TÜM KATEGORİLER
Elvan, Aa Editör Masası'na Konuk Oldu: (4)
Kalkınma Bakanı Lütfi Elvan, Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) revizyonuna ilişkin, "Bu milli gelir hesabı Türkiye için bir milattır.
Kalkınma Bakanı Lütfi Elvan, Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) revizyonuna ilişkin, "Bu milli gelir hesabı Türkiye için bir milattır. Bundan sonraki süreçte elbette, Avrupa İstatistik Ofisinin (EUROSTAT) yapmış olduğu bazı değişikliklere yönelik biz de belki revizyona gideceğiz. Ancak bundan sonraki süreçte bu ölçekte büyük bir değişiklik söz konusu olmayacak." dedi.
Anadolu Ajansı (AA) Editör Masası'na konuk olan Elvan, gündeme ilişkin soruları yanıtladı.
Elvan, TÜİK'in GSYH revizyonundaki yeni milli gelir hesabının Türkiye için bir milat olduğunu belirterek, "Bundan sonraki süreçte elbette, Avrupa İstatistik Ofisinin yapmış olduğu bazı değişikliklere yönelik biz de belki revizyona gideceğiz. Ancak bundan sonraki süreçte bu ölçekte büyük bir değişiklik söz konusu olmayacak." diye konuştu.
Revizyona ilişkin eleştirilere yönelik değerlendirmelerinin sorulması üzerine, 2009 yılını ilk başta eleştirildiği gibi baz yılı olarak değil, referans yılı olarak aldıklarını dile getiren Elvan, TÜİK'in bir zincirleme endeks oluşturduğunu, dolayısıyla 2009 yerine 2008 veya 2010 yılı alınsa dahi hiçbir değişikliğin söz konusu olmadığını söyledi. Eleştirenlerin bu durumu daha sonra anladıklarını ifade eden Elvan, revizyon açıklaması için aralık ayını taahhüt ettiklerini ve bu ayda kamuoyuna duyurduklarını hatırlattı.
Elvan, her yıl aralıkta enflasyon sepetinin hane halkı anketi sonuçlarında tüketim kalıbında bir değişiklik varsa gözden geçirildiğini ve revize edildiğini dile getirerek, bu yıl da hane halkından alınan veriler ışığında enflasyon sepetinde revizyon yapıldığını vurguladı. Gıda enflasyonunda meyve ve sebze ürünleri başta olmak üzere ağırlıklandırmada bir değişikliğe gidildiğine dikkati çeken Elvan, şöyle konuştu:
"Örneğin domates tüketimi aylara göre değiştiği için yaz aylarındaki domatesin ağırlığı yüksek, kış aylarında düşüktü. Bu da özellikle aylık fiyat dalgalanmalarını oluşturuyordu. Ama domatesin yıllık ağırlığı değişmiyor. TÜİK bunu sabite dönüştürdü. Her ay sabit bir ağırlıkta alarak bu aylık bazlı dalgalanmaları minimize edecek bir yaklaşımı benimsedi ki Avrupa ülkelerinin bir çoğu bu yöntemi kullanıyor. Aylık dalgalanmalardan kaynaklanan, domatesin fiyatı arttığında enflasyonda ciddi bir artış olacak algısı ortaya çıkabiliyor. Halbuki yıllık olarak bakıldığında böyle bir algının olmaması gerekiyor. Bunu ortadan kaldırmaya yönelik TÜİK dünyada birçok gelişmiş ülkenin uyguladığı sabit ağırlıklı sisteme geçti. Sabit ağırlıklı sisteme geçmesi, yıllık enflasyonu herhangi bir şekilde değiştirmiyor. Aylık ağırlıkların değişmesi ile sabit ağırlık uygulanması, hangi yöntemi uygularsanız uygulayın, yıllık enflasyon rakamını etkileyici bir yönü yok."
Elvan, revizyonlara ilişkin TÜİK'in tüm uluslararası kuruluşlara veya kafasında en ufak bir soru işareti olan herkese açık olduğunu belirterek, "Fitch'den Türkiye İstatistik Kurumuna geldiler, arkadaşlarımızla 3-5 saat süren uzun görüşmeler yaptılar ve nasıl bir hesaplama yapıldığı nasıl bir yöntem izlendiği şeffaf bir şekilde anlatıldı. Fitch de raporunda son derece güvenilir bir GSYH revizyonu yapıldığını açıkladı." dedi.
Tasarruf oranı ile yapılan yatırım oranı arasında ciddi bir ilişki bulunduğunu, özellikle cari açık açısından tasarruf oranının düşük olması ve yatırım oranının biraz daha yukarıda olmasının arada boşluk oluşturduğunu anlatan Elvan, revizyon sonrasında yeni seride yatırımların oranının yukarıya doğru arttığını, benzer şekilde de tasarruf oranlarının arttığını ancak aradaki mesafenin muhafaza edildiğini, tasarruf oranlarında yüzde 4'lük bir düşüklüğün bulunduğunu, bu hesaplamanın da yapılan çalışmanın sağlıklı olduğunu net olarak ortaya koyduğunu vurguladı.
"OVP'yi revize etmeyi düşünmüyoruz"
Bakan Elvan, Orta Vadeli Program'da (OVP) bir değişikliğe gidilip gidilmeyeceğinin sorulması üzerine de "Orta Vadeli Programımızı hazırlıyoruz. Bundan sonra bütçe çalışmalarına başlıyoruz. Merkezi Yönetim Bütçesi de OVP'nin bir parçası. Programda birtakım makro ekonomik büyüklüklerimiz var. Bunların yanında yapacağımız yapısal reformlar, izleyeceğimiz politikalar var." ifadesini kullandı.
Makro ekonomik göstergelere yönelik çalışmalarını yaptıklarını vurgulayan Elvan, "Biz şu aşamada bir bütün olarak OVP'yi revize etmeyi düşünmüyoruz. Çünkü OVP'nin sadece makro ekonomik göstergeleri içeren bir yapısı yok. Yapısal reformlarımız var, merkezi yönetim bütçemiz var ve diğer sektörlere yönelik politikalarımız var. Bunları biz yine uygulamaya devam edeceğiz. Ama gelişmelere göre de elbette rakamların biz kendi içimizde revizelerimizi yapıyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
"Türkiye'nin başarıları söz konusu olduğunda kaplumbağa hızıyla karar veriyorlar"
Fitch'in geçen hafta Türkiye'nin kredi notunu düşürdüğü, S&P'nin de takvim dışı değerlendirme yaparak görünümü durağandan negatife indirdiği hatırlatılarak, kredi derecelendirme kuruluşların kararlarının sorulması üzerine Elvan, ekonomik göstergelere bakılınca piyasaların bu kararlardan çok fazla etkilenmediğinin görüldüğünü söyledi.
Elvan, S&P'nin Merkez Bankası Para Politikası Kurulu (PPK) kararının etkilerini görmeden değerlendirme yapmasının sağlıksız olduğunu ve bunun, bu kuruluşun kredibilitesini düşürdüğünü belirtti. S&P'nin, 15 Temmuz darbe girişimi gibi sıra dışı bir süreç sonrasında da gelişmeleri görmeden açıklama yaptığını hatırlatan Elvan, "S&P, PPK kararından 3 gün sonra, bu kararın etkilerini görmeden yine açıklama yaptı. Aslında bu yaklaşımlar bu kuruluşların kredibilitelerini daha da aşağı çeken yaklaşımlar ki 2009 krizi sonrasına baktığımızda onların kredibilitelerinin yavaş yavaş aşağı indiğini görüyorsunuz." dedi.
"Kredi derecelendirme kuruluşları, Türkiye'nin net başarıları görüldüğü zaman kaplumbağa hızıyla bir karar verme sürecine giriyor ama olumsuz herhangi bir husus oluştuktan hemen sonra hızlı bir şekilde karar verdiklerini görüyoruz." diyen Elvan, bu yaklaşımın sağlıklı olduğunu düşünmediğini söyledi. Elvan, "Ama Fitch'den sonra doların daha da aşağı indiğini hepimiz gördük. Biz önümüze bakmalıyız. Onlar ne derlerse desinler. Türkiye, 'yatırım yapılamaz' dendiğinde çok büyük başarılar gösterdi. Yabancı sermaye girişi hızlanmıştır. Biz kendi çalışmalarımızı yürütelim, elbette bu kuruluşlar da Türkiye'nin başarısını anlayacaklardır. Geç de olsa bu kararlarında değişikliğe gideceklerdir." şeklinde konuştu.
(Bitti)
