynı zamanda sabır isteyen bir iş ve sanat. Şu anda yaptığımız halıyı günde 2,5 santim işliyoruz." ifadelerini kullandı.

Halı dokuma ustası Melek Temel (50) de fabrikada 10 yıldır çalıştığını, çocukluğundan beri halı dokuduğunu aktararak, "İlkokuldan çıktık halı dokumaya başladık. Hereke'de bütün evlerde tezgahlar vardı. Ailemde annem ve kardeşlerimle sürekli halı dokuyorduk. Geçimimizi bu işle yapıyorduk." dedi.

Severek işini yaptığını vurgulayan Temel, geçimini sevdiği bir işten sağladığı için mutlu olduğunu kaydetti.

"Çocukluğumuzdan beri dokuyoruz"

Sevil Atay (49) ise genellikle yün, bazen de ipek halı dokuduğuna işaret etti.

Eskiden Hereke'de genç kızların çoğunun erken yaşlarda halı dokumayla tanıştığına dikkati çeken Atay, "Ben bu halıyı 35 yıldır dokuyorum. Çocukluğumuzdan beri dokuyoruz." dedi.

Atay, her gün sabırla ilmek ilmek aynı işi yaptıklarına değinerek, şöyle devam etti:

"Halı dokumayı severek yapıyoruz. Aynı halıyı dokurken arkadaşlarımızla yarış halindeyiz. Yarış halinde olmazsak bu sıralar bitmez, sıkılırız. Hepimiz aynı anda, sırada ve argaçta buluşmak zorundayız çünkü aynı argacı kullanıyoruz."

Halı dokuma ustalarından 40 yaşındaki Fatoş Sucu da 18 yaşında halı dokumaya başladığını, 20 yıldır da fabrikada çalıştığını söyledi.

Bu işi fabrikada öğrendiğini, ablasının da aynı yerde halı dokuduğunu anlatan Sucu, "Halı dokurken sabit durmamız gerekiyor. Bu da boynumuzu etkiliyor. Onun dışında halı dokumak zor değil, severek işimi yapıyorum." şeklinde konuştu.