Merkez Bankası Para Politikası Kurulu Toplantı Özeti

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK) toplantı özetinde, "Son dönemde açıklanan veriler yılın ilk çeyreğinde nihai yurt içi talebin ivme kaybedeceğini, ihracatın ise bu yavaşlamanın büyüme üzerindeki etkilerini sınırlayacağını göstermektedir" denildi.

Kurul'un, 24 Nisan tarihli toplantısına ilişkin yayımladığı 30 Nisan 2014 tarihli toplantı özetinde, Türk lirasındaki değer kaybının gecikmeli etkilerinin özellikle temel mal fiyatları kanalıyla çekirdek enflasyon göstergelerini olumsuz yönde etkilemeye devam ettiğinin, bu gelişmeye ek olarak gıda fiyatlarındaki olumsuz seyrin de etkisiyle enflasyon göstergelerinin bir süre daha yüksek seyredeceğinin tahmin edildiği belirtildi.

Gıda grubunda yıllık enflasyonun sınırlı bir artışla yüzde 10,12'ye yükseldiği aktarılan özette, yılın ilk çeyreğinde meyve ve sebze fiyatlarının ılımlı bir seyir izlerken bu grup dışında kalan gıda fiyatlarında oldukça olumsuz bir görünüm sergilendiği ifade edildi.

Toplantı özetinde, özellikle işlenmiş gıda fiyatlarının Türk lirasındaki değer kaybının ve olumsuz seyreden iklim koşullarının etkisiyle yılın ilk üç ayında keskin bir yükseliş gösterdiği,  anılan etkilerle gıda fiyatlarının yıllık enflasyonunun Nisan ayında da yükseliş kaydetmesinin beklendiği vurgulandı.

Hizmet fiyatlarının aylık bazda yüzde 0,65 oranında artarken grup yıllık enflasyonu 0,26 puanlık yükselişle yüzde 8,60 olduğu bildirilen özette, şunlar kaydedildi:

"Bu gelişmede meyve ve sebze dışı gıda fiyatlarındaki gelişmelere istinaden yiyecek hizmetleri (lokanta-otel) grubu fiyatlarında süregelen yüksek artışların etkisi öne çıkmaktadır. Buna ek olarak, bu dönemde kira ve ulaştırma dışında kalan diğer hizmet kalemlerinde de yıllık enflasyonun yükseldiği görülmektedir. Mevsimsellikten arındırılmış veriler hizmet grubu enflasyonunun ana eğilimindeki yukarı yönlü seyrin bu dönemde de sürdüğüne işaret etmektedir. Temel mal grubu yıllık enflasyonu mart ayında 1,64 puanlık belirgin bir artışla yüzde 10,04'e yükselmiştir. Türk lirasındaki değer kaybı nedeniyle artan dayanıklı tüketim mallarında yıllık enflasyon yüzde 15 seviyesine ulaşmıştır.

Giyim fiyatları ise bu dönemde endeks tarihinin en yüksek mart ayı artışını kaydetmiştir. Bu gelişmede maliyet ve dış talebe yönelik gelişmelerin yanı sıra yeni sezon açılışının öne çekilmesinin de etkili olduğu düşünülmektedir. Mart ayı, temel mal grubunda döviz kuru etkilerinin genele yayılarak güçlü bir şekilde hissedildiği bir dönem olmuştur. Bu doğrultuda mevsimsellikten arındırılmış veriler grup enflasyonunun ana eğiliminde belirgin bir yükselişe işaret etmiştir. Benzer şekilde, temel enflasyon göstergeleri de olumsuz bir görünüm çizmiştir."

- "İhracatın desteği ve yurt içi talepteki ılımlı seyir ile üretimdeki artışın devam etmesi öngörülmektedir"

Özette, 2013 yılı son çeyreğine ilişkin Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYH) verilerine göre iktisadi faaliyetin Ocak Enflasyon Raporu'nda ortaya koyulan görünümle oldukça uyumlu gerçekleştiği belirtilerek, mevsimsellikten arındırılmış verilerle GSYİH'in dönemlik bazda yüzde 0,5 oranında arttığı, böylece yılın ilk yarısında güçlü bir ivme kazanan iktisadi faaliyetin yılın ikinci yarısında daha ılımlı bir seyir izlediği bildirildi.

Nihai yurt içi talebin ise önceki iki çeyrekteki zayıf seyrinin ardından son çeyrekte daha hızlı bir artış kaydettiği ifade edilen özette, nihai yurt içi talebin bileşenlerinden özel kesim talebinin 2013 yıl genelinde ılımlı seyrini koruduğu, dalgalı bir seyir izleyen kamu kesimi talebinin ise yurt içi talebin yönünün temel belirleyicisi olduğu aktarıldı.

Son çeyrekte dönemlik bazda ihracat ithalata oranla daha hızlı bir artış kaydettiği  ve öngörüldüğü şekilde talep bileşenleri yılın ilk yarısına kıyasla dengelenme yönünde hareket ettiği ifade edilen özette, ifade edildi:

"2014 yılının ilk çeyreğine ilişkin veriler iktisadi faaliyette ılımlı bir artışa işaret etmektedir. Üretim tarafından değerlendirildiğinde, sanayi üretim endeksi ocak ayındaki aylık bazda yüzde 1,0 oranındaki artışın ardından, şubat ayında bir önceki aya göre önemli bir değişim göstermemiştir. Böylece, ocak-şubat döneminde üretim bir önceki çeyrek ortalamasının yüzde 1,7 üzerinde gerçekleşmiş ve dönemlik bazda istikrarlı artış eğilimini devam ettirmiştir. Önümüzdeki dönemde, ihracatın desteği ve yurt içi talepteki ılımlı seyir ile üretimdeki artışın devam etmesi öngörülmektedir. Harcama tarafına ilişkin veriler, ilk çeyrekte özel kesim talebinin dayanıklı mallar tüketimi ve özel makine teçhizat kaynaklı olarak zayıfladığına işaret etmektedir.

Öte yandan, dayanıksız mallar tüketimi ve inşaat yatırımlarına ilişkin veriler olumlu seyretmektedir. Ocak-Şubat döneminde, tüketim malları ithalatının alt kalemleri incelendiğinde binek otomobil ithalatında sert bir düşüş, dayanıklı ve yarı dayanıklı mallar ithalatında ise daha ılımlı bir düşüş gözlenirken, dayanıksız mallar ithalatı artmaya devam etmektedir. Bu dönemde, dayanıklı tüketim malları üretimi bir önceki çeyreğe göre gerilerken dayanıksız mallar üretimi artmaya devam etmektedir. Makine-teçhizat yatırımlarına ilişkin göstergelerden taşımacılık hariç yatırım mallarının üretimi yataya yakın bir seyir izlerken ithalatı gerilemiştir. İnşaat yatırımlarına ilişkin veriler ise inşaat yatırımlarındaki artışın sürdüğünü göstermektedir."

"Yılın ikinci çeyreğinden itibaren özel kesim talebinin de toparlanmaya başlayacak"

Toplantı özetinde, belirsizlik algısındaki azalmanın, henüz sınırlı da olsa güven endekslerinde gözlenen toparlanma ve Türk lirasındaki değer kazancı ile birlikte tüketim talebindeki toparlanmanın desteğiyle yurt içi talebin ikinci çeyrekten itibaren kademeli bir artış eğilimine gireceğinin düşünüldüğü belirtildi.

Bununla birlikte, ikinci çeyreğe ilişkin kredilerin, ithalat ve İYA göstergelerinin bu toparlanmanın ılımlı olacağına işaret ettiği belirtilen özette, şunlar kaydedildi:

"Son dönemde açıklanan veriler ihracatın büyüme eğilimini 2014 yılı ilk çeyreğinde de koruduğunu göstermektedir. Altın hariç ihracat miktar endeksi ocak ve şubat aylarında aylık bazda artış göstermiş ve ocak-şubat döneminde bir önceki çeyrek ortalamasının üzerinde seyretmiştir. Son dönemde anket göstergelerinin işaret ettiği küresel ölçekteki toparlanma, dünya ticaretindeki canlanma ve Türk lirasındaki değer kaybının etkileriyle önümüzdeki dönemde ihracatın büyümeye olumlu katkı yapması beklenmektedir. PMI ve İYA ihracat göstergeleri de bu yönde sinyaller vermektedir.

Özetle, son dönemde açıklanan veriler yılın ilk çeyreğinde nihai yurt içi talebin ivme kaybedeceğini; ihracatın ise bu yavaşlamanın büyüme üzerindeki etkilerini sınırlayacağını göstermektedir. Diğer yandan, son dönemde belirsizliklerin hafiflemesiyle birlikte yılın ikinci çeyreğinden itibaren özel kesim talebinin de toparlanmaya başlayacağı ancak finansal koşullardaki sıkılığın bu artışı sınırlayacağı düşünülmektedir."

Özette, Kurulun bu gelişmeler sonucunda dengelenme sürecinin devam edeceğini ve 2014 yılında cari işlemler açığında belirgin bir iyileşme gözleneceğini tahmin ettiği belirtildi.

Toplantı özetinde, "Mevsimsel etkilerden arındırılmış verilere göre toplam ve tarım dışı işsizlik oranları 2014 yılının Ocak döneminde gerilemeye devam etti. Bu dönemde, işsizlik oranlarının azalması tarım dışı istihdamda meydana gelen güçlü artıştan kaynaklanmıştır. İstihdam asıl olarak hizmetler ve inşaat sektörlerinde artış gösterdi. Sanayi sektöründe ise istihdam sınırlı bir oranda artmış ve görece zayıf görünümünü sürdürdü. 2014 yılının ilk aylarında hızla gerileyen güven endeksleri Mart ayında bir önceki aya göre artış gösterdi. Ayrıca, İYA göstergeleri arasında yer alan toplam istihdam beklentisi mevsimsellikten arındırılmış verilere göre Nisan ayında bir önceki aya kıyasla azalmasına karşın iyimser beklentiler yönündeki eğilimini sürdürdü" değerlendirmesine yer verildi.

- İstanbul

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Para Politikası Kurulu Merkez Bankası Ekonomi Haberler