'Çengel Boynuzlu' Sayısında Endişe Verici Azalma

Bayram Sarayoğlu - Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Biyoçeşitlilik ve Koruma Laboratuvarı Yaban Hayatı ile Doğa Koruma ve Milli Parklar Artvin Şube Müdürlüğü uzmanlarınca yapılan araştırmada, çengel boynuzlu dağ keçisinin, Mesudiye ile İkizdere arasındaki dağlık arazilerde yok olduğu, Kaçkar Dağlarında ise sayılarının 100'ün altına gerilediği belirlendi.

Merkez Av Komisyonu kararına göre av turizmi haricinde koruma altında bulunan tür için en büyük tehdidi kaçak avcıların oluşturduğu bildirildi.

ODTÜ Biyoçeşitlilik ve Koruma Laboratuvarı Yaban Hayatı Uzmanı Hüseyin Ambarlı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'de nesli tükenme tehdidiyle karşı karşıya bulunan çengel boynuzlu dağ keçilerinin korunmasına yönelik çalışmaların sürdürüldüğünü belirtti.

Alpin ekosisteminin vazgeçilmezi, kayaların usta tırmanıcısı, büyük otçul bir memeli olan türün, Türkiye'de 'Anadolu Çengel Boynuzlu Dağ Keçisi' olarak adlandırılan Asya alt türünün bulunduğunu ifade eden Ambarlı, 'Geçmişte Doğu Karadeniz dağları başta olmak üzere kuzeydoğuda Ordu Mesudiye ilçesinden Rize'nin İkizdere sınırına kadar yaşam alanı bulunan tür, bu alanda maalesef yok oldu' dedi.

Çengel boynuzlu dağ keçileri için en büyük tehdidin kaçak avcılık olduğuna dikkati çeken Ambarlı, 'Hayvanın yaşam alanı olan Kaçkar ve Karçal dağlarının bazı yaylaları ile Erzurum-İspir ve Verçenik Dağı çevresinde kaçak avlananlara sıkça rastlanılıyor' diye konuştu.

Yaban keçilerinin çığ tehdidi altında bulunduğunu da belirten Ambarlı, şöyle devam etti:

'Yaşam alanı itibariyle sarp ve dağların zirvelerine yakın yerleri seçen yaban keçileri, özellikle kışın yüksek çığ tehlikesiyle karşı karşıya kalıyor. Ayrıca, yörede 2000-3000 metre yükseklikteki dağlara helikopter aracılığı ile bırakılan kayakçıların yaptığı heliski adı verilen kayak sporu, hayvanların ürkmesine, yavrularını kaybetmesine, hatta düşük yapmalarına neden olabiliyor. Helikopterin ve kayakçıların etkisiyle çığ oluşabiliyor.'

- TÜRÜN YOK OLMASI, YIRTICI HAYVAN SAYISINI AZALTABİLİR-

Türün yok olmasının besin zincirini olumsuz etkileyeceğini ifade eden Ambarlı, 'Ekosistemde birincil otçul tüketici olarak besin piramidinin tabanında yer alan ve bu yüksekliklerde yaşayan tek otçul memeli olan çengel boynuzlu dağ keçisi, vaşak, kurt ve parsın avları arasında yer alıyor. Bu türün yok olması, besin kaynaklarından biri azalan yırtıcıların da sayısının azalmasına ve evcil hayvanlara zarar vermelerine yol açabilir' diye konuştu.

Ambarlı, türün yaşadığı en önemli coğrafyalardan biri olan Kaçkarlar'da, çengel boynuzlu dağ keçisi popülasyonunun durumu ve türe yönelik tehditlerin, Avrupa Birliğince desteklenen ODTÜ Biyoçeşitlilik ve Koruma Laboratuvarı ile Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü (DKMP) ve diğer ortakların birlikte yürüttüğü Kaçkar Dağları Sürdürülebilir Ormancılık ve Doğa Koruma Projesi kapsamında ele alındığını anlattı.

Ambarlı, araştırmada türe ilişkin şu bilgilerin elde edildiğini kaydetti:

'Bu yılın Mayıs ayında Çevre ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Artvin Şube Müdürlüğü ile ortak yapılan envanter sonuçlarına göre Kaçkarlar'daki çengel boynuzlu dağ keçisi sayısının 100'ün altına düştüğünü ve üzerindeki av baskısının azalmadan devam ettiğini belirledik. Yapılan değerlendirmeye göre Kaçkar Dağlarında çengel boynuzlu dağ keçisi popülasyonunun dünyadaki en düşük değerlerde seyrettiği ve türün bu bölgede risk altında olduğu anlaşıldı. Son iki yıldır bu türün üzerindeki tehditler ve envanter sonuçları dikkate alınarak, türün av turizmi kapsamında avlanmasına yönelik kotalar DKMP Artvin Şube Müdürlüğü tarafından sürdürülebilir bir düzeye indirildi. Doğa Koruma ve Milli Parklar uzmanları ile birlikte geliştirilecek bir stratejiyle türün uzun vadeli korunması için gereken önlemler proje kapsamında ele alınacak.'

(BS-ORH-MK-OSM) - ARTVİN

Haberler