Merkez Bankası Enflasyon Raporu

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ( Tcmb ) Başkanı Murat Çetinkaya, 2016'daki vergi artışlarının yıllık enflasyon üzerindeki etkisinin kademeli olarak ortadan kalkmasının enflasyondaki düşüşe destek vereceğini öngördüklerini bildirdi.

Çetinkaya, yılın ikinci Enflasyon Raporu'nun açıklandığı toplantıda yaptığı konuşmada, tüketici enflasyonunun mart ayında yüzde 11,29 ile Ocak Enflasyon Raporu tahminlerinin üst bandının üzerinde gerçekleştiğini ve benzer bir görünümün işlenmemiş gıda ve alkol-tütün dışı tüketici enflasyonu tahmininde de izlendiğini kaydetti.

Enflasyondaki yukarı yönlü seyirde Türk lirasındaki değer kaybı ve ithalat

fiyatlarındaki yükselişin yanında gıda fiyatlarındaki artışın etkisinin hissedildiğini, bu

dönemde çekirdek enflasyon yükselirken, işlenmemiş gıda, enerji ve alkol-tütün gibi

çekirdek dışı kalemlerin enflasyona katkısındaki artışın daha belirgin olduğunu ifade eden Çetinkaya, şöyle devam etti:

"Gıda enflasyonu ilk çeyrekte işlenmemiş gıda ürünleri öncülüğünde olumsuz hava

koşulları, Türk lirasındaki değer kaybı, meyve-sebze ihracatındaki toparlanma ve

düşük baz etkisi ile önemli bir artış gösterdi. Olumsuz arz koşulları özellikle taze

meyve ve sebze fiyatları üzerinde belirleyici olurken döviz kuru ve ithalat fiyatı

etkileri daha çok diğer gıda ürünlerinde hissedildi. Böylelikle gıda yıllık enflasyonu

Ocak Enflasyon Raporu'nda varsaydığımız patikanın bir miktar üzerinde

gerçekleşti.

Türk lirasındaki değer kaybının ilk yansımaları kur geçişkenliğinin hızlı olduğu enerji

fiyatları üzerinde izlendi. Enerji fiyatları döviz kuru etkileri yanında, petrol ve

yönetilen su fiyatlarındaki yükselişle birlikte ilk çeyrekte önemli bir oranda arttı.

Maliyet gelişmeleri temel mal grubu enflasyonunu da olumsuz etkiledi. Bu grupta

enflasyon, mobilya ve beyaz eşya ürünlerindeki geçici vergi indirimlerine karşın grup geneline yayılan kur etkileriyle belirgin olarak yükseldi. Bu doğrultuda tüketici enflasyonundaki yükselişe gıdadan sonra en büyük katkı temel mal grubundan

geldi. Yılın ilk çeyreğinde temel mal grubuna kıyasla sınırlı olmakla birlikte hizmet enflasyonu da yükseliş gösterdi. Hizmet enflasyonundaki bu seyirde, akaryakıt fiyatlarındaki artışın gecikmeli yansımalarının yanında, döviz kuruna duyarlı hizmetler kanalıyla kaydedilen artışların etkisi hissedildi. Kira enflasyonu da başta İstanbul olmak üzere yüksek seviyesini korudu. Bu görünüm altında, çekirdek göstergelerin ana eğiliminde 2016 yılı aralık ayında başlayan yükseliş eğilimi yılın ilk çeyreğinde güçlenerek devam etti. Benzer bir yukarı yönlü hareket TCMB bünyesinde takip ettiğimiz alternatif temel enflasyon göstergelerinde de izlendi."

"2016 yılında büyüme, beklentilerin üzerinde bir performans gösterdi"

Murat Çetinkaya, 2016'nın son çeyreğine ilişkin verilerin, üçüncü çeyrekte iktisadi faaliyetteki yavaşlamanın geçici olduğuna ilişkin öngörüleri teyit ettiğini, bu dönemde GSYH'nin bir önceki çeyreğe göre yüzde 3,8, bir önceki yılın aynı

dönemine göre ise yüzde 3,5 arttığını, üçüncü çeyrekteki iş günü

kayıplarının telafisi dışlandığında, son çeyrekte ılımlı bir büyüme kaydedildiğini söyledi.

TÜİK tarafından 2016'nın ilk üç çeyreği için yapılan yukarı yönlü

güncellemelerin iktisadi faaliyet düzeyinin bir önceki rapor dönemine göre daha

yüksek olduğunu ortaya koyduğunu belirten Çetinkaya, 2016'da büyümenin yüzde 2,9 ile bir önceki yıla kıyasla yavaşlamış olsa da beklentilerin üzerinde performans gösterdiğini kaydetti.

