Gargara yapmak orucu bozar mı? Diyanet'e göre gargara yapmak oruç bozar mı? Hanefi ve Şafi'ye göre gargara orucu bozuyor mu?

Orucu bozan durumlar çok merak ediliyor. Özellikle Ramazan ayında oruç tutarken hangi durumlar orucu bozar hangileri bozmaz araştırılıyor. Peki oruçluyken gargara yapmak orucu bozar mı? Oruçluyken abdest alınırken gargara yapmak orucu bozuyor mu? Hanefi, Şafii, Hanbeli ve Maliki mezhebine göre gargara yapmak oruç bozar mı fetvası nedir?

GARGARA YAPMAK ORUCU BOZAR MI?

Diyanet'e göre oruçluyken gargara yapmak orucu bozmaz. Fakat burada yutmama şartı vardır. Yani oruçluyken yutmamak şartıyla gargara yapılması oruca bir zarar vermemektedir. Oruçluyken abdest alınacağı sırada ağza su verip gargara yapmak, suyu ağızda çalkalamak orucu bozmaz.

Oruç tutan kişilerde ağız yaraları olabilir. Bu durum da gargara kullanmak tıbbi bir gereksinim olarak tedavi amaçlı olarak ortaya çıkmaktadır. Bu tarz bir sağlık problemi olan kişinin, oruçlu iken gargara yapması da orucunu bozmamaktadır. Çünkü bu kişiler, sağlıkları için gargara yapmak durumundadırlar. Dinimizde her zaman kişi sağlığı ön planda düşünülmektedir.

HANEFİ MEZHEBİNE GÖRE ORUCU BOZMAYAN DURUMLAR NELERDİR?

Orucu bozmayan durumlar için Hanefî mezhebi esas alınıp şöylece sıralanabilir:

- Ağız dolusu bile olsa kendi isteğiyle olmaksızın kusmak.

- Boğazına su kaçmamak kaydıyla serinlemek için yıkanmak veya yüzmek.

- Suyla ıslatılmış bile olsa misvak veya diş fırçası kullanmak.

- Göze sürme çekmek.

- Balgam veya burun akıntısını yahut ağzı çalkaladıktan sonra kalan yaşlığı tükürükle yutmak.

- Güzel koku sürünmek veya koklamak.

- Oruçlu olduğunu unutarak oruç yasaklarını ihlâl etmek.

- Cünüp olarak veya hayız yahut nifas kanı gece kesildiği halde gusül abdesti almadan sabahlamak.

SAHURDA EZAN OKUNURKEN SU İÇMEK ORUCU BOZAR MI?

Diyanet İşleri Başkanlığı'na göre sahurda ezanın başlaması ile yemeyi ve içmeyi terk etmek gerekmektedir. Fakat ezan başladığı anda eğer ağızda lokma varsa bunun yutulmasında bir sakınca yoktur denilmiştir.

Diyanet'in konu ile ilgili yaptığı açıklama şu şekilde:

"Takvimlerde gösterilen "imsak", oruca başlama vaktini ifade eder. İmsak vakti aynı zamanda gecenin sona erdiği, yatsı namazı vaktinin çıkıp sabah namazı vaktinin girdiği andır. Ezan da imsak vaktinin başlaması ile okunmaktadır. Bu sebeple ezanın başlaması ile yemeyi içmeyi terk etmek gerekir. Ezan başladığı sırada ağızda bulunan lokmanın yutulmasında bir sakınca yoktur."

Buna ek olarak asıl önemli olan imsak vaktinin girmesidir. Diyelim ki bir yerde imsak vaktinden 5 dakika sonra ezan okundu. O zaman siz imsak vaktini baz almalısınız. Yani önemli olan ezan değil saattir. İmsak saati gelmişse ezan okunsun okunmasın yemek yenilmez ve su içilmez. Bu durumda ölçü ezan değil imsak saatidir. Fakat Ramazan ayında sabah ezanı imsak vakti girdiğinde okunduğu için Ramazan ayı için ezanı baz alabiliyoruz. Lakin diğer vakitlerde sabah ezanı imsaktan sonra okunuyor, bu yüzden de imsak saatini takip etmeli ve imsak saatini baz almayınız.

UNUTARAK YEMEK İÇMEK ORUCU BOZAR MI?

Unutarak yemek içmek orucu bozmaz. Hz. Peygamber (s.a.s.), "Bir kimse oruçlu olduğunu unutarak yer, içerse orucunu tamamlasın, bozmasın. Çünkü onu, Allah yedirmiş, içirmiştir." (Buhârî, Savm, 26) buyurmuştur.

Unutarak yiyip içen kimse, oruçlu olduğunu hatırlarsa hemen ağzındakileri çıkarıp ağzını yıkamalı ve orucuna devam etmelidir. Oruçlu olduğu hatırlandıktan sonra mideye bir şey inerse, oruç bozulur (Merğînânî, el-Hidâye, II, 253-254).

KAN ALDIRMAK ORUCU BOZAR MI? (DİYANET'E GÖRE)

Ramazan'da oruçlu iken kan verenin orucu bozulmaz (İbn Kudâme, el-Muğnî, IV, 50-52). Vücuda kan almak ise, beslenme, gıda alma kapsamına girdiği için orucu bozar. Kan vermenin orucu bozup bozmaması ile ilgili olarak birbirine zıt iki rivayet vardır. Bunlardan birine göre Hz. Peygamber (s.a.s.), "Hacamat yapanın ve yaptıranın (vücuttan tedavi maksadıyla kan alanın ve aynı amaçla vücudundan kan aldıranın) orucu bozulur." (Ebû Dâvûd, Savm, 28) buyurmuştur. Öte yandan Resûlullah'ın (s.a.s.) oruçlu iken hacamat yaptırdığı rivayet edilmiştir (Buhârî, Savm, 32; Ebû Dâvûd, Savm, 29).

Bu iki hadisi birlikte değerlendiren bilginlerin çoğu, birinci hadisi "Hacamat yapan kişinin, kanı özel alet ile emerken ağzına kaçırabileceği, hacamat yaptıran ise kan verdiği için zayıf düşerek hasta olabileceği için oruçları bozulma tehlikesi ile karşı karşıya kalır." şeklinde yorumlamış ve ikinci hadisi esas alarak kan vermenin orucu bozmayacağı sonucuna varmışlardır.

TÜKÜRÜK YUTMAK ORUCU BOZAR MI?

Tükürük yutmak genel anlamda orucu bozmamaktadır. Oruçlu bir kişinin art arda gelen ve yoğun olan tükürüğü yutması da sakıncalı olarak değerlendirilmemektedir. Ağız, beden içi olduğundan tükürük yutmak da insanın içindeki necasetin mideden bağırsağa geçmesi gibi doğal kabul edilir. Günlük yaşamda oruçlu iken tükürük yutmak, ağzın içinde salgılanan tükürüğün normal olarak yutulması gibi düşünülmektedir.

Ek olarak ağzın çalkalanmasından sonra kalan ıslaklığın veya dudağı yaladıktan sonra kalan tükürüğün yutulması durumu da orucu bozmayan hallerden sayılmaktadır. İslam alimlerine göre Ramazan ayında veya başka bir zamanda oruç tutan kişinin ağızda bulunan tükürüğü yutması orucu bozmamaktadır.

Fakat bunlara ek olarak ağızda bulunan tükürüğün biriktirilmesi kaçınılması gereken durumlardan birisi olarak belirtilir. Bu şekilde tükürük biriktirip yutmak orucu bozmasa da mekruh olduğu söylenmektedir.

Son olarak tükürük yutmak sadece 1 durumdan sonra orucu bozar. O da ağızdan çıkan tükürüğün geri yutulmasıdır. Bu durumda oruç bozulur. Yani tükürük ağızdan çıkılmadan yutulursa oruç bozulmaz fakat ağızdan çıktıktan sonra yutulursa oruç bozulur denilmiştir.

KULAK DAMLASI ORUCU BOZAR MI? (DİYANET'E GÖRE)

Kulak ile boğaz arasında bir kanal bulunmaktadır. Ancak kulak zarı bu kanalı tıkadığından, ilaç boğaza ulaşmaz. Bu nedenle kulağa damlatılan ilaç orucu bozmaz.

Kulak zarında delik bulunsa bile, kulağa damlatılan ilaç, kulak içerisinde emileceği için, ilaç ya hiç mideye ulaşmayacak ya da çok azı ulaşacaktır. Kaldı ki bu işlem yeme içme yani gıdalanma anlamı da taşımamaktadır. Dolayısıyla kulak damlası orucu bozmaz (DİYK 22. 09. 2005 tarihli karar; bkz. Merğînânî, el-Hidâye, II, 263; Kâsânî, Bedâî', II, 98; İbn Âbidîn, Reddü'l-muhtâr, III, 367, 376).

AŞI OLMAK VEYA İĞNE VURULMAK ORUCU BOZAR MI?

Oruç; yemek, içmek, cinsel ilişki ve bunların kapsamına giren şeylerle bozulur. Bu sebeple, besin değeri taşımayan aşılar orucu bozmaz.

Tedavisi devam eden hastalar, sağlıklarına kavuşup tedavileri sona erinceye kadar oruçlarını erteleyebilirler. Bununla birlikte, Ramazan ayında herkesle birlikte oruca devam etmeyi arzu ediyorlar ve oruç tutmalarına da başka bir engel bulunmuyorsa iğnelerini iftardan sonra yaptırmaları yerinde olur. Bu imkâna sahip olmayanlar, tedavi ve aşı amaçlı iğne yaptırabilirler. Ancak, oruçlu iken gıda ve vitamin iğneleri yaptıranların, ağızdan aşı alanların damardan serum ve kan verilenlerin orucu bozulur. Daha sonra bu oruç kaza edilir.

ORUCU BOZAN ŞEYLER NELERDİR?

Orucun temel unsuru, yeme, içme ve cinsel ilişkiden uzak durmak, nefsi bunlardan mahrum bırakmak olduğu için, oruçlu iken bunlar ve bu anlama gelecek davranışlar orucu bozar. Yemek ve içmek, yenilip içilmesi mûtat olan her şeyi kapsamı içine alır. Sigara, nargile gibi keyif veren tütün kökenli dumanlı maddeler ile uyuşturucular ve tiryakilik gereği alınan tüm maddeler oruç yasakları kapsamına girer (İbn Âbidîn, Reddü'l-muhtâr, III, 386-387). Her ne sebeple olursa olsun, ağızdan alınan ilaçlar da aynı hükme tabidir.

Kaynak: Haberler.com / Gündem