Haftanın Tarihine Bakış

8 Mart, 1977'de Birleşmiş Milletler (BM) tarafından "Dünya Kadınlar Günü" ilan edildi.Amerika Birleşik Devletleri'nde kadın işçiler, daha iyi çalışma koşulları istemiyle tekstil fabrikasında 8 Mart 1857'de grev başlattı. Grev sırasında fabrikada çıkan yangında çoğu kadın 100'den fazla işçi hayatını kaybetti.Kopenhag'da 1910 yılında toplanan Dünya Kadınlar Kongresi'nde 8 Mart, New York'taki tekstil fabrikasında ölen kadın işçiler anısına "Emekçi Kadınlar Günü" olarak belirlendi.8 Mart, BM Genel Kurulu tarafından 1977'de ise "Dünya Kadınlar Günü" ilan edildi.Belli başlı öteki olaylar4 Mart1193- Eyyubi Devleti'nin kurucusu, Haçlı saldırılarına karşı duran Selahaddin Eyyubi öldü.1656- Düşük ayarlı para ve alınamayan maaşlar için ayaklanan askerler, IV. Mehmed'in onayıyla bazı saray ağalarını idam ettirdi.1923- Mustafa Kemal Paşa'nın 17 Şubat'taki konuşmasıyla başlayan İzmir İktisat Kongresi sona erdi. Kongrede Misakı İktisadi kabul edildi.1929- Takriri Sükun Kanunu yürürlükten kalktı.1934- İstanbul Üniversitesinde açılan İnkılap Tarihi Enstitüsünde ilk dersi Milli Eğitim Bakanı Hikmet Bayur verdi.1934- Ankara Radyosu yayınına başladı.1940- İstanbul'da yapılan Altıncı Balkan Güreş Şampiyonası'nda Türk takımı beş birincilik alarak altıncı kez şampiyon oldu.1964- BM Güvenlik Konseyi, Kıbrıs'a uluslararası güç gönderme kararı aldı.1992- İspanya'dan "engizisyon" baskısından kaçarak Osmanlı İmparatorluğu'na sığınan Museviler, Türkiye'ye gelişlerinin 500. yılını kutladılar.1994- Dokunulmazlıkları kaldırılan DEP milletvekilleri Leyla Zana, Sırrı Sakık, Ahmet Türk, Selim Sadak ve bağımsız milletvekili Mahmut Alınak, gözaltına alındı. Mezarcı ve DEP Şırnak Milletvekili Selim Sadak serbest bırakıldı.1994- Gazeteci Hıncal Uluç, uğradığı silahlı saldırıda bacağından yaralandı.2002- Ilımlı Arnavut Lider İbrahim Rugova, Kosova'nın ilk devlet başkanı seçildi.2015- Ukrayna'nın doğusundaki Donetsk'te bir maden ocağında meydana gelen patlamada 32 kişi hayatını kaybetti.2016- AA'nın Gazze'de görev yapan foto muhabiri Mustafa Hassona, önemli basın fotoğrafı yarışmalarından Pictures of the Year International'da (POYI) "Genel Haber Dalı Mükemmeliyet Ödülü"ne layık görüldü.2016- İstanbul 6. Sulh Ceza Hakimliği, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığının talebi üzerine Zaman gazetesine kayyum atanmasına karar verdi.2016- Muğla'nın Bodrum ilçesinde sahile vuran minik cesediyle gündeme gelen Aylan Kürdi ve teknedeki dört kişinