Emekli Profesörün Antik Kent Çığlığı

Anadolu başta olmak üzere Kuzeybatı İran, Mezopotamya ve Kafkasya arkeolojileri üzerine birçok araştırması ve kitabı bulunan Prof. Dr. Veli Sevin, İzmir'in Ödemiş İlçesi'ndeki Türkönü ve Kurucuova köyleri arasındaki Yelaldı mevkiine yapılacak Düzenli Katı Atık Depolama Tesisi'nin, Neikaia antik kentine ait SİT alanına bitişik bir noktada kurulması halinde önemli bir tarihsel değerin zarar göreceğini söyledi.

Eşi Prof. Dr. Necla Sevin'nin de kendisi gibi emekli arkeolog olduğunu belirten Prof. Dr. Sevin, önümüzdeki günlerde yapılması planlanan Kurucaova'nın kuzeyindeki çöp deponi alanının ihalesinin iptal edilmesi gerektiğini, aksi takdirde telafisi imkansız sonuçların ortaya çıkabileceğini söylediler.

Aslen Ödemişli olan ve Anadolu arkeolojileri üzerine yaptığı araştırmalarla adından çokça söz ettiren Prof. Dr. Veli Sevin, Neikaia antik kentinin tarihi eserlerinin günümüze dek iyi şekilde korunduğunu aktararak, bu antik kentin yakınında bir çöp deponi alanı yapılmasının, yanlış arazi tercihi olacağını kaydetti.

"NEİKAİA, SAĞLIK KENTİ İDİ"

Bu duruma karşı çıkmanın toplumsal bir sorumluluk olduğunu ifade eden Sevin, şöyle konuştu: "Yeni katı atık döküm sahası Neikaia adını taşıyan antik kentin sit alanı sınırlarına bitişik bir yerde kurulacak. Kuruluşu M.Ö. 7. yüzyıla, Lydia Krallığı dönemine değin uzanan kent Roma İmparatorluğu döneminde yeni baştan ihya edilmiş. Kentte basılmış en eski paralar M.Ö. 1. yüzyıl tarihlidir ve kentteki sikke darbı İ.S. III. yüzyılın başlarına kadar sürmüş. Bazı paralarının arka yüzünde Sağlık Tanrısı Asklepios'un ve çoğu kez de oğlu kabul edilen cüce Telesphoros ile Sağlık ve Temizlik Tanrıçası kızı Hygieia'nın resimleri bulunuyor. Hastalıktan kurtulma, nekahet, sağlık ve temizliği simgeleyen tanrı ve tanrıça betimlemeleri kentin bir tür sağlık merkezi olarak kabul edildiğine işaret ediyor."

"EN KALİTELİ CİVA BURADAN ÇIKIP, EFES'TEN DÜNYAYA İHRAÇ EDİLİYORDU"

Neikaia antik kentinin geniş bir sahaya yayıldığını ve kazılarla daha çok tarihi eserin gün yüzüne çıkabileceğini belirten Sevin, "Harabelerin güneybatı eteklerinde bugün kullanılmayan bir civa maden tesisi bulunuyor. Eskiçağlarda Yukarı Kilbiani denen bu yöre, dünyanın en kaliteli zencefre (civa sülfür) madenleriyle tanınıyordu.

Bu maden eskiden boya yapımı, ilaç ve kozmetik sanayinde kullanılan bir maddeydi ve Ephesos limanı aracılığıyla tüm dünyaya ihraç ediliyor. Paralarının arka yüzünde rastlanan sağlıkla ilgili figürlerin bu madenle ilgili olduğunu düşünüyoruz.

19. yüzyıldan beri birçok Batılı bilim adamının araştırmalarına sahne olmuş Neikeia kentinin akropolü, tiyatrosu, sarnıçları, önemli kamusal yapıları ve mezarlığına ilişkin kalıntılar geniş bir sahaya yayılmış durumdadır. Çöplük ise maalesef yüzeyden görülebilen kent merkezinin 300-500 metre kadar güneydoğusunda yer alacak" dedi.

GÖKÇEN HÜSEYİN EFE'NİN ŞEHİT OLDUĞU YERDEKİ AY YILDIZ İŞARETİ HALEN DURUYOR

Düzenli Katı Atık Depolama Tesisi'nin Ulusal Kurtuluş Mücadelesi'nin yöresel kahramanlarından Gökçen Hüseyin Efe'nin Yunanlarla çarpışarak şehit olduğu arazinin üzerine kurulacağını belirten Sevin, şöyle devam etti: "Türkönü ve Kurucaova köyleri arasındaki bu çöplük sahası ulusal tarihimiz açısından da ayrı bir önem taşıyor. 21 Kasım 1919 tarihinde yöre kahramanlarından Gökçen Hüseyin Efe Yunanlılar'a karşı tam da bu tepelerde mevzi kurmuş ve Kaymakçı'nın işgaline karşı koymak üzere mücadele ederken bu alanda şehit düşmüştür. Mezarı 1971 yılında Kaymakçı'ya nakledilene dek bu tepede kaldı. O kahraman müdafilerin Gökçen Efe'nin vurulduğu yere oyduğu ay yıldız işaretleri çöplük alanındaki kayalarda bugün hala görülebilir."

Çöp depolanması ile bölgenin turizm potansiyelinin yok olacağına dikkati çeken Sevin, "Söz konusu çöplük kurulduğu takdirde, günümüzde insanlığın en çok ilgisini çeken konulardan bir durumundaki kültürel mirasın korunması ilkesinin büyük bir yara alacağı kuşkusuz.

Ayrıca böylelikle bölgenin gelecekteki cazibe merkezlerinden biri adeta yok olacak. Arkeolojik kazılar yapılmaya elverişli bir ören yerinin çöplerle kirletilmesi yöreye olan ilginin azalmasını da beraberinde getirecek, bölge turistik bir ilgi alanı olma adaylığını daha en başından yitirip gidecek" diye konuştu.

(AG-ERG-

12.04.2012 14: 38: 04

TSI

NNNN - İZMİR

Mezopotamya Kafkasya İzmir İran Yerel Haberler