Yılın son çeyreğinde yıllık büyümenin yurt içi talep kaynaklı olduğunu vurgulayan Çetinkaya, "Özel

tüketim harcamaları TL'deki değer kaybı, otomobildeki vergi ayarlamasının öne

çekmiş olduğu talep, gevşetilen makroihtiyati tedbirler ve finansal koşulların

desteğiyle hem yıllık hem dönemlik bazda arttı." dedi.

Çetinkaya, bu dönemde yatırımlardaki artışın tüketime göre daha düşük kaldığını, makine-teçhizat yatırımlarındaki zayıf seyrin yatırımlardaki toparlanmayı sınırladığını, son çeyrekte ihracattaki ivmelenmeyle birlikte

net dış talebin dönemlik büyümeye katkısının oldukça yüksek olurken, yıllık büyümeye

katkısında da ilk 9 aylık döneme göre iyileşme kaydedildiğini söyledi.

Çetinkaya, "Bu durumda, döviz kuru gelişmeleri, Rusya ile ilişkilerin normalleşmesi, pazar çeşitlendirmesinin mal ve

hizmet ihracatına olumlu yansımaları ve ithalattaki yatay seyir etkili oldu." dedi.

"İlk çeyreğe ilişkin göstergeler iktisadi faaliyetteki toparlanmanın ivme kaybettiğine işaret ediyor"

TCMB Başkanı Çetinkaya, 2017 yılı ilk çeyreğine ilişkin göstergelerin iktisadi faaliyetteki toparlanmanın bu

dönemde bir miktar ivme kaybettiğine işaret ettiğini belirterek, konuşmasını şöyle sürdürdü:

" Vergi teşvikleri konut, mobilya

ve beyaz eşya sektörlerine olan talebi canlandırsa da, toplam perakende

satışlardaki zayıf seyir iç talepteki toparlanmanın sektörel yayılımının sınırlı

kaldığına işaret ediyor. Diğer taraftan, önümüzdeki dönemde mal ihracatında

gözlenen güçlü seyir doğrultusunda net dış talebin büyümeye katkısını artırmasını

bekliyoruz. Büyüme kompozisyonundaki bu değişim doğrultusunda cari açığın

yakın dönem eğiliminde iyileşme olduğu göze çarpıyor. Mal

ihracatındaki güçlü seyrin cari dengeye olumlu katkı vermeye devam etmesini

bekliyoruz."

Gıda enflasyonu

Murat Çetinkaya, enflasyon tahminlerinde enerji, ithalat ve gıda fiyatlarının da önemli rol

oynadığına işaret ederek, Ocak Enflasyon Raporu'nda 57 ABD doları olarak varsaydıkları ham petrol fiyatı 2017 yılı ortalamasını yakın dönem gelişmeleri çerçevesinde 55 ABD doları olarak güncellediklerini, ABD doları cinsinden ithalat fiyatları varsayımını ise emtia fiyatlarındaki artış eğilimine bağlı olarak 2017 yılı için belirgin bir miktarda yukarı çektiklerini bildirdi.

2017 yılı ilk çeyreğinde gıda enflasyonunun yüzde 12,53 ile Ocak Enflasyon Raporu

öngörülerinin bir miktar üzerinde gerçekleştiğini hatırlatan Çetinkaya, gıda enflasyonundaki bu yükselişte,

olumsuz hava koşullarının gıda arzı üzerindeki yansımaları, Türk lirasındaki değer

kaybı ve meyve-sebze ihracatında son dönemde yaşanan toparlanmanın etkili olduğunu vurguladı.

Gıda ve Tarımsal Ürün Piyasaları İzleme ve Değerlendirme Komitesi

(Gıda Komitesi) kapsamında alınacak tedbirlerin gelecek dönemde bu yükselişi

kısmen sınırlayacağını değerlendirdiklerini ifade eden Çetinkaya, "Gıda enflasyonu varsayımımızı 2017 sonu için yüzde 9 ve 2018 sonu

için ise yüzde 7 olarak koruduk." dedi.

Orta vadeli tahminler üretilirken, mali disiplinin korunacağı ve

yönetilen/yönlendirilen fiyatlar ile vergilerde öngörülmeyen bir artış

gerçekleşmeyeceğini varsaydıklarını belirten Çetinkaya, şunları kaydetti:

"Bu doğrultuda 2016 yılındaki vergi artışlarının

yıllık enflasyon üzerindeki etkisinin kademeli olarak ortadan kalkmasının enflasyondaki düşüşe destek vereceğini öngörüyoruz. Tahminler üretilirken vergi

ayarlamalarının ve yönetilen/yönlendirilen fiyatların enflasyon hedefini aşmayacağı

ve otomatik fiyatlama mekanizmaları ile uyumlu olacağı bir görünüm varsayıyoruz."

(Bitti)

Kaynak: AA / Ekonomi