Guatemala'nın Eski Diktatörü Montt'un Yargılanması

İnsan hakları örgütleri, Guatemala'nın soykırımla suçlanan eski diktatörü Efrain Rios Montt ile ilgili mahkeme kararını memnuniyetle karşıladı.

Uluslararası Af Örgütü, yargıç Miguel Angel Galvez'in Montt ve eski askeri istihbarat şefi Gen. Jose Mauricio Rodriguez'in 1980'li yıllarda 2 binden fazla kişinin katledilmesiyle ilgili olarak yargılanması gerektiğine hükmetmesini adalet ve kurbanların aileleri adına çok önemli bir karar olarak niteledi.

Örgütün Orta Amerika sorumlusu Sebastian Elgueta, "geçmişte işlenen suçlar, Guatemala'nın geleceğine karanlık bir gölge düşürüyor. Bu gölge, geçmişte işlenen suçlar için hesap sorulmadıkça Guatemala'nın geleceğini karartmaya devam edecek. Mahkeme kararının Guatemala'da adaletin güçlenmesinde büyük bir rol oynayacağına inanıyoruz" dedi.

İnsan Hakları İzleme örgütü de Montt'un soykırım ve insanlığa karşı suç işlemekten mahkeme karşısına çıkacak olmasının Guatemala'nın geçmişiyle yüzleşmesi için çok büyük bir adım olduğunu belirtti.

Örgütün Kuzey ve Güney Amerika'dan sorumlu Müdürü Jose Miguel Vivanco, "Daha düne kadar Guatemala'da bir generalin yargı önüne çıkması, hayal bile edilemeyecek bir şeydi. Bu nedenle yargıç Galvez'in Muntt ve Gen. Rodriguez'in yargılanmasına karar vermesi, son derece önemli bir gelişme" dedi.

1982'de darbeyle iktidara gelen Montt'un Ağustos 1983'te sona eren diktatörlüğü sırasında çoğu Maya köylüsü 2 binden fazla kişi yaşamını yitirmişti. Latin Amerika ülkelerinde soykırımla suçlanan ilk lider olan Montt, 15 yıl süren kongre üyeliği sırasında siyasi dokunulmazlıktan yararlanmış, daha sonra ev hapsine alınmıştı.

1999'da Birleşmiş Milletler desteği ile kurulan komisyon, Guatemala'da 1960-1996 yılları arasındaki 36 yıllık iç savaş sırasında yaklaşık 200 bin kişinin öldüğünü ortaya çıkarmıştı. 600'den fazla katliamı belgeleyen komisyon, Maya köylülerini hedef alan soykırımın ise Montt'un iktidarı sırasında işlendiğini belirlemişti.

85 yaşındaki Montt, geçen yıl bir başka davada da soykırımla suçlanmıştı. Yargıç Carol Patricia Flores, savcılar tarafından gösterilen kanıtın yeterli olduğuna hükmederek Montt hakkında ülkenin kuzeyindeki Dos Erres bölgesinde 201 köylünün katledilmesi ile ilgili dava açılmasına karar vermişti.

7 Aralık 1982'de Dos Erres bölgesinde gerillalarla işbirliği yapmakla suçladıkları köylere baskın düzenleyen özel kuvvetler birliğinden bir grup, kadınlar ve genç kızlara tecavüz edip öldürmüş, yüzlerce kişiyi de evlerini terk etmeye zorlamıştı. 1990'lı yıllarda bölgedeki bir kuyudan yüzden fazla ceset çıkarılmış ve 67'sinin 12 yaşından küçük çocuklara ait olduğu belirlenmişti.

1996'da iç savaş sırasında işlenen siyasi suçlar için af çıkarılan Guatemala'da ordu, geçmişe ait kayıtları ve belgeleri komisyon üyelerine vermeyi reddettiği için iç savaş döneminde işlenen insan hakları ihlallerinin diğer sorumluları adalet karşısına çıkarılamıyor.

Muhabir: Umur Koçak Semiz

Yayıncı: Şermin Coşkun - ANKARA

Kaynak: AA / Güncel