Dünya Ekonomik Forumu

İçişleri Bakanı Efkan Ala, Kobani (Ayn el Arap) bölgesine Türkiye'den savaşmak için gidenlerin olduğu yönündeki iddiaların doğru olmadığını belirterek, "Kobani ile bizim Suruç sadece bir sınır var, bir köprü var. Çok yakın birbirine. Kobani'ye böyle savaşçı geçmesine bir imkan da yok, böyle bir şey de yok" dedi.

Ala, Dünya Ekonomik Forumu kapsamında düzenlenen "Bölgesel jeopolitik zorluklar: Çok paydaşlı müdahale stratejileri" başlıklı oturumda soruları cevapladı.

"73 ülkeden bin 10 kişiyi sınır dışı ettik. Bunun hangi yıllar arasında olduğunu söyleyebilir misiniz? IŞİD ile ilgili mi yoksa genel terör örgütleri konusunda mı bu kişiler sınır dışı edildi? Şu anda tanklar pozisyon almış vaziyette, Türkiye sınırında. Hafta sonunda da 'Türkiye'deki Kürtler, Kobani'ye geçtiler savaşmak için, bin 500 Kürt savaşçısı geçti 'diye haberler vardı. Kaç kişi geçti, biliyor musunuz?" şeklindeki soruya Ala, "Son sorunuzdan başlayayım. Doğru değil. Orada zaten coğrafyayı biliyorsanız, Kobani ile bizim Suruç sadece bir sınır var, bir köprü var. Çok yakın birbirine. Kobani'ye böyle savaşçı geçmesine bir imkan da yok, böyle bir şey de yok" diye yanıt verdi.

Efkan Ala, 73 ülkeden bin 10 kişinin sınır dışı edilmesine ilişkin, bu rakamların " Suriye'deki yabancı savaşçılar" diye adlandırılan Türkiye sınırında yakalanıp geri gönderilen kişiler olduğunu ifade etti. Ülkelerle iş birliği içinde 81 ülkeden toplam 6 bin 615 kişiye de Türkiye'ye giriş yasağı konduğunu kaydeden Ala, bu rakamların Türkiye üzerinden geçiş zorlamalarının yoğunlaştığı dönemden itibaren olduğunu dile getirdi.

"Batılı ülkeler yardım etmiyorlar ama bir Suudi Arabistan, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri, Dubai, Malezya gibi çok ciddi kaynakları olan bu ülkeler niye yardım etmiyorlar? Türkiye Cumhuriyeti olarak bu insanlara kapımızı açmış olmamız ahlaken doğru bir şey ama aynı zamanda iç güvenlik sorunu da yaratabiliyorlar. Karaköy'de bile bu zavallı insanların geçinmek için dilendiklerini, araba camları silmeye çalıştıklarını görüyoruz. Bunun ötesinde tatsız olaylar da oluyor. İç güvenlik anlamında bu sorunları çözmek için neler yapıyoruz, neler yapacağız?" şeklindeki soru üzerine Ala, sığınmacılar için yapılan dış yardımların büyük çoğunluğunun Suudi Arabistan ve diğer Arap ülkelerinden olduğunu aktararak, şunları söyledi:

"Kesinlikle ciddiye alınacak bir yardım yok. Buraya bazen uluslararası örgütlerden veya başka ülkelerden görüşmeye geliyorlar. 'Efendim buradan bin kişiyi götürebilir miyiz?", "500 kişiyi alabilir miyiz?", "30 kişiyi alabilir miyiz"... Böyle şey olmaz. Bu doğru değil. Bu konuya böyle ciddiyetsiz yaklaşılmaz. Bunun altını çizmiş olayım. Güvenlik sorunlarına gelince; bizim vatandaşlarımızın toplumsal kapasiteyle birlikte biz bunu kabul ediyoruz. Yani kabul edelim ki tarihi bir sorumluluğumuz var bunun milletimiz de şuurunda. Yoksa bu kadar kişiyi, bu kadar kısa zamanda böyle bir ülkenin alıp da ve kişi başına geliri de 50 bin dolarlar civarında değil, 11 bin dolarlar civarında olan bir ülkenin alıp da bu kadar sorunsuz yaşatıyor olmasının arkasında işte ciddi bir tarihi tecrübesinin olması ve bir insanlık vicdanına, medeniyet tasavvurunun bulunması gelir. Bu başka ülkeler için anlam ifade etmeyebilir ama bizim için çok anlamlıdır. Spesifik olarak şunu da söylemek isterim. Gerçekten istatistiklere baktığınızda, Suriye'den gelen misafirlerimizin suça karışma oranları son derece düşük. Şimdilik öyle ama bu ileride daha büyük sorunlarla karşılaşmayacağımız anlamına gelmez. Biz de ona göre çalışmalarımızı yürütüyoruz. Fakat şu an itibariyle sizler de izliyorsunuz, bazı rahatsız edici durumlar oluyor ama genele baktığınızda 1,5 milyon insana ve bizim rutin olarak misafirlerin olmadığı yerlerdeki suç oranlarıyla karşılaştırdığımızda burada bizi tedirgin edici suç oranı yok, daha düşük. Normal şartlar altında yaşayan insanlardan çok daha düşük suç oranları var."

"Ortaçağın rejimleriyle, kurgularıyla bugün hareket edemeyiz"

"Sivil toplumun üstlenmesi gereken önemin nasıl sağlanacağı, devletlerin sivil toplumu desteklemesinin önemi, sivil toplumun yeşeremediği ortamlarda çıkan sorunlar, sivil toplum ile devlet arasındaki uçurumun giderilmesi"ne yönelik soru üzerine Ala, sivil toplumun fonksiyonunu yerine getirebilmesi için açık toplum rejiminin, demokrasinin olması gerektiğini vurguladı.

"Antidemokratik bir ülkede sivil toplum nasıl olur? Adına 'sivil toplum' dersiniz ama o sivil toplum örgütü yerine kendi taleplerini bir şekilde yol bulup hükümete ya da toplumla paylaşmaya çalışan başka organizasyonlar olur" diyen Ala, bu yüzden sivil toplum için demokratik rejimin önemli olduğunu ifade etti.

Ala, çok açık toplumlarda, gelişmiş demokrasilerde sivil toplum kuruluşlarının sektör haline geldiğini, yardım amaçlı gelmesi gereken kuruluşları "pr" amacıyla geldiğini, bu durumun da bir sorun olduğunu kaydederek, marjinalleşme olabileceğini, demokratik ülkelerin başarısının "marjinal fikirleri bir arada tutmak" olduğunu anlattı.

Marjinal fikirlere sahip sivil toplum kuruluşlarını teröre kaymadan tutan ülkelerin esas başarıyı sağladığını, aksi takdirde bu tarz marjinal fikirlere sahip grupların teröre başvurabileceğini aktaran Ala, genel çerçevede bu pratikle karşılaşıldığını, demokratik devletlerin bünyesinde marjinal fikirli sivil toplumları teröre kaydırmadan tutabilmesinin başarı olduğunu söyledi.

Ala, bir konuğun, "Müdahalenin Irak ile sınırlı kalmamaması Suriye'yi de kapsaması gerektiğini söylediniz. Esed'i sevmesek bile, bu rejim hali hazırda görevli. Muhalefetin de belirli bir disiplini yok" şeklindeki yorumuna ithafen, zamanın ruhunu dikkate alarak demokrasi yönünde, halkın kendisinin karar vermesi yönünde kararlar alınması gerektiğini, bu kararın bütün ülkelerdeki kesimlerde olumlu etki yaptığını ifade etti.

Bakan Ala, "Ortaçağın rejimleriyle, kurgularıyla bugün hareket edemeyiz. 'Orada hangisi varsa onu destekleyelim, çünkü orada düzen kurulu' diyebiliriz ama bu bizim sorunumuzu çözmez. O kurulu düzenlerden bugünkü çağda problem çıkmışsa ve bizden bir yardım bekleniyorsa, bizim yapabileceğimiz şey dünya olarak, inisiyatif alabilecek ülkeler olarak halkın taleplerini, halkın yönetimini destekleyebiliriz. Demokrasiyi o bölgelerde destekleyebiliriz. Bunlar halkta kabul görecektir" dedi.

Oturumu kısaca değerlendirmesi istenen Ala, bölgesel sorunların çözümünde, çeşitli fırsatların değerlendirilmesinde nasıl inisiyatifler alınabileceğinin, bu kararların dünyayı olumlu etkilemesinin nasıl sağlanacağının, ortaya çıkan problemlerin nasıl önleyebileceklerinin konuşulması gerektiğini bildirdi.

Ala, dünyanın çeşitli bölgelerinde çeşitli sorunlarla karşılaşmanın mümkün olduğunu, güney-kuzey arasında ekonomik açıdan, doğu-batı arasında kültürel açıdan farklılıklar olduğunu belirterek, bunlar dikkate alındığında uluslararası kuruluşların yapabileceği şeyler olduğunu söyledi.

Birleşmiş Milletler'in yapısına ilişkin değerlendirmede bulunan Ala, "Dünyada çeşitli yerlerde ortaya çıkan sorunlarda nasıl inisiyatif alınacaktır? Madem ki küreselleşiyor, globalleşiyoruz, sorunlar bizi anında etkiliyor, o zaman ne yapabiliriz de daha hızlı kararlar alabiliriz? Biraz insanlığın vicdanına hitap eden inisiyatifler geliştirebiliriz. Birleşmiş Milletler'in yapısı kurulduğu zaman dünyanın geri kalanında sanayileşmemiş ülkelerde kırsal kesim yüzde 80'lerin üzerindeydi. Ancak bugün yüzde 60-70 civarında kentli nüfus var. Genç nüfus var. Bunlar hergün iletişim devrimiyle dünyaya problemlerini, taleplerini iletiyorlar. BM'nin 2. Dünya Savaşı'ndaki konjonktüre göre dizayn edilmiş yapısı, bugünkü ihtiyaçlara cevap vermiyor. Bunu görmemiz gerekiyor. O zaman yeterli olan bir kurumsal kapasite  ve düzen bugünkü sorunlara cevap üretemiyor. Üretilen cevaplar karşılık bulmuyor, o toplumlarda kabul görmüyor. O zaman bu tür kurumların yapısını değiştirmemiz biraz inisiyatif almamızı kolaylaştırabilir" şeklinde konuştu.

Diğer konuşmalar

Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Petrol Bakanı Ashti Hawrami, IŞİD'in Irak ve Suriye devletlerinin başarısızlığı sonucu ortaya çıktığını söyledi.

Hawrami, terörizme karşı bölgeye yönelik sınırlara odaklanmayan bir strateji izlenmesi gerektiğini kaydederek, "Hava saldırıları etkin oldu ama hava saldırılarının kendisi bütün bu insanları sokaklardan, evlerden temizleyemeyecektir. Sahada karada da bir şey yapmak gerekiyor. Bunu yapabilmek için de güçlü bir iş birliği olması gerekiyor. Irak ordusunun kısmen buna hazır olduğunu ümit ediyoruz. Bir de uluslararası topluma ihtiyaç var. Türkiye'nin rolü, jeopolitik olarak çok önemli. Bölgesel bir güç aynı zamanda uluslararası kurumlarla bir arada çalışarak etkin bir ordu kurulmasında Türkiye önemli bir rol oynayabilir, hem Irak'ta hem Suriye'de önemli bir rol oynayabilir" ifadelerini kullandı.

Uluslararası Rotary Kuruluşları Genel Sekreteri John Hewko da sivil toplum kuruluşlarının Suriye, Irak ve Ukrayna'da önemli sorunlarla karşı karşıya olduklarını ifade etti. Hewko, göçmenlerde aşılanma oranının düşük olduğunu bu nedenle ciddi sağlık sorunları oluşturabileceğini dile getirdi.

Almanya'da Birlik Partileri CDU/CSU'nun dış politika sözcüsü Philipp Missfelder ise teröre karşı istihbarat iş birliklerinin geliştirmesinin büyük önem taşıdığını anlattı.

İş adamı Cüneyd Zapsu da bölgedeki sorunların son derece ciddi ve köklü olduğunu belirterek, "IŞİD'in liderlerini öldürelim, sorun çözülür" gibi bir mantıkla hareket edilmesine anlam veremediğini dile getirdi.

- İstanbul

Efkan Ala Suriye Kobani Irak Politika Güncel Haberler