The Economist: Türkiye Konusunda Paniğe Gerek Yok

Türk ekonomisinde yaşanan çalkantılar dünyayı meşgul etmeyi sürdürürken İngiliz Economist dergisi, Türkiye'nin de dahil olduğu gelişmekte olan ülkeleri kapsayan geniş bir kriz ihtimali için bir neden bulunmadığını düşünüyor ve "panik yapmayın" diyor.

"2014'TE BİR TEKRAR OLABİLİR Mİ?"

Economist dergisinin yeni sayısında gelişmekte olan piyasalarla ilgili kriz söylentilerine değinerek "geniş çaplı bir gelişmekte olan piyasalar krizi için bir neden yok" yorumunu yapıyor. Dergi, BBCTürkçe tarafından yansıtılan, "Panik yapmayın" başlıklı yazısında özetle şu görüşleri aktarıyor:

"Bir merkez bankası gece yarısındaki bir acil toplantıdan sonra faiz oranlarını ikiye katlar. Bir ülke, döviz rezervlerinin giderek azalmasıyla büyük bir devalüasyonun içine doğru zorlanır. Türkiye ve Arjantin'deki son olaylar, 1997-1998'deki gelişmekte olan piyasalar krizinin erken dönemlerinin ürkütücü yankılarına sahip. O felaket Tayland'da izole edilmiş problemlerle başladı. Ancak yatırımcıların gelişmekte olan piyasalardaki tüm varlıklarını terk etmesi, kurların çökmesi, ekonomilerin birdenbire düşmesi ve dış borçların ödenemezliğinin ispatlanmasıyla bu, genel bir çöküntüye dönüştü. 2014 bir tekrar getirebilir mi?"

"KRİZLE İLGİLİ İYİMSERLERİN YANINDAYIZ"

Bunun ardından "Krizle ilgili iyimserlerin tarafındayız" denilen yazıda "Aralarında Uluslararası Para Fonu'nun da bulunduğu iyimserler hayır diyor. Gelişmekte olan piyasaların çoğunun 1997'de olduklarından çok daha az kırılgan olduklarını öne sürüyorlar. Esnek döviz kurlarına sahipler; rezervleri daha yüksek, cari açıkları daha küçük, borçları daha az ve yerel kur cinsinden ifade edilmeleri daha muhtemel."

"ÖNCEDEN TAHMİN EDİLEMEYEN SEY PANİK"

Economist, kötümserlerinse, gelişmekte olan piyasalardaki varlıkları daha az çekici hale getiren nedenlere, özellikle de ABD'deki daha yüksek faiz oranı ve Çin'deki daha düşük büyüme ihtimali üzerine eğildiğini anlattığı yazısında "Her şeyi göz önünde tutan bu gazete iyimserlerin tarafından yer alıyor. Kolay para günleri sona eriyor, ama yavaşça . Birçok gelişmekte olan piyasa 15 yıl önce olduğundan daha az kırılgan ve savunmalarını hızlıca geliştiriyor. Önceden tahmin edilemeyen şey, panik" sözlerini kullanıyor.

TÜRKİYE'DEKİ MÜDAHALE OLUMLU

Arjantin ve Türkiye'nin son müdahalelerini olumlu bulan Economist, "Daha yapılacaklar var. Birçok gelişmekte olan piyasada reel faiz oranları hala negatif. Ama istikamet doğru ve birçok ülke hızlı hareket ediyor" diye ekliyor.

KOÇ VE SABANCI GRUPLARI "KRİZİ SAVUŞTURMALI"

Son olarak yatırımcılara gergin olmamayı tavsiye eden Economist, Sabancı ve Koç gruplarına ilişkin analizinde ise iki grubun Türkiye ekonomisi içindeki yerine değiniliyor ve "iki büyük aile şirketi ülkedeki krizi savuşturmalı" yorumunu yapıyor.

Koç ve Sabancı gruplarının geçmişleri, mevcut yapıları ve Türkiye ekonomisi içindeki konumlarının ayrıntılı bir şekilde anlatıldığı analizin başında "Türkiye'nin en eski ve en büyük iş hanedanlarının yıllar boyunca çeşitli ekonomik ve siyasi fırtınaların üstesinden gelerek yaşamayı sürdürdüğü, ilgi alanlarının bankacılıktan ve perakendecilikten elektrik, araba ve buzdolabı üretimine kadar farklı alanlara uzandığına, yan kuruluşlarının birçoğunun küresel firmalarla ortak girişim türünde oldukları, kredi derecelendirme kuruluşu Standart - Poors'un Koç grubuna Türkiye'ye verdiğinden daha yüksek not verdiği" aktarılıyor.

Economist, Türkiye'deki son faiz artırımıyla ortaya çıkan tablonun bu iki gruba dayanıklılıklarını göstermek için yeni bir fırsat sunduğunu yazıyor.

İKİ GRUP, "DÖVİZ POZİYONLARI İDARE EDEBİLİR DURUMDA"

Türk Lirası'nın değerindeki yeni düşüşler, yüksek borçlanma maliyetleri ve enflasyon artışlarının bu grupların Türkiye içindeki satışlarını vurabilse de grupların döviz pozisyonları idare edilebilir durumda olduğunu düşünen dergi, "iki grubun temsilcilerinden Mustafa Koç ve Güler Sabancı'nın genel olarak politikanın dışında durdukları ancak Koç Holdinge ait bir otelin (Divan Otel) Gezi Parkı gösterileri sırasında kapılarını göstericilere açmasının bakanların tepkisine neden olduğu aktarılıyor. Analizin son bölümünde ise şu yoruma yer veriliyor:

"Bazı daha genç Türk köklü ailelerinden farklı olarak Koç ve Sabacı klanları gazete veya diğer haber yayın organlarına sahip olma gösterişine karşı direndiler. Ayrıca kamunun sahip olduğu tesisleri inşa etmek veya işletmeye de yaklaşmadılar. Bu, çıkar çatışmaları ve rüşvet yiyen yetkililerle dolu bir alan. Geçmişteki akıllı hükümetler bu iki hanedanın kendileri için tehdit olmadığını anladılar ve onları, işlerini yapmaya devam etmelerine müsaade ettiler. Bu uzun süre devam etsin."

Kaynak: ANKA / Dünya