Nükleer Enerji Endüstrisine Yerli Sanayinin Katılımı Toplantısı

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Nükleer Enerji Dairesi Uzman Yardımcısı Hakan Hatipoğlu, nükleer santralinin sadece elektrik üretim tesisini değil, teknolojik kapasiteyi de arttırdığını belirterek, "Türkiye sanayisi, nükleer teknoloji transferi, nükleer ekipman tasarımı ve üretimiyle gelişecek" dedi.

İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından düzenlenen "Nükleer Enerji Endüstrisine Yerli Sanayinin Katılımı" toplantısında konuşan Hatipoğlu, nükleer enerji sektöründe yerlileştirmeye yönelik çalışmalar konusunda bilgi verdi.

Hatipoğlu, başta Suudi Arabistan, Ürdün ve Birleşik Arap Emirlikleri olmak üzere Türkiye'nin yakın çevresinde de yeni nükleer santral projelerinin hayata geçirileceğini aktardı.

Nükleer santralin sadece elektrik üretim tesisini değil, teknolojik kapasiteyi de arttırdığına dikkati çeken Hatipoğlu, Türkiye sanayisinin, nükleer teknoloji transferi, nükleer ekipman tasarımı ve üretimiyle gelişeceğini ifade etti.

Hatipoğlu, nükleer santrallerin, istihdama, uluslarası bilimsel ve eğitim çalışmalarına olan katısına da değinerek, "Enerji alanındaki ilişkilerimize yeni bir ivme katan nükleer santral anlaşmaları, sanayi, yatırımlar ve ticaret alanlarında da iş birliğimizin güçlendirilmesi ve çeşitlendirilmesinde önemli bir fırsat sağlayacaktır" dedi.

Hatipoğlu, Akkuyu ve Sinop nükleer santral projelerinde yerli sanayinin kazanacağı tecrübeyle 3. nükleer santralini azami oranda yerli kaynaklarla kurmayı hedeflediklerini belirtti.

"Sanayici güvende olmayı arzuluyor"

Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu Nükleer Enerji Uzmanı Nesimi Kılıç ise yerli nükleer sanayinin gelişimine yönelik uluslarası örnekler konusunda bilgi verdi. Kılıç ise şu anda Türkiye'nin sanayi anketi ve tespiti üzerinde çalıştığına dikkati çekerek, strateji belirlenmesinin sanayicinin en büyük isteği olduğunu söyledi.

Bu stratejinin hükümet değil devlet stratejisi olması gerektiğini belirten Kılıç, sanayicinin güvende olmayı arzuladığını ifade etti.

Kılıç, strateji unsurlarını kapsam, seviye, gelişme ve açılım şeklinde sıralayarak, sanayicilerin hangi ülkede olursa olursun devlet desteği istediğini, insan kaynakları planı ve uluslarası iş birliğinin de önemli unsurlar arasında yer aldığını dile getirdi.

Güney Kore hükümetinin 1950 yılında "milli strateji" geliştirerek, tamamen kendine yeterlik, kalifiye insan gücü ve şablon referans santral seçerek uzun vadeli proje yaptığını hatırlattı.

İkinci olarak Çin örneğini veren Kılıç, ülkede kendi kendine yeterlilik oranının ilk önce çok küçük bir oranda başladığına, daha sonra yerlileşme oranını giderek arttırdıklarına dikkati çekti.

"Türk katılımcılara yüzde 40 oranında bir fırsat sağlayan proje"

Akkuyu NGS AŞ. Teknik ve Lisanslama Baş Koordinatörü Dimitriy Pokidysev, Akkuyu Porjesi hakkında genel bilgiler vererek, yabancı ve Türk katılımcılara yüzde 40 oranında bir fırsat sağlayan proje olduğunu ifade etti.

Pokidysev, inşa et, sahiplen ve işlet modelinin avantajlarının dezavantajlarından daha fazla olduğunu belirterek, projenin hükümetler arası bir anlaşmayla başladığını söyledi.

Hükümetler arası anlaşmada tarafların sorumluluklarını açıkca belirttiklerine değinen Pokidysev, her iki tarafın da sorumlu olacağı bazı konuların bulunduğunu, Tük sanayisinin bu projeye hangi tedariklerle katılacağının önemli olduğunu vurguladı.

Pokidysev, sermaye maliyetinin yüzde 36'sının ekipman, yüzde 43'ünün ise inşaat maliyetinden oluştuğuna dikkati çekerek, "Yüzde 40'ı Türkiye'de inşa edilip montajı yapılabilecek ekipmandır. Ayrıca inşaat işleri de Türkiye'de yapılacak. Ekipman ise hem yerli hem yabancı kaynaklı olabilir" diye konuştu.

JSC Atomstroyexport Satın Alma ve Sözleşme Bölümü Müdürü Dimitriy İvanov ise Akkuyu Nükleer Güç Santrali Projesinde ihale süreci konusunda bilgi verdi.

İvanov, alımların yüzde 90'ını açık ihale yöntemiyle yapılacağına dikkati çekerek, ihaleyi kazanan kuruluşla Rusya Federasyonu kapsamında sözleşme imzalanacağını bildirdi.

Rekabetçi görüşmelerin, bilişim hizmeti satın alınacaksa, deney yapılacaksa veya Ar-Ge yapılacaksa burada çalışmanın vasfını belirlemenin güç olacağını belirterek, alım sürecinde görüşme yönteminin de uygulanabileceğini söyledi.

İvanov, ihalede tek bir başvuru olması halinde bu tek tedarikçiyle anlaşma imzalayabileceklerini sözlerine ekledi. - İstanbul

Kaynak: AA / Ekonomi