İmalatçı-İhracatçıların C Şekeri Taleplerini 7 Şirket Karşılayacak

Şeker Kurumu, imalatçı-ihracatçıların şeker taleplerini karşılamak üzere Türkiye Şeker Fabrikaları, Adapazarı Şeker Fabrikası, Amasya Şeker Fabrikası, Kayseri Şeker Fabrikası, Konya Şeker Sanayi, Kütahya Şeker Fabrikası, Keskinkılıç Gıda Sanayi ve Ticaret A Şeker Kurumu, imalatçı-ihracatçıların fiilen gerçekleştirerek usulüne uygun biçimde belgelendirdiği şekerli mamul ihracatı karşılığında C şekeri kapsamındaki pancar şekeri taleplerinin karşılanmasına ilişkin usul ve esasları düzenledi. Tebliğe göre Şeker Kurumu, imalatçı-ihracatçıların şeker taleplerini karşılamak üzere Türkiye Şeker Fabrikaları, Adapazarı Şeker Fabrikası, Amasya Şeker Fabrikası, Kayseri Şeker Fabrikası, Konya Şeker Sanayi, Kütahya Şeker Fabrikası, Keskinkılıç Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş.'yi yetkili kılındı.

Şeker Kurumu'nun İmalatçı-İhracatçıların, Şekerli Mamul İhracatı Karşılığında C Şekeri Taleplerinin Karşılanması Şartları ve Uygulama Esaslarına Dair Tebliğ Resmi Gazete'de yayımlandı. Tebliğ, Şeker Kanunu'na göre yurt içinde pazarlanamayan ve ihraç edilmek zorunda olan C şekerinin, imalatçı-ihracatçıların şeker taleplerinin karşılanması suretiyle yurtdışı edilmesine ilişkin usul ve esasları düzenliyor.

-TEBLİĞİN KAPSAMI-

Tebliğ, imalatçı-ihracatçıların fiilen gerçekleştirerek usulüne uygun biçimde belgelendirdiği şekerli mamul ihracatı karşılığında C şekeri kapsamındaki pancar şekeri taleplerinin karşılanmasına ilişkin usul ve esasları kapsıyor. 4634 sayılı Şeker Kanununa dayanılarak hazırlanan tebliğde, imalatçı-ihracatçıların şeker taleplerini karşılamak üzere yetkili olan tedarikçiler belirlendi. Buna göre Türkiye Şeker Fabrikaları, Adapazarı Şeker Fabrikası, Amasya Şeker Fabrikası, Kayseri Şeker Fabrikası, Konya Şeker Sanayi, Kütahya Şeker Fabrikası, Keskinkılıç Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş. imalatçı-ihracatçıların şeker taleplerini karşılamada yetkili olacak.

İmalatçı-ihracatçıların hak ettikleri C şekeri tahsisat miktarları, hangi üründe ne kadar C şekeri tahsis edilecek oranları ile imalatçı-ihracatçı veya yan sanayiciye ait kapasite raporları, gerek duyulması halinde imalatçı-ihracatçının üretimine ait numunede analiz sonucu bulunan şeker (sakaroz) oranları esas alınmak suretiyle, Kurum tarafından hesaplanacak. Tahsisat miktarının hesaplanmasında; yan sanayiciden temin edilen ara mamul için yan sanayicinin kapasite raporu, diğerleri için imalatçı-ihracatçının kapasite raporu değerlendirmeye esas alınacak. Tahsisat miktarı; kapasite raporlarında ürünlere ait şeker kullanım oranları, "C şekeri tahsis edilecek şekerli mamuller ve şeker kullanım oranları veya ihracatı karşılığında C şekeri tahsis edilmeyecek şekerli mamuller listesi ürün bileşenlerine ait oranlar esas alınarak bulunan oranlar ile analiz sonucu üründe bulunan şeker (sakaroz) oranları içinde en düşük olan oran esas alınarak hesaplanacak. Tereddüt hasıl olan ürünlere ilişkin şeker tahsis oranları ise tahsisat belgesi düzenleme aşamasında kapasite raporunun yanı sıra, gerek duyulması halinde analiz raporları ile diğer belge ve bilgiler Şeker Kurumu'nca değerlendirilerek belirlenecek. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından ihracatı gerçekleşen şekerli mamulden numune alınmış ise Kurum gerekli gördüğünde bu numunenin analizini yaptırabilecek. Analiz sonucu bulunan şeker (sakaroz) yüzdesi, şeker tahsisat miktarının hesaplanmasında dikkate alınacak.

-FİRE HESAPLANACAK-

Şekerli mamulün işleme faaliyetleri sırasında; kuruma, buharlaşma veya sızma şeklinde yitirilen ve imha olan kısmı ile ekonomik değeri olmayan atık şekerler göz önünde bulundurularak nihai ürün üzerinden kristal şekere yüzde 3 oranında fire hesaplanacak ve miktara ilave edilecek. Örneğin; bileşiminde yüzde 30 şeker ve yüzde 70 diğer malzemeler bulunan 100 g. şekerli bir mamul için hesaplanacak fire miktarı olacak. Ancak tahsisat miktarı, ihracat miktarını aşan şekerli mamuller için fire oranı tahsisat miktarı ihracat miktarını aşmayacak şekilde uygulanacak.

-İHRACATINA KARŞILIK OLARAK C ŞEKERİ SATIŞI YAPILMAYACAKLAR-

Tebliğ ile ihracatına karşılık olarak C şekeri satışı yapılmayacak ürünler de belirlendi. Buna göre meyve özü konsantreleri, meyve özü şurupları, meyve aromalı içecekler, meyveli şuruplar meyveli içecekler, üzüm ve pekmez şurupları, meyve suyu, meyve nektarı, glukoz, fruktoz içeren şekerli karışımlar, arı yemi, arı şurubu, vb. dahi yer alan ürünlerin ihracatına karşılık olarak C şekeri satışı yapılmayacak. Kurum; gerekli görmesi halinde, imalatçı-ihracatçı bir firmanın ürünlerinde; şeker kullanım oranlarının tespiti için numune aldırarak, analiz yaptırır, numune alımı ve analiz sonuçları ile ilgili uygulamalar, C şekeri tahsisatında uygulanacak şeker oranları, C şekeri tahsisatı yapılmayacak ürünler ve gerekli görülen diğer hususlarda imalatçı-ihracatçıdan taahhüt alacak.

-İHRACATIN BELGELENMESİ-

İlgili ihracatçı birlikleri genel sekreterliklerinin ihracat gerçekleşmelerine ilişkin bildirimleri, ihracatın fiilen gerçekleştirilerek usulüne uygun şekilde belgelenmesinde esas kabul edilecek. Üzerinde dahilde işleme izin belgesi kaydı bulunmayan gümrük beyannamelerinin C şekeri tahsisatında dikkate alınabilmesi için, beyannamelerinde imalatçı firma unvanının yer alması zorunlu olacak. Serbest bölgelere yapılan ihracatlar, ihracatçı birlikleri genel sekreterlikleri tarafından ihracat gerçekleşmelerinin hesabında dikkate alınmayacak. Ancak, serbest bölgelere ihraç edilen ürünlerin, üçüncü ülkelere ihraç edildiğinin, serbest bölgelerden gümrüksüz satış mağazalarına satışının yapıldığının veya serbest bölgelerden kara, deniz ve hava taşıtlarına kumanya olarak tesliminin yapıldığının tevsiki kaydıyla ihracat gerçekleşmelerinin hesabında dikkate alınacak.

-SATIŞ-

Bu Tebliğ kapsamında yapılacak satışlar, ancak C şekeri stoku bulunan veya A ya da B kotası şekerini, Kurul kararıyla bu kapsamda satmasına izin verilen tedarikçiler tarafından yapılabilecek. Bu durumdaki tedarikçi, imalatçı-ihracatçının tahsisat belgesine istinaden müracaatı halinde; C şekeri satış taahhütnamesini imza ettirmek suretiyle satış işlemini başlatacak. Tedarikçi, tahsisat belgesi kapsamında yaptığı her bir satış için Şeker Kurumu Elektronik Veri İşleme Sistemi içerisinde elektronik olarak düzenlenen tahsisat belgesine; satış tarihi, fatura numarası ve miktarına ilişkin bilgilerin girişini yapacak ve bunu elektronik imza ile onaylayacak. Belgenin geçerlilik süresi bittiğinde veya belgeye ilişkin satışların tamamlanması halinde belge kapanacak. Tedarikçi, yapacağı C şekeri satışlarında Tebliğin diğer hükümleri ile çelişmemek şartıyla, imalatçı-ihracatçılarla sözleşme yapmakta serbest olacak. C şekeri satış sözleşmesi yoluyla satışı gerçekleştirecek olan tedarikçi, ilgili imalatçı-ihracatçı için elektronik ortamda düzenlenen tahsisat belgesine istinaden; önce sözleşme tarihi ve miktarını belirtmek suretiyle sözleşme bilgilerinin sisteme girişini yapacak. Daha sonra satış tarihi, fatura numarası ve miktarına ilişkin bilgileri sisteme girerek satış işlemini başlatacak.

Tahsisat belgesi olmaksızın ya da süresi geçmiş tahsisat belgesi karşılığında satış yapılamayacağı gibi, yapılan satış miktarı hiçbir şekilde tahsisat belgesinde tahsis edilen ya da kalan tahsisat miktarını aşamayacak. Bu hüküm hilafına yapılan satıştan, satışı yapan tedarikçi sorumlu olacak. Tedarikçi tarafından yapılan C şekeri satışlarına ilişkin fatura ve C şekeri satış taahhütnamesi gerektiğinde Kuruma ibraz edilmek üzere tedarikçi tarafından muhafaza edilecek.

Tedarikçinin şekeri bizzat kendisi işleyerek şekerli mamule dönüştürüp, doğrudan ya da aracı ihracatçı vasıtasıyla ihraç ettiği durumlarda; ihracatın belgelenmesi suretiyle, Kurum tarafından tahsisat belgesi düzenlenerek, tedarikçinin belgede belirtilen miktarda C şekerini, bulunması halinde öncelikle kendi stoklarından ya da diğer bir tedarikçiden temin etmesine izin verilecek.

-BAZ FİYAT-

C şekeri satışlarına ilişkin baz fiyat; Londra Borsası'nda oluşan Beyaz Şeker Vadeli İşlem Fiyatlarının (ABD Doları/ton) ait olduğu ayın işlem gören her bir gününe ait fiyatların aritmetik ortalaması olacak. Ortalamanın hesaplanmasına esas teşkil edecek günlük vadeli işlem fiyatları seçilirken; her zaman, mevcut en yakın vadeli fiyatın, önceki kalıcı kapanış değeri alınacak. C şekeri satışlarında uygulanacak fiyat, baz fiyattan düşük olamayacak.

Şeker satışı teslim ve ödemelerinde, şekerin teslim tarihinde geçerli Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru esas alınacak.

-TEMİNAT-

Yapılan ihracatın belgelenmesi karşılığında sonradan C şekeri satışı yapıldığından, satışın peşin olarak gerçekleştirilmesi halinde tedarikçilerce herhangi bir teminat aranmayacak. Satış ve teslim işleminin belli bir vadeye yayılması halinde talep edilecek teminat miktarı, satış bedelinin yüzde 5'ini aşamayacak. Böyle durumlarda imalatçı-ihracatçı ile tedarikçi arasında düzenlenebilecek sözleşmenin süresi tahsisat belgesi süresini aşamayacak.

-EŞYANIN GERİ GELMESİ-

Kurum tarafından tahsisat belgesi düzenlenerek tedarikçilerce C şekeri satışı yapılmış bulunan bir imalatçı-ihracatçının, ihracat karşılığı tahsisatına konu şekerli mamulün herhangi bir nedenle Türkiye gümrük bölgesine geri gelmesi halinde eşyanın geri gelmesi için izin istendiğinin bildirildiği ihracatçı birlikleri genel sekreterliği yazısının Kurum tarafından kayda alındığı tarih, tespit tarihi olarak saptanacak. Kurum, tespit tarihi ile birlikte geri gelen eşyanın ihracatına karşılık gelen şeker tahsisat miktarını tedarikçiye bildirecek.

Tedarikçi, C şekerinin tamamını ilgili imalatçı-ihracatçı firmaya satmış ise, satışı gerçekleştirdiği tarihteki katma değer vergisi hariç yurt içi peşin satış fiyatı ile tahsil edilen C şekeri satış fiyatı arasındaki farkı hesaplayıp, 6183 sayılı Kanun'da öngörülen oranda gecikme zammını tatbik ederek, katma değer vergisini ilave eder ve imalatçı-ihracatçının C şekeri satış taahhütnamesi kapsamında ödemeyi taahhüt ettiği borcu belirleyecek. Eğer tedarikçi ilgili imalatçı-ihracatçı firmaya C şekeri satışını tamamlamamış ise, kalan bakiyeden, geri gelen eşyanın ihracatına karşılık gelen ve Kurumca bildirilen tahsisat miktarını düşerek satışı tamamlayacak. Keyfiyet ve imalatçı-ihracatçının hesaplanan borç tutarı, tahakkuk ettirilmesini müteakip imalatçı-ihracatçıya bildirilecek. Borcun ifası için tespit tarihinden başlayan 15 iş günü süre verilerek ödemeye davet edilecek.

İmalatçı-ihracatçı tarafından şekerli mamule dönüştürülerek ihraç edilen, ancak geri gelmesi sebebiyle mamul bünyesinde yurt içinde kalan şeker için tahsil ettiği bedeli A kotası şekeri bedeline iblağ eden tedarikçi, söz konusu miktar kadar A şekerini başka bir Kurul kararına gerek kalmaksızın C şekerine aktarıp yapılan işlemle ilgili olarak Kuruma bilgi verecek.

-YETKİ-

Kurum, bu Tebliğ hükümlerine istinaden, uygulamada ortaya çıkacak ihtilafları idari yoldan çözümlemeye özel ve zorunlu durumları inceleyip sonuçlandırmaya yetkili olacak. Kurum; tedarikçiler ve imalatçı-ihracatçılar arasında sözleşmeye bağlanmış tahsisatlarla yüklenilmiş hak ve yükümlülükler saklı kalmak kaydıyla, gelişmeleri dikkate alarak, tedarikçi listesini değiştirebilecek. Kurum, uygulamalarda tekdüzeliğin sağlanması, tedarikçilerin ve imalatçı-ihracatçıların çıkarlarının korunması ve uygulamaların her biri açısından adil ve düzenli yapılmasının sağlanması için gerekli her türlü tedbiri almaya yetkili olacak. Kurul, Tebliğin uygulanmasında; ekonominin ve şeker sektörünün durumunu, yurt içi ve yurt dışı piyasa fiyatlarını, spekülatif hareketleri, üretici ve imalatçı-ihracatçıların durumunu dikkate alacak. Kurum, tedarikçiler açısından uygulamada eşitlik ve hakkaniyet sağlanmasına yönelik olarak stoğunda C şekeri bulunan tedarikçilerden herhangi birini tahsisat belgesine istinaden satış yapmak üzere tespit etmeye yetkili olacak. Kurum bu yetkiyi; imalatçı-ihracatçı bazında tahsis edilen C şekeri miktarını, tedarikçinin C şekeri stok miktarını ve adına tahsisat belgesi düzenlenmiş imalatçı-ihracatçının tedarikçiye erişebilme imkanlarını gözeterek kullanacak.

-HÜKÜM BULUNMAYAN HALLER-

Tebliğde hüküm bulunmayan hallerde, 4634 sayılı Şeker Kanunu, ilgili mevzuat ve Kurul kararları uygulanacak. Bu Tebliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce İmalatçı-İhracatçıların, Şekerli Mamul İhracatı Karşılığında C Şekeri Taleplerinin Karşılanması Şartları ve Uygulama Esaslarına Dair Karar'a göre düzenlenmiş bulunan tahsisat belgesi işlemleri için anılan Karar hükümleri geçerli olacak. Tebliğ bugün itibarıyla yürürlüğe girdi.

ŞEKERİ TAHSİS EDİLECEK ŞEKERLİ MAMULLER VE ŞEKER KULLANIM ORANLARI

/** TAHSİS EDİLECEK

MADDE ADI AZAMİ ŞEKER ORANI %

Tatlı Bisküvi 22

Kremalı Bisküvi 30

Kek 25

Çikolata Kaplı Gofret 35

Çikolata Kaplamalı Bisküvi 30

Kokolin Kaplı Gofret 38

Gofret (Sade) 30

Sütlü Çikolata 44

Bitter Çikolata 44

Beyaz Çikolata 40

Kokolin 55

Sert Şeker 62

Yumuşak Şeker 41

Şeker Kaplı Kokolin

Draje (Bonibon) 62

Şeker Kaplı Çikolatalı Dra. 62

Krokan 31

Helva 45

Saray Helvası (Pişmaniye) 41

Reçel, Marmelat 26

Lokum (Sade)* 65

Lokum (Çeşnili)* 58

Cezerye (Sade) 51

Cezerye (Çeşnili) 41

Toz İçecek (Şekerli)** 80

Tatlandırıcılı Şeker Katkılı

Toz İçecek** 20

Gıda Jölesi 70

Şekerli Puding (Toz) 70

Krema (Çokokrem-Şokella) 50

Şekerli Sakız 55

Şekerli Sakız (Draje) 60

Gazlı İçecekler 9

Limonata*** 11,5

Buzlu Çay*** 5,8

(*) Lokumda pudra şekeri kullanılması halinde, kullanılan pudra şekerinin % 95'i oranında ayrıca C şekeri tahsisatı yapılacaktır.

(**) Aromalandırılmış olsun olmasın.

(***) Türk Patent Enstitüsü tarafından Marka Tescil Belgesi olması ve söz konusu markanın Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (World Intellectual Property Organization-WIPO) nezdinde tescil ettirilmiş olması kaydıyla.

**/ - Ankara

Kaynak: ANKA / Ekonomi