Taı, Özgün Tasarım Uçak Üretimi İçin Hedefini 5 Yıl Olarak Belirledi

TUSAŞ Havacılık ve Uzay Sanayi AŞ (TAI) Genel Müdürü Muharrem Dörtkaşlı, 5 yıl sonra TAI'nin hangarının bahçesinde özgün ürünlerinden oluşan suiti sergileyeceklerini ifade etti. Dörtkaşlı, TAI'nın şu anda 5.4 milyar dolarlık bir taahütü üzerinde taşıdığını söyledi.

Müşterek Taarruz Uçağı (JFS) programı çerçevesinde F-35 savaş uçaklarının orta gövdesinin üretimine yönelik anlaşmayı bu akşam Northrop Grumman ile imzalayacak olan TAI, imza töreni öncesinde tesislerinde bir 'basın günü' organize etti. Etkinliğe katılan gazetecilere verilen brifingde bir konuşma yapan TAI Yönetim Kurulu Başkanı Emekli Tümgeneral Hasan Peker, Türk-Amerikan ortaklığı ile ve F-16 üretimine yönelik proje bazlı bir şirket olarak 1984 yılında kurulan TAI'nin bugün artık 23 yılı geride bıraktığını ifade etti. F-16 üretiminin sona ermesini takiben bir süre sarsıntı ve sıkıntılı bir dönem geçiren TAI'nin, özellikle son 3 yıl içinde devletin özgün ürünlere ve ulusal katılıma önem ve öncelik veren politikaları ve şirket tarafından alınan bir seri stratejik ve radikal kararlar sonucunda yeniden verimli ve hızlı bir yükseliş trendi yakaladığını söyledi. Peker, Atatürk'ün 'istikbal göklerdedir' işareti ve Türk halkının 'kendi uçağını kendin yap' ulusal heyecanı ışığında göklerde ve uzayda yer almaya ve Türk havacılık ve uzay sanayisinin gelişmesine öncülük misyonunu benimsediklerini ve bu misyon doğrultusunda Cumhuriyet'in 100. yılında özgün, ortak tasarlanmış hava araçlarına ve uydularına sahip olan, modifikasyon, modernizasyon ve üretimde çağdaş yüksek teknolojileri yakalayarak küresel rekabet gücüne ulaşmış, gururlu, mutlu ve huzurlu çalışanlarının yarattığı dünya markası bir şirket olma vizyonu ile stratejik hedeflerini yeniden belirlediklerini anlattı. 2000'li yılların başına kadar parça üretimi ve montaj ağırlıklı iş yapan TAI'nin, bugün artık modernizasyon, modifikasyon ve ana komponent projelerini uluslararası rekabet altında kazanabilen ve başarıyla yapabilen bir şirket olduğunu vurgulayan Peker, "Uçan vasıta olarak özgün ürünlerimiz ne yazık ki şimdilik sadece hedef takip uçaklarıdır. Çok geciktik, biliyoruz ama halen yürütmekte olduğumuz İnsansız Hava Aracı (İHA) ve eğitim uçağı projeleri sona erdiğinde, yani 4-5 yıl içinde, ulusumuzun özlemini gidermiş olacağız" diye konuştu. Güne, tanıtım brifingi ile başlayoruz. 1,5 saat olarak planladığımız bu faaliyetin ardından bir saate yakın fabrikayı gezecek, müteakiben birlikte mütevazı bir öğle yemeği yiyeceğiz. Gerek brifing, gerek tur ve gerekse yemek esnasında, olabilecek sorularınıza yanıt vermeye hazırız.

TAI'nin yürüttüğü projeler ve bundan sonraki hedefleriyle ilgili bir brifing veren TAI Pazarlama Müdürü Yılmaz Güldoğan ise 5 milyon metrekarelik bir alana sahip olan TAI'nin bir taraftan üretim çalışmalarını sürdürürken, bir taraftan da altyapı çalışmalarına devam ettiğini kaydetti. TAI'de 800'ü mühendis olmak üzere toplam 2 bin 424 personelin görev yaptığını kaydeden Güldoğan, şirketin 2006 yılı satış gelirlerinin yüzde 56'sının üretime yönelik faaliyetlerden, yüzde 30'unun tasarım faaliyetlerinden, yüzde 11'nin sistem entegrasyonu, modernizasyon ve modifikasyon faaliyetlerinden, yüzde 2'sinin ise bilişim teknolojileri ile ilgili faaliyetlerden elde edildiğini bildirdi. 2006'da yapılan satışın yüzde 90'ının yurt dışına, yüzde 10'unun ise yurt içine gerçekleştiğini belirten Güldoğan, 2007 yılında 250 milyon Dolar'a yakın gelir beklediklerini kaydetti. 2002 yılında başlayan JFS programı çerçevesinde bugüne kadar üretilen en gelişmiş savaş uçağı olan F-35'in orta gövdesinin ABD dışında tek kaynak olarak TAI'de üretilmesine yönelik anlaşmanın bu akşam Northrop Grumman firması ile imzalanacağına işaret eden Güldoğan, bu üretimden kazanılacak teknolojik kazanımların hassas toleranslı ileri teknoloji kompozit parça üretimi, tasarım ve imalat süreçleri arasında yüksek seviyede dijital entegrasyon, robot kontrollü hassas delme, kesme ve bütünleştirme işlemleri, sofistike yapılar için otomatik tezgahlar kullanılarak fiber yerleştirme teknikleri, yüksek teknoloiji kullanarak kompozit ve metal yapıştırma teknikleri, robot kontrollü hassas kaplama ve boyama uygulamaları ile 5. nesil savaş uçakları için gereken yüksek standartlı kalite uygulamaları olduğunu açıkladı. Güldoğan, TAI'nin önümüzdeki dönemde Kara Kuvvetleri Komutanlığı'nın taarruz helikopteri ve TSK'nın genel maksatlı helikopter projelerinde görev almak istediğini, 30 F-16 programı, F-16 aviyonik modifikasyonu, temel eğitim uçağı, T-38 modernizasyonu, Taktik İHA ve uzay-uydu projelerinde de yer almayı hedeflediklerini dile getirdi.

TAI'NİN TOPLAM SATIŞI 1 MİLYAR 417 MİLYON DOLARA ULAŞTI

Brifingin ardından bir konuşma yapan TAI Genel Müdürü Dörtkaşlı, TAI'nin 1984 yılında 137 milyon Dolar sermaye ile kurulduğunu, Haziran 2006 itibariyle ise yapılan toplam yatırımın 347 milyon Dolar'ı bulduğunu ifade etti. 2006 yılı sonu itibariyle yapılan toplam satışın 1 milyar 417 milyon Dolar olduğunu belirten Dörtkaşlı, bunun 1 milyar 118 milyon Dolarının ihracat olduğunu kaydetti. 2006 yılı sonuna kadar toplam 459 milyon Dolar vergi öncesi kar elde edildiğini açıklayan Dörtkaşlı, bugüne kadar 133 milyon Dolar vergi ödediklerini bildirdi. TAI'nin gelecek 15 yıla kadar uzanan 2.4 milyar Dolarlık sözleşmesi bulunduğunu ifade eden Dörtkaşlı, JSF işpayı sözleşmesinin bedelinin ise 3 milyar Dolar olduğunu, bu anlaşma da dahil edildiğinde 5.4 milyar Dolarlık bir taahhütü üzerlerinde taşıdıklarını söyledi.

DÖRTKAŞLI: "30 F-16 DAHA MONTAJLAMAK BİZE İLAVE TEKNOLOJİ KAZANDIRMAZ"

Dörtkaşlı, açıklamalarının sonunda basın mensuplarının sorularını cevapladı. TSK'nın 30 adet F-16 alımının gündemde olduğunun hatırlatılması ve bu uçakların TAI'de üretilmesinin sözkonusu olup olmadığının sorulması üzerine Dörtkaşlı, F-16 uçaklarının ana yüklenicisinin Lockheed Martin firması olduğunu kaydederek TAI'nin jet uçaklarını tasarlayıp teslim eder duruma henüz gelmediğini ama buna da az kaldığını belirtti. Bugüne kadar TSK'ya 278 F-16 teslim edildiğini ifade eden Dörtkaşlı, TAI'nin yaptığı şeyin tasarlanmış ürünü üretmek olduğunu bildirdi. 30 tane daha F-16 üretiminin, TAI'nın gurur duyacağı bir iş olmayacağını kaydeden Dörtkaşlı, TAI'den yapılan F-16'ların TSK'ya kendileri tarafından teslim edilmediğini, teslimi Lockheed Martin firmasının yaptığını anlattı. Dörtkaşlı, 30 F-16 daha montajladıklarında ilave bir teknoloji kazanmayacaklarını belirterek, bu konuda verilecek kararın bir fizibilite meselesi olduğunu dile getirdi.

T-38 uçaklarının modernizasyonu projesinin ne zaman imzalanacağı ve kaç uçağın modernize edileceği sorusu üzerine Dörtkaşlı, TAI'nin bu projeyi ana yüklenici olarak üstlendiğine işaret etti. Nisan veya Mayıs ayında bu sözleşmeyi imzalamayı düşündüklerini belirten Dörtkaşlı, ortaya çıkacak son konfigürasyona göre uçak sayısının 69'da mı kalacağının yoksa 55 ya da 50'ye mi ineceğinin belirleneceğini dile getirdi. JSF programı çerçevesinde TAI'nin kaç tane F-35 orta gövdesi üreteceğinin sorulması üzerine Dörtkaşlı, anlaşmaya göre 400 orta gövdeyi üreteceklerini ancak orta gövdeyi oluşturan tüm kompozit parçaların TAI'de üretilmesinin sözkonusu olduğunu bildirdi. Dörtkaşlı, kesin rakamın, proje çerçevesinde üretilecek uçak sayısına göre değişeceğini söyledi.

"SIFIRDAN F-16 GELİŞTİRECEĞİZ DİYEMEYİZ"

TAI Yönetim Kurulu Başkanı Peker'in 4-5 yıl içinde Türk halkının özleminin giderileceği yönündeki ifadelerinin nasıl anlaşılması gerektiğinin sorulması üzerine Dörtkaşlı, TAI'de görev yapan 800 mühendisten 420'sinin tasarımda çalıştığını bildirdi. Tasarım açısından bir sıkıntı yaşamadıklarını kaydeden Dörtkaşlı, buna karşın mühendislerin büyük kısmının A400M projesinde görev aldıklarını açıkladı. ABD'nin savunma bütçesini katladığı bir dönemde Avrupa'nın bunu gerçekleştiremediğini anlatan Dörtkaşlı, bu nedenle AB'nin imece usulü bir projeyi ortaya koyduğunu bildirdi. Toplam 180 uçağın üretileceği A400M Nakliye Uçağı projesinde Türkiye'nin de 6 AB ülkesiyle birlikte yer aldığına işaret eden Dörtkaşlı, "Biz sıfırdan bir F-16 geliştireceğiz, sıfırdan bir helikopter geliştireceğiz diyemeyiz. Türkiye'nin A400M'deki toplam iş payı 635 milyon Euro'dur. Şirket uçak sattıkça iş payımız artıyor" şeklinde konuştu.

Bazı ürünlerde özgün tasarımı gözlerinin kestiğini kaydeden Dörtkaşlı, bunların başında İnsansız Hava Araçlarının geldiğini belirtti. Bu konuda biraz kıskanç olduklarını dile getiren Dörtkaşlı, 5 yıl sonra ellerinde ailenin 3-5 tane ürününün olacağını kaydetti. A400M uçaklarını da tamamen kendi tasarımlarıyla modifiye ettiklerine dikkat çeken Dörtkaşlı şunları söyledi: "3-5 yıl içinde kendimize ait modernizasyonumuz, modifikasyonumuz olacak. 5 yıl sonra hangarımızın bahçesinde özgün ürünlerimizden oluşan suiti sergileyeceğiz. Halkımızı motive edecek işler bu işlerdir. Montaj işleri bizim için araçtır. Biz onlarla karnımızı doyuruyoruz. Asıl amaç özgün işler yapmaktır." AR-GE fonlarının kullanılması konusunda Türkiye'de bürokrasinin AB'den daha fazla olduğuna işaret eden Dörtkaşlı, A400M projesi konusunda AB'ye tam üye olamamaktan doğan bazı sıkıntılar yaşandığını ancak havacılık sanayii açısından AB'ye arka kapıdan girdiklerini söyleyebileceğini belirtti. Dörtkaşlı, bir soru üzerine Awacs projesindeki gecikmenin kendilerinden başka unsurlardan kaynaklandığını, projede 2 yılın üzerinde bir gecikmenin olmasının tahmin edildiğini bildirdi. Dörtkaşlı, bu konuda Boeing firmasıyla müzakerelerin sürdüğünü bildirdi. TAI'de basın günü kapsamında verilen brifing ve konuşmaların ardından gazetecilere TAI tesisleri gezdirildi ve sürdürülen projeler çerçevesinde yapılan çalışmalar anlatıldı. TAI'nin tamamen özgün tasarımla gerçekleştirdiği Turna isimli İnsansız Hava Araçlarının modellerinin TSK envanterine dahil edildiği belirtilirken, 7 ülkenin ortak projesi olan A400M projesinde yer alan TAI'nin, uçağın ön orta gövdesi, arka gövde üst paneli, kanatçık, hava freni, kuyruk kısmı, paraşütçü kapıları, aydınlatma sistemi ve atık su sisteminin da TAI tesislerinde Türk mühendislerin tasarımı ile gerçekleştirildiği anlatıldı.

(ZÇ-MAY-ÖK-Y)

Haberler