33. Abant Platformu

Gazeteciler ve Yazarlar Vakfınca düzenlenen 33. Abant Platformu, sonuç bildirisiyle tamamlandı.

Akçakoca ilçesinde üç gün süren toplantının ardından yayımlanan sonuç bildirisinde, Türkiye'nin dış politikada yönü belirsiz görüntü verdiği, Arap dünyasındaki demokrasi taleplerini desteklemenin ilkesel açıdan doğru tercih olmasına rağmen, tarafsızlığın korunamamasının yalnızlaşmaya yol açtığı öne sürüldü.

Din, mezhep, ideoloji ve kimlik esaslı değil, insan hakları, çoğulcu demokrasi ve hukukun üstünlüğü gibi evrensel değerler esaslı dış politikaya ihtiyacı olduğuna işaret edilen bildiride, şunlar kaydedildi:

"Yeni ve sağlam analizler üzerine kurulu dış politika tasavvuruna ihtiyaç vardır. Türkiye'nin Kahire, Şam ve Tel Aviv gibi üç önemli Ortadoğu başkentinde büyükelçisinin bulunmaması, etkin dış politika yönetiminin önündeki engellerden biridir. Başta demokratikleşme, insan hakları ve eşit vatandaşlık olmak üzere temel iç meselelerini halledememiş Türkiye'nin Ortadoğu'ya anlamlı mesajlar verme ve bölgenin geleceğinde olumlu rol sahibi olma iddiası mesnetsiz kalmaktadır.

Türkiye, yönünü tekrar Avrupa Birliği'ne (AB) çevirmeli ve kurumlarını gözden geçirme durumunda olan AB ile yeni fırsatları değerlendirmelidir."

Sivil toplum ve siyasal katılım

Demokrasilerde siyasetin sadece siyasilere bırakılamayacağı vurgulanan bildiride, herkesin siyaset yapabiliceği, siyaset yapmanın yegane yolunun parti kurmaktan geçmediği, sivil toplum kuruluşları, medya, meslek örgütleri ve bireylerin diğer aktörler olduğu ifade edildi.

Yüzde 10 seçim barajının siyasal alanı daralttığına dikkat çekilen bildiri, şöyle devam etti:

"Bilgi edinme kanalları işletilmediğinde, sansür ve baskıyla özgürlükler sınırlandırıldığında seçmen tam ve doğru bilgi alamaz. Bu koşullarda seçim ve oy demokrasiyle bağlantısını yitirir. Siyasi katılımı sadece oya indirgemek, bugünkü dünyadaki sosyo-ekonomik ve teknolojik gelişimin temin ettiği kaynakları kullanarak sürekli ve düzenli olarak seçmenin siyasal gelişmeleri takip etmesine ve bunlara tepki vermesine ve bu yolla kendi kendini yönetmesine kapıyı kapatmak anti-demokratiktir.

Vatandaşı kamusal alanda devlet iktidarının olası keyfi uygulamalarına karşı koruması gereken sivil toplum gelişememekte, halihazırda siyasal sistemin saydamlık ve hesap verilebilirliğe getirdiği sınırlar nedeniyle bu temel işlevi yerine getirmekte güçlük çekmektedir."

Demokratik ve çevreye duyarlı kalkınma

İnsanı ve çevreyi göz ardı eden ve sadece maddi zenginleşmeye dayanan ekonomik büyümenin kabul edilemeyeceği vurgulanan bildiride, demokrasinin güçlendirilmesi ve hukuk devletinin yerleştirilmesinin ülkenin ekonomik refahının gelişmesi için fırsat olduğu aktarıldı.

"Özellikle 21. yüzyılda ekonomik refah, sadece iktisadi büyüme olgusu görülmemekte, aynı zamanda toplumsal, ekolojik ve ekonomik sürdürülebilirliği eş zamanlı olgu kabul edilmektedir" ifadesine yer verilen bildiride, şu görüşler paylaşıldı:

"Dolayısıyla ekonomik kalkınma sürecinde temel insan hakları ve onuruna ve çevreye saygılı bir büyüme modeli benimsenmelidir. Kamusal yatırımların temel belirleyicisi uzmanlık, katılım ve şeffaflık olmalıdır. Objektif çevresel etki değerlendirmesi, yerel katılım ve üniversiteler de dahil, tüm paydaşlarla müzakere ilkeleri ışığında kamusal yatırımların karara bağlanması, kaynakların verimli ve etkin kullanımı açısından son derece önemlidir.

Türkiye'nin çalışma hayatı koşullarının insan odaklı düzenlenmesi ve bunun için acilen ilgili uluslararası sözleşmelere taraf olunarak, dünyada kabul edilmiş standartların hayata geçirilmesi gerekiyor. Türkiye'nin kalkınma zihniyetinin, katma değer, inovasyon ve Ar-Ge merkezli olarak yeniden ele alınması sürdürülebilirlik açısından yararlıdır."

Sistem tartışmaları ve kuvvetler ayrılığı

Çağdaş demokratik sistemler açısından ilk gözetilen hususlardan birinin sistemlerin etkinliği olduğu bildirildi.

"Özellikle yasama organları yasa yapımında temel işlev gören kurumlar özelliğini artık taşımıyor, bunun yerine yürütmeden hesap sorulması, dengelenmesi ve denetlenmesi açısından yasamanın taşıdığı önem arttı" değerlendirmesinde bulunulan bildiride, şunlar kaydedildi:

"Bu bağlamda demokrasinin güçlendirilmesi için kuvvetler ayrılığı prensibi bir an önce hayata geçirilmelidir ve bu bakımdan yargı bağımsızlığının hayati önemi bulunmaktadır. Yargı bağımsızlığının kağıt üzerinde değil de fiilen gerçekleşmesi için de hakimlik teminatının sağlanması şarttır. Bu da özellikle yürütmenin yargı mensuplarına müdahalelerinin engellenmesini gerektirir ki ancak böyle bir teminat altında yargı bağımsız ve salt hukuk ilkeleri çerçevesinde denetim işlevini yerine getirebilir.

Benzer doğrultuda, yürütme içinde de partizan etkilerden korunmuş, ayrımcılık ve kayırmacılık yapmayan, profesyonel liyakati esas alan kamu bürokrasisinin düzenlenmesi, yasaların tarafsız ve gereği gibi uygulanması ve temel hak ve özgürlüklerin korunması için zorunludur. Keza, yerel yönetimlerin de siyasal sisteme entegre edilmesi suretiyle, kuvvetler ayrılığı düzenlemeler hayata geçirilmelidir."

Demokratik temsil sorunları: çoğulculuk ve çoğunlukçuluk

Çoğunlukçuluğun her zaman tiranlığa evrilme potansiyeli barındırdığının tarihsel açıdan sabit olduğuna işaret edilen bildiride, torba yasalarla yeterince tartışılmadan kanunlar geçirmek, şeffaf olmamak, hesap vermeyi seçim zamanlarına indirgemek ve kutuplaşmayı tahrik etmenin bunun somut örneği olduğu ileri sürüldü.

Bildiri, şöyle sona erdi:

"Bugün ihtiyaç olan, yeni sınırlayıcı hukuki mekanizmaların oluşturulmasıdır. Sağlıklı demokrasinin vazgeçilmez vasıfları kuvvetler ayrılığı, denge ve denetleme gibi temel ilkelerin siyasi irade lehine yıpratıldığı ve istismar edildiği bu donemde, özgürlüklerden yana tavır alan ve siyasi çekişmelere taraf olmayan anayasal kurumların tutumu takdirle karşılanmalıdır. Mağduriyet, mazlumiyet ve düşmanlıkların yarattığı travmalar üzerinden siyaset yapmak, yeni travmalar, yeni ötekileştirmeler ortaya çıkartmaktadır.

Siyasetin ötekileştirmeden, topluma güven vermesi ve samimiyetini ortaya koyması, toplumun sağlıklı gelimine katkı sağlayacaktır. Demokrasinin tüm farklı grupların haklarını koruyan rejim olduğu unutulmadan, çoğunlukçu söylem ve pratikler yerine herkesin eşit vatandaş haklarından uygulamada yararlanabildiği çoğulcu anlayışın benimsenmesi, toplumsal barışın garantisi olacaktır." - Düzce

Akçakoca Türkiye Kahire Şam Yerel Haberler