Geçmişten Günümüze Mali Aflar

Ege Sanayiciler ve İşadamları Derneği (ESİAD) Başkanı Sıtkı Şükürer, bazı alacakların yeniden yapılandırılması kanunuyla getirilen düzenlemelerin af anlamına geldiğini, bunun, vergisini zamanında ödeyeni incittiğini savunarak, 2016 yılı seçimlerinden önce ülkeyi tekrar bir mali affın beklediğini söyledi.

Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi (İİBF) Maliye Bölümü ve Maliye Kulübü ile İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından 22. Vergi Haftası etkinlikleri kapsamında "Geçmişten Günümüze Mali Aflar: Etkiler ve Beklentiler" konulu bir panel düzenlendi.

Sakıp Sabancı Kültür Merkezi'ndeki panelde konuşan Gelir İdaresi Başkanlığı Daire Başkanı Ömer Ergenç, Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanunun kamuoyunda "mali af" olarak bilinmesine rağmen, bunun bir af değil, yapılandırma kanunu olduğunu belirterek, vergi asıllarında herhangi indirimin söz konusu olmadığını ifade etti.

Uygulamayla vergi aslı aynı kalırken, gecikme faizi ve zammı yerine enflasyon oranlarıyla hesaplanan bir güncelleme yapılacağını ve toplam borcun taksitlendirilerek tahsil edileceğini söyleyen Ergenç, yasayla Maliye Bakanlığı, Gümrük Müsteşarlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu, İl Özel İdareleri, belediyeler ve büyükşehir belediyeleri su ve kanalizasyon idarelerinin alacaklarının yeniden yapılandırılmasının öngörüldüğünü söyledi.

-"BU KAÇINCI AF?"-

ESİAD Başkanı Sıtkı Şükürer ise affın, istifade edenler yönünden hoş bir kavram gibi göründüğünü, ancak İzmir gibi kayıtdışı ekonominin daha az uğradığı coğrafyalarda bunun memnuniyet doğurmadığını söyledi.

Vergisini düzgün ödeyen mükelleflerin yanı sıra devletin de incindiğini savunan Şükürer, şunları söyledi:

"Devlet, adı üzerinde kavram itibarıyla soyut bir varlık ve düzgün bir duruştur. Devlet her zaman pragmatik olmak durumunda olmamalıdır ve bununla da övünmemelidir. Af bir yönüyle devletin erkinin azlinin ifadesidir. 2016 yılı seçimlerinden önce ülkemizi tekrar bir mali af beklemektedir. Bunu ben size şimdiden anons edeyim. Bu kaçıncı af? Her af beklentisi kayıtdışılığı teşvik ediyor. Kayıtlı ekonomi içinde çalışanların mağduriyeti katmerleniyor."

-NORMAL VATANDAŞIN VERGİ ORANI-

Kemal Unakıtan'ın Maliye Bakanı olduğu dönemde Türkiye'de artık vergi affı olmaması için anayasal madde getirileceğinin belirtildiğini, bugün bu sözün unutulduğunu söyleyen Şükürer, devleti yönetenlerin bu konuda samimi olmadığını savundu.

1990'lı yıllarda vergi oranlarının çok yüksek olduğunu, kurumlar vergisinin kar payı dağıtımıyla birlikte 60-70'lere kadar çıktığını, yüksek enflasyonun etkisiyle direnme ve vergi kaçırma olgusunu meşru kılar bir ortamın oluştuğunu belirten Şükürer, "O dönemlerdeki vergi aflarının kendi içinde vicdani bir mantığı vardı. Ancak bu yüksek vergiler, 7-8 yıl önce makul seviyeye indi. Şirketler üzerindeki kurumlar vergisi yükü maksimum yüzde 34'lere çıkıyor. Burada artık nereden buldun sorgusuyla tesis edilmiş bir sistemin oluşturulması için tüm gerekçeler artık var. Siyasi iktidarımızı bu konuda daha samimi olmaya davet ediyorum" dedi.

-ANAYASA AYKIRILIK İDDİASI-

Marmara Üniversitesi İİBF Maliye Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Bumin Doğrusöz ise düzenlemenin bir af kanunu olduğunu, ancak adında af yazmadığını, bunun siyasetçinin af kelimesinden hoşlanmamasından kaynakladığını öne sürdü.

İki seçim sonra bir affın daha geleceğine tereddütsüz inandığını söyleyen Doğrusöz, dünyada aflar uygulandıktan sonra kapsamlı reformlar yapılarak affı gerektiren nedenlerin ortadan kaldırıldığını, ancak Türkiye'de hiçbir aftan sonra böyle bir düzenleme yapılmadığını anlattı.

Doğrusöz, yasanın getirdiği birçok düzenlemenin usulsüzlükler içerdiğini ve adaletsizlik doğurduğunu ileri sürerek, "Kanunun içinde vergi aslını kaldıran düzenlemeler var. Gecikme cezası ve faizi üzerinde af yapabilirsiniz ancak aslına dokunamazsınız. Bunlar anayasayla çelişiyor" dedi.

Vergi suç ve cezalarını affeden yasaların meclisten geçmesi için Anayasal çoğunluk aranmasının gerektiğini, bu yönde hükümlerin bulunduğunu savunan Doğrusöz, söz konusu yasanın gereken çoğunluk aranmadan yasalaştığını, bu nedenle de anayasa aykırılığının olduğunu savundu.

Doğrusöz, düzenlemede ceza adaletinin bulunmadığını, vergi kaçıranın affedildiğini, suça iştirak edenin cezalandırıldığını iddia ederek, "Bugüne kadar hiçbir aftan yararlanamamış bir kitle var. Ücretlilerin herhangi bir şekilde af kanunu kapsamı altına girmesi mümkün değil. Asıl ödülün onlara verilmesi gerekiyor" diye konuştu.

-"MİLAT OLARAK KABUL EDİLMELİ"-

TÜRMOB Yönetim Kurulu üyesi ve Eski Gelir İdaresi Başkanı Osman Arıoğlu ise görevi dönemindeki af düzenlemeleri sonrası vergisel reform çalışması yapmaya çalıştıklarını, ancak bunun yerleşmesi için bir nesil geçmesi gerektiğini ifade etti.

Arıoğlu, yeni yasanın bir milat kabul edilmesi gerektiğini belirterek,

"Bundan sonra yasada eksikler, aksaklıklar, af mahiyetinde olduğu için anayasal çoğunluk gerektirdiği söylenebilecek ve sanılabilecek maddeler de olabilir. Tüm bunlara rağmen devlet, mükellefe bir imkan getirmiştir. Mükellef, elinden geldiğince bu imkandan yararlanıp önüne bakmaya çalışacaktır. idare de sanıyorum konuya böyle bakacaktır" dedi.

- İZMİR

Yerel Haberler