"Türkiye Tütün Kontrolünde Dünya Lideri"

Dumansız Hava Sahası Değerlendirme Toplantısı, 14 Haziran Cumartesi Günü Armada Hotel'de düzenlendi. Toplantıya konuşmacı olarak Bloomberg Vakfı Başkanı Michael R. Bloomberg, Sağlık Enstitüsü Derneği Başkanı Prof. Dr. Elif Dağlı, SSUK Başkanı Prof. Dr. Tezer Kutluk, Türk Toraks Derneği Önceki Başkanı Prof. Dr. Sedat Altın, Astım hastaları adına Hukuk Öğrencisi görme engelli Murat Ulusan, Çocuk hakları adına 9 yaşındaki Pera Gilmore katıldı.

17 Ocak 2008 tarihinde ülkemizde kabul edilen kanun ile kapalı alanlarda tütün kullanımı yasaklanmıştı. "Dumansız hava sahası" sloganı ile tanıtılan bu uygulama sigara tüketiminde düşüşe, sigaranın neden olduğu hastalıkların acil başvurularında azalmaya neden olmuştu. 2008 yılında Sigara ve Sağlık Ulusal Komitesinin (SSUK) başkanlığını yürüten Türk Toraks Derneği altı yılda kazanılanların gözden geçirildiği toplantıya ev sahipliği yaptı.

Toplantıya onur konuğu olarak katılan Bloomberg Fonu Başkanı Michael R. Bloomberg konuşmasında "Türkiye tütün kontrolünde dünya lideridir. Dünya Sağlık Örgütü'nün tütün kontrolü için önerdiği bütün yöntemleri kullanan ilk ülkedir. Sigara kullanımı 2008 den 2012 yılına kadar %13 azalmıştır. Bu dört yılda 1.2 milyon daha az sigara içicisi demektir. 2008 yılında restoranlarda pasif sigara dumanına maruz kalma oranı % 56 iken 2012 de % 13'e indi. Bu hafta İstanbul'da kendini bu işe adamış kişiler ile görüşmemde mücadelenin yeni başladığını öğrendim. Kurumum 2007 yılından itibaren ülkenizdeki çalışmacılar ile işbirliği yapmaktadır. Birlikte sağladığımız gelişmeler sadece insan hayatı kurtarmadı, diğer şehirlere ve ülkelere nelerin mümkün olduğunu gösterdi. Sigara ve Sağlık Komitesinin önderliği mücadelenin devamı için önemlidir" dedi.

Toplantının ev sahipliğini yapan Türk Toraks Derneği önceki başkanı Prof. Dr. Sedat Altın, Michael R. Bloomberg'e Derneğin şükran ödülünü sunduktan sonra "Türk Toraks Derneği'nin misyonu akciğer sağlığını geliştirmektir. Tütün dumanına aktif veya pasif maruz kalmak akciğer hastalıklarının önemli nedenidir. Ülkemizde tütün kullanımının azaltılması ana hedeflerimizdendir. Dumansız hava sahası başlarken başında başkanı olmamız nedeniyle Bloomberg fonu ile ortaklaşa proje yürüttük. Bilimsel ve teknik katkılarından dolayı bugün şükranlarımızı sunuyoruz" diye konuştu.

Sigara ve Sağlık Ulusal Komitesi başkanı Prof. Dr. Tezer Kutluk da Bloomberg'e dünya sağlığına katkıları nedeniyle teşekkür ederken "Sigaranın ucundan çıkan veya içicinin üflediği duman aralarında benzopiren, aromatik hidrokarbonlar ve radyasyon olmak üzere 69 kanser yapıcı madde içermektedir. Bu dumana maruz olmadan kapalı alanda bulunmak en önemli sağlık hakkıdır. SSUK'u oluşturan 30 sivil toplum kuruluşu ve danışman kamu kurumlarıyla halk sağlığını korumak görevimizdir" dedi.

Michael Bloomberg'e ortak projelerinin başarılı sonuçlarını anlatan Sağlık Enstitüsü Derneği Başkanı Prof. Dr. Elif Dağlı ise "2003 yılında Newyork'ta kapalı alanda sigarayı yasaklatma cesaretini gösterdiğiniz zaman kararınıza saldıran endüstri ve kullandığı taktikler bize ders oldu. Biz kanun uygulanmadan halkımıza dumansız hava sahasının yararlarını ve endüstrinin olası karşı hamlelerini anlattık. Hastalık mikrobu yayılmadan aşı yapmıştık. Başarılarımız ekibinizin teknik yardımları ve sizlerin öngörüleriyle gerçekleşti." dedi.

SİGARANIN SEBEP OLDUĞU YENİ HASTALIKLAR BULUNDU

Sigaranın daha önce ilişkilendirmediğimiz birçok hastalığa daha sebep olduğu kesin
olarak kanıtlandı.

Amerika Birleşik Devletleri Sağlık Bakanlığı'nın 1964'te yayınlanan raporunun üzerinden 50 yıl geçti. Dünyada sigara tüketimi için dönüm noktası olarak bilinen bu raporun yayınlanmasından günümüze, sigara içme davranışının neden olduğu sigara ilişkili hastalıkların çeşitleri hızla değişti. ABD Sağlık Bakanlığı, geçtiğimiz günlerde 50 yıllık bilançoyu açıkladı ve sigara ile ilişkili olduğu yeni keşfedilen hastalıkları bildirdi.

ABD Sağlık Bakanlığı'nın raporuna dikkat çeken Sağlık Enstitüsü Derneği Başkanı Prof. Dr. Elif Dağlı, yaptığı açıklamada, "Maalesef ülkemizde sigara ilişkili hastalık hasarları, hastalık yükü ve ölüm sayılarını kesin gösterecek araştırmalar mevcut değil ve ülkemizdeki bilançoyu ABD Sağlık Bakanlığı gibi verme olanağımız yok." dedi.

Sigara içmek neredeyse bütün vücut organlarına hasar veren, doğmamış bebeğe zarar veren bir sağlık sorunu. Şeker hastalığı, romatizma, bağırsak kanseri gibi sık görülen hastalıkların temelinde sigara bulunuyor.

Pasif sigara dumanına maruziyetin de kanser, solunum, kalp damar hastalıkları ile doğrudan ilişkili ve bebek - çocuk sağlığı üzerinde olumsuz etkileri var. Son 50 yılda kadınlarda sigara içme oranının oldukça artmış olması nedeniyle kadınlarda görülen, akciğer kanserleri, KOAH ve kalp damar hastalıklarının sıklığı, bu hastalıkların erkeklerde görülme sıklığına yaklaşmış durumda. Sigara birçok hastalığın yanı sıra vücutta iltihabi reaksiyonları körüklüyor, bağışıklık sistemini de bozuyor.

1964 yılından beri sigara içme oranları düşmeye devam etmekle birlikte, eğitim, sosyo-ekonomik düzey ve ülkelerin bölgesine göre büyük dengesizlikler bulunuyor. Sigara mücadelesi için etkin yöntemler, reçeteler belirlendiği ve bu yöntemlerin uygulanmasına çalışıldığı ancak, hastalık yükünü önemli ölçüde azaltmak için sigaranın ve diğer yanan tütün ürünlerinin hızlıca kaldırılması gerektiğine vurgu yapılıyor.

PROF. DR. DAĞLI: "BAŞARDIKLARIMIZI KAYBETMEMELİYİZ"

Prof. Dr. Elif Dağlı yaptığı açıklamada; "Sigara mücadelesi konusunda yakalamış olduğumuz başarıyı hiçbir şekilde azaltmadan, tütün ve tütün ürünleri konusunda bilinçlendirme kampanyalarının televizyonda aylık 90 dakikanın doğru kullanılmasına, satış noktalarındaki sigaraların işletme dışından görülmeyecek şekilde sergilendiğinin denetlenmesine ve reklamlara hiçbir şekilde izin verilmemesine, kapalı alanlarda sigara içilmesine göz yumulmamasına ve sigaranın tamamen engellenebilmesi için elimizden gelen her şeyi yapmamız gerekiyor" diye belirtti.

Bugünden itibaren gelecek nesiller, bir sonraki 50 yıllık bilançoyu daha olumlu olarak değerlendirebilmeli diyen Dr. Dağlı, açıklanan son 50 yıllık bilançonun korkutucu boyutunu, "Toplamda 20,830,000 kişi tütün ve tütün ürünleri sebebiyle hayatını kaybetmiştir" diyerek dikkat çekti. ABD Sağlık Bakanlığı'nın ortaya çıkarttığı bu bilanço, sigaranın yaşam hakkı üzerinde ne kadar önemli bir tehdit olduğunu inanılmaz sayılarla karşımıza koymakta. Yüzyıl boyunca sürmüş olan bu salgın, önlenebilir bir halk sağlığı trajedisi. Sigara salgını tütün endüstrisi tarafından başlatılan ve sürdürülen bir salgın olup sigara içmenin riskleri konusunda halk yanlış bilgilendiriliyor.

PROF. DR. KUTLUK: "TÜTÜNE KARŞI MÜCADELE BİR İNSANLIK BORCUDUR"

Sigara ve Sağlık Ulusal Komitesi Başkanı Prof. Dr. Tezer Kutluk ise, bugün kanser ölümlerinin tüm ölüm nedenleri arasında birinci sıraya çıktığını belirterek; "Her yıl 14 milyon insanın kansere yakalanmaktadır, böyle giderse önümüzdeki 20 yılda her yıl görülen yeni kanser vakasının 25 milyona çıkacağı tahmin edilmektedir, burada en önemli nedenler arasında birinci sırada tütün gelmektedir. Tütüne karşı mücadelenin bir insanlık borcudur" diye konuştu. Tütünü insanlığın başına gelen en büyük felaketlerden birisi olarak niteleyen Dr. Kutluk, Dünyanın önden gelen tüm sivil ve resmi örgütlerinin tütün ve tütün ürünlerine karşı mücadele ettiğini belirterek sağlığın korunması ve gelecek nesillerin sağlığı için konunun önemini vurguladı.

SİGARANIN 50 YILLIK BİLANÇOSU AÇIKLANDI

Sigaranın neden olduğu birçok hastalığı biliyorduk ama ilişkilendirmediğimiz diğer hastalıklarla da bağlantısı ortaya çıktı.

Sigaranın, karaciğer, barsak, kalın barsak, rektum kanserlerinden de sorumlu olduğu ayrıca makula dejenerasyonu dediğimiz, gözde ana görme noktasının bozulması ve körlüğe giden süreçte etkisi olduğu bulundu. Hamilelerin sigara içmesinin ise doğacak bebekte çeşitli ağız ve yüz yarıklarına neden olduğu tespit edildi. Tüberküloz (verem), diyabet (şeker hastalığı), dış gebelik, erkeklerde cinsel işlevsel bozuklukları, romatoid artrit (romatizma) ve bağışıklık sistemi bozukluklarının da sigara ile kesin ilişkisi saptandı.

Pasif sigara dumanına maruz kalan bireyler beyin kanamaları ve felç riski altında!

Pasif sigara içiciliğinin çocuklarda, kulak, solunum, alt solunum yolu enfeksiyonu ve ani beşik ölümüne yol açtığı bilinmekteydi. Erişkinlerde de pasif sigara dumanı, burunda hassasiyet, akciğer kanseri, koroner kalp hastalığı ve kadınlarda düşük riski ilişkisi bilinmekteydi. Ancak erişkinlerde pasif sigara dumanının beyin felci riskini oluşturduğu yeni keşfedildi.

Araştırmada, kendisi sigara içmediği halde pasif sigara dumanına maruz kalan insanların beyin felci geçirebileceği tespit edildi. Beyin damarlarının pıhtıyla tıkanması ve kanamalar neticesinde aniden kol-bacak hissizliği ve bazı yüz felçleri gibi çeşitli felç tiplerinin pasif sigara ile net ilişkisi ortaya kondu.

ABD Sağlık Bakanlığı açıklamasında, son 50 yıl içinde sigaradan kaybedilen kişi sayısı:

 Sigaraya bağlı kanserlerden 6,587,000
 Kalp damar ve metabolik hastalıklardan 7,787,000
 Akciğer hastalıklarından 3,804,000
 Hamilelik ve doğumla ilişkili sorunlardan 108,000
 Pasif sigara dumanı nedeniyle akciğer kanserinden 263,000
 Pasif sigara dumanı nedeniyle koroner arter hastalığından 2,194,000
 Sigaranın yol açtığı ev yangınlardan 86,000

Kaynak: Bültenler / Güncel