Aşure Günü ne zaman? Aşure Günü'nün tarihi, anlamı

Tarihte büyük bir öneme sahip olan Kerbela olayını nedir? Aşure Günü ne zaman? Aşure Günü'nün tarihi, anlamı nedir? Aşure nasıl yapılır? Şiilik inancında Aşure günü ne anlama geliyor? Alevi inanacına göre Aşure günü ne anlama geliyor?

Aşure Günü veya Aşura Günü, Hicrî takvimin ilk ayı olan Muharrem ayının onuncu günüdür. İslam inancında bu günde birçok önemli olay meydana geldiğine inanılır ve bu güne kıymet atfedilir. Muharrem ayında oruç ibadeti de yapılır.

AŞURE GÜNÜ'NÜN TARİHİ

Aşure/Aşura Arapça'da on anlamına gelen "aşara" kelimesinden türemiştir. Kelimenin Sâmî diller arasında ortak bir kelime olduğu düşünülmektedir. Ayrıca, sözcük (ve gün) Musevilik inancında Büyük Kefaret Günü için kullanılmıştır. Hüseyin bin Ali ve beraberindeki 72 kişi hicri 61'de Muharrem'in onuncu gününde (10 Ekim 680) Kerbelâ' da Yezid'in Ordusu tarafından katledilmiştir.

Bunun dışında Aşure Günü'nde gerçekleştiğine inanılan dini açıdan önemli bazı rivayetler bulunmaktadır. Bunlar;

• Âdem'in işlediği günâhtan sonra tövbesinin kabul edilmesi
• İdris'in diri olarak göğe yükseltilmesi
• Nuh'un gemisinin tufandan kurtulması
• İbrahim'in ateşte yanmaması
• Yakup'un oğlu Yusuf'a kavuşması
• Eyyub'un hastalıklarının iyileşmesi
• Musa'nın Kızıldeniz'den geçip İsrailoğulları'nı firavun'dan kurtarması
• Yunus'un balığın karnından çıkması
• İsa'nın doğumu ve ölümden kurtarılıp göğe yükseltilmesidir.

Hz Muhammed bin Abdullah'ın bu günde oruç tutmayı tavsiye ettiği, Yahudilere benzememek açısından orucun Aşure günü ile bir gün öncesi veya bir gün sonrası ilâve edilerek tutulması gerektiğine inanılır.

ŞİİLİK İNANCINDA AŞURE GÜNÜ

Şiî inancında Aşûre Günü'ne, diğer İslam mezheplerinin atfettiği önemin dışında bir önem verilir. İnanca göre Şiîlik'te önemli bir figür olan Hz. Muhammed'in torunu İmam Hüseyin Kerbelâ'da muharrem ayının onuncu gününde şehit edilmiştir. Muharrem ve Safer aylarını matem ayları olarak kabul ederler. İki ay boyunca düğün ve benzeri eğlenceler yapılmaz, mâtem günlerinde taziye meclisleri düzenlenerek mersiyeler okunur, ihsan yemekleri verilir. Bazıları için her ayın onuncu günü Aşuradır ; kelime Muharrem ayında işlenen Hüseyin cinayetinden sonra tutulan geleneksel yasın diğer adı olarak yerleşmiştir. Türkiye'deki en büyük anma merasimi İstanbul Halkalı'daki Aşura Matem Merasimi'nde yapılır. Bu tören Aşura gününü en iyi şekilde anlatması yönünden UNESCO tarafından en iyi Aşura Merasimi seçilmiştir; ayrıca törende yapılan Aşura tiyatrosunun ve izleyicinin sayısı bakımından da Guinness Rekorlar Kitabına girmeye aday olmuştur. Anadolu'da çeşitli hububatlardan pişirilen, Aşure Nuh tufanı ile ilgili bir rivayet dolayısıyla yapılır. Rivayete göre gemidekilerin yiyecekleri tufan boyunca bitmiş, erzak çuvallarının dibinde kalan az miktardaki yiyecekler tek bir kazan içerisinde birleştirilerek yemek yapılıp yenmiştir.

Alevî inancında Aşûre Günü ve Muharrem Mâtemi

Alevîlerde, Hüseyin'in Kerbelâ'daki acısı başta olmak üzere On iki İmamlar'ın acılarını anmak ve anlamak için Muharrem Mâtemi tutulur. Muharrem Matemi'nin amacı: Bu türlü acıların bir daha yaşanmaması için gerekli olan insanlık değerlerini ve Alevî öğretisini özümsemektir.

Matem süresince bıçağa ve kesici aletlere el sürülmez, kurban kesilmez ve et yenmez. Matem boyunca hiçbir canlıya eziyet edilmez. Kimsenin kalbini kırmamak, dili ile kimseyi incitmemek, kimse hakkında dedikodu yapmamak Mâtem Orucu'nun temel ilkesidir.

Sağlığı yerinde olanlar oruç tutarlar.Matemden amaç, kendine eziyet yapmak değil, kötülük ve katliamların bir daha olmaması adına anmak ve unutmamaktır. Kerbelâ katliamında hasta olması nedeniyle İmam Zeynel Abidin'in kurtulması ve Ali'nin soyunun devam etmesi nedeniyle de Allah'a şükredilir. Bu nedenle Muharrem mâtemi, aşûre geleneği ile biter. 12 gün orucun ardından Aşûre Günü yapılır. 12 değişik malzemeden oluşan aşûre yenilir ve dağıtılır.

AŞURE NASIL YAPILIR?

Güzel bir Aşure yapmak için tarifi aynen uygulamanız gerekmektedir. Malzemeleri de eksiksiz kullanmanız aşureyi daha da güzel yapacaktır.

Malzemeler

2 su bardağı Buğday

1 su bardağı Nohut

1 su bardağı Kurufasulye

1 su bardağı kuru Üzüm

1 su bardağı İncir

1 su bardağı kuru Kayısı

1/2 su bardağı fıstık

4 su bardağı Şeker

1 yemek kaşığı karanfil

10-15 su bardağı Su

Süsleme için:

1 su bardağı kuş üzümü

Çekilmiş ceviz içi, Antep fıstığı

Tarçın, nar taneleri

Aşure Yapılışı:

Buğday, fasulye, nohut ve üzümü yıkayıp ayrı kaplarda bir gece önceden ıslatın. Ertesi gün buğdayı süzüp büyük bir çelik tencereye alın. 15 su bardağı su ekleyip kaynatın. Üzerinde biriken köpüğü bir kevgirle alıp tencerenin kapağını kapatın ve 30 dakika kaynatın. Fasulye ve nohutu süzüp ayrı kaplarda haşlayın.

Buğday taneleri iyice yumuşayıncaya kadar yaklaşık 4,5 saat kısık ateşte ara sıra karıştırarak pişirin. Buğdayın suyu un çorbası kıvamına gelmek üzereyken nohut ve kuru fasulyeyi ekleyin. İyice kaynatın. Ardından sırasıyla fıstık, kuru üzüm, karanfil ve dörde bölünmüş kuru kayısıyı ilave edip karıştırın. Birkaç taşım kaynatın. Son olarak şekeri ekleyip 5-10 dakika kaynattıktan sonra incirleri katın ve bir taşım kaynatıp, ateşten alın.

Aşure piştikten sonra sıcakken kaselere boşaltın. Soğuyunca üzerini ceviz içi, Antep fıstığı, kuş üzümü, tarçın ve nar taneleri ile süsleyerek servis yapın. İsteğe bağlı olarak gülsuyu da serpebilirsiniz.

Hüseyin Bin Ali Haberler