ÇAÇAv. Çocuk Adalet Raporunu Açıkladı

İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya ve Diyarbakır gibi birçok kentten avukatların bir araya geldiği Çocuk Hakları Alanında Çalışan Avukatlar Ağı (ÇAÇAv), Türk yargı sisteminde çocuklar aleyhine olan hükümlere ve hak ihlallerine yok açan düzenlemelere dikkat çeken bir rapor hazırladı. Rapor, Diyarbakır Barosu Adli Yardım Bürosu'nda açıklandı. Açıklamaya Diyarbakır Barosu Yönetim Kurulu Üyesi ve Çocuk Hakları İzleme ve Uygulama Merkezi Başkanı avukat Ahmet Özmen ile komisyon üyeleri ve çocuk alanında uzmanlaşmış ve gönüllü avukatlar katıldı. Rapor, Baro Çocuk Komisyonu Üyesi avukat Gazal Bayram Koluman tarafından açıklandı. Rapora ilişkin değerlendirmelerde bulunan Koluman, mevcut mevzuat hükümleri ile mevcut mevzuatın terminolojisinin esas alındığını söyledi. Raporun hazırlanmasında, mülakat ve gözlem gibi yöntemlere başvurduklarını, saha çalışanı avukatlar ile de mülakatlar gerçekleştirildiğini de ifade eden Koluman, toplanan verilerin bir araya getirilmesi ile de raporun oluştuğunu bildirdi. Çocukların Türkiye'deki yargı sisteminin yapısal sorunlarından ciddi derecede etkilendiğini ifade eden Koluman, koruyucu ve destekleyici tedbirlerde bunun en vahim örneğinin görüldüğünü aktardı. Mevzuatın dağınık olarak düzenlenmesinin ve çocuklar hakkında verilen kararlarda koordinasyonsuzluğun, çocukların önemli mağduriyetler yaşamasına yol açtığını belirten Koluman şöyle konuştu: "Devletin çocukları koruyamadığı işkence, kötü muamele, özel hayatın gizliliği gibi hak ihlalleri yaşanmaktadır. Çünkü çocuklara ilişkin hükümler mevzuatta dağınık haldedir. TCK, ÇKK, TMK, çocuğa ilişkin birbiriyle uyumsuz hükümler içermektedir. Mevzuat, çocukların insan haklarına dair uluslararası arası mevzuat ile uyumsuzluklar barındırmaktadır" Sistemde, suçla karşı karşıya kalan çocukların, soruşturma boyunca sadece savcılığa çıkarıldığında savcı ile karşılaştığı belirten Koluman, bu aşamaya kadar olan tüm süreçlerde ise çocuğun kollukla, yani polisle baş başa olduğuna işaret etti. Adliyelerde çocuklarla görüşme odaları bulunmadığını ve çocuk ile müdafiinin sağlıklı olarak görüşmesi için uygun ortamın sağlanmadığını vurgulayan Koluman, yakalama esnasında çocuğa orantısız güç kullanıldığını belirtti. Ailenin yargılama sürecinin her aşamasında çocuğun yanında bulunmasına izin verilmediğini de dile getiren Koluman, çocuk şube ve savcılık tarafından çocuğun müdafiinin ve ailesinin yıldırılmasına yönelik tutum ve davranışların sergilendiğini belirterek şöyle dedi: "Yakalama sırasındaki şiddet meşru sebebe dayanmamakta ve ölçülülük sınırı aşılmaktadır. Uygulanan kötü muamele, soruşturma aşamasında resen dikkate alınmamakta, çocuğun görmüş olduğu şiddet yakalamanın unsuru gibi değerlendirilmektedir"Toplumsal olaylarda gözaltına alınan çocukların, ters kelepçe ve kötü muameleye maruz kaldığını kaydeden Koluman, "Her somut olayda fiziksel ve psikolojik ihtiyaçları gözetilmeden savcılık tarafından keyfi olarak çocuk, hakkında işlemlerin yapıldığı, aynı gün derhal ailesine teslim edilmesi gerekirken yaptığı fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını kavrama yetisinin tespiti yönünden adli tıpa gitmeye zorlanmakta, yahut duruma göre bu muayenenin aynı gün yapılması gerekirken yapılmayıp ertelenerek süreci gereksizce uzatılmakta. Çocukların tutuklanması ve gözaltına alınması sırasında halen, kelepçe, ters kelepçe, zincir ve benzeri aletler kullanılmaktadır" dedi.Rapor içeriğinin Suça Sürüklenen Çocuklar kısmının geniş özeti şöyle: "Çocuklar adalet sistemi içinde "suça sürüklenen çocuk" veya "mağdur" çocuk olarak yer alabilmektedir. Ancak çocuk adalet sistemi sadece bu ikili ayrımla çocukları ele almamaktadır. Her çocuğun hakları vardır. Devlet her çocuğun esenliğini sağlamakla yükümlüdür. Her çocuk korunmaya veya desteğe ihtiyaç duyabilir. Ancak bu korunma ve destek çocuğun sahip olduğu insan haklarını ortadan kaldırmaz. Bu rapor çocuğun insan hakları perspektifinden çocuk adalet sistemini değerlendirmeyi hedeflemektedir. Halen siyasi suçlarda çocuklar bir tam gün TEM Şubede gözaltında kalabilmekte, derhal çocuk şubeye sevk edilmeyebilmektedir. Çocukların gözaltında bulunduğu süreye dair formlar maktu halde hazırlanmakta ve çocuğa çoğunlukla ne olduğu dahi açıklanmadan imzalatılmaktadır. Suça sürüklenen çocukların ne yasal hakları ne de kendilerine isnat edilen suçlar anlayabilecekleri bir dil ve açıklıkla kendilerine bildirilmektedir. Çocuk mahkemelerinde verilen gerekçeli kararlarda sadece ulusal mevzuata değinilmekte; özellikle ülkemizin de taraf olduğu Çocuk Hakları Sözleşmesi ve diğer uluslararası mevzuat uygulamada pek dikkate alınmamaktadır. Yargıtay'ın, çocukların yer aldığı dosyalara dair ihtisas dairesi olmadığı için temyiz aşaması uzun sürmektedir. Ayrıca, temyiz incelemesi sırasında çocuklara özgü birtakım hükümlerin uygulanması gözden kaçırılmaktadır. Temyiz süreci uzun sürdüğü için çocuk, çocuklara özgü infaz sisteminden kısmen yararlanmakta ya da hiç yararlanamamaktadır, dolayısıyla ikincil mağduriyetler yaşanmaktadır"

ÇAÇAv. Çocuk Adalet Raporunu Açıkladı

Güncel Haberler

Çocuk Hakları Alanında Çalışan Avukatlar Ağı (ÇAÇAv.), Diyarbakır'da "Çocuk Adalet Sistemi Sorun Tespit Raporu" yayınladı.

Diyarbakır, İstanbul, İzmir, Anne Çocuk, Güncel, Haberler