SARAYBOSNA - Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi Schmidt: "AB yolunu açtığıma inanıyorum"

Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi Christian Schmidt, ülkede seçim akşamı "Bonn yetkilerini" kullanarak dayattığı seçim yasasıyla Bosna Hersek'in Avrupa Birliği (AB) yolunu bir yere kadar açtığına inandığını söyledi.

Schmidt, Bosna Hersek'te 2 Ekim'de yapılan genel seçimlerin akşamında sandıkların kapanmasının ardından "işlevsellik paketi" adında "dayattığı" seçim yasasına ilişkin oluşan belirsizliği gidermek için başkent Saraybosna'da basın toplantısı düzenledi.

Bosna Hersek'in iki entitesinden biri olan Bosna Hersek Federasyonu'nda (FBIH) 4 yıl hükümet kurulamadığını belirten Schmidt, "Amacım; bu sefer bunun olmamasıydı. AB'ye girmek isteyen bir ülkede bunun temeli de oluşturulmalı. Seçimden kısa süre sonra hükümetin kurulabilmesi için gerekli koşulları sağladım." ifadesini kullandı.

Sandıkların kapanmasını beklemesini, "Oyları etkilemek istemedim." şeklinde değerlendiren Schmidt, seçim yasası reformunun Bosna Hersek Parlamentosunca yapılması gereken bir durum olduğunu vurguladı.

Schmidt, Bosna Hersek'te 1992-1995'te yaşanan savaşı sonlandıran Dayton Barış Antlaşması'nın ülkede üç kurucu halk, iki entite ve bir devlet meydana getirdiğine işaret ederek, "Böylesi farklılık içerisinde herkesin aynı haklara sahip olabilmesi ancak AB üyeliğine bağlıdır. Sadece parti temsilcileri karar vermemeli, bundan vazgeçmeliyiz." diye konuştu.

Gelecek dönemde sanatçı ve gençlerle de görüşmeyi planladığını aktaran Schmidt, "Aldığım kararlarla Bosna Hersek'in AB yolunu biraz olsun açtığıma inanıyorum." dedi.

Schmidt, Bosna Hersek'teki seçim yasasına ilişkin Hırvatistan tarafından "görüştüklerine" dair yapılan itirafı değerlendirmek istemeyerek, kararları kendi başına aldığını kaydetti.

Schmidt'in seçim akşamı aldığı kararlar neyi kapsıyor?

"İşlevsellik paketi" olarak adlandırılan kararlar kapsamında Bosna Hersek Federasyonu Halklar Meclisindeki kurucu halkların (Boşnak, Hırvat, Sırp) delege sayısı 17'den 23'e çıkartılırken, Federasyon'daki 10 kantonda çoğunlukla Hırvatların yaşadığı bölgelerden temsil sayısı artmış olacak.

Halklar Meclisindeki sandalye sayısını 58'den 80'e çıkartan Schmidt'in bu kararının, ülkedeki Hırvat milliyetçisi parti olan Hırvat Demokrat Birliğinin (HDZ) lehine olduğu ifade ediliyor.

HDZ'nin temsil hakkının güçlenmesinin önünü açan bu kararla gelecek dönemde Hırvatların birçok konuda söz sahibi olabileceği iddia ediliyor.

Bosna Hersek'te seçim yasası reformu talebi

Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Hırvat Üyesi Zeljko Komsic'e karşı 2018 seçimlerinde kaybeden HDZ Bosna Hersek lideri Dragan Covic, Komsic'in FBIH'deki Boşnakların oylarıyla seçildiğini iddia ederek ülkede yeni bir seçim yasası reformu talebinde bulunmuştu.

Bosna Hersek'in başkenti Saraybosna'da, Avrupa Birliği (AB) delegasyonu eşliğinde başlatılan seçim yasası reformu müzakereleri, Boşnak ve Hırvat partileri arasında uzlaşı sağlanamadığı için sonuç alınamadan sona ermişti.

Bosna Hersek'te OHR ve Yüksek Temsilci

Dayton Barış Antlaşması'nın getirdiği karmaşık siyasi yapının yanı sıra ülkede yine Dayton ile oluşturulan OHR ihtiyaç durumunda yasa çıkartabilecek yetkiye sahip.

OHR, uluslararası toplum adına Bosna Hersek'te barış anlaşmasının uygulanmasını denetliyor. Yüksek Temsilcilik, ülkede faaliyet gösteren uluslararası kurumların etkinliklerini de koordine ediyor.

Birleşmiş Milletlere (BM) her yıl Bosna Hersek'teki gelişmeler ve sorunlarla ilgili rapor sunan Yüksek Temsilci, "Bonn yetkileri" olarak bilinen geniş yetkilere sahip. Yüksek Temsilci, Devlet Başkanlığı Konseyinin üyeleri dahil olmak üzere ülkede barışın uygulanmasına engel olan kişileri görevden alabiliyor, ihtiyaç durumunda yasa çıkartabiliyor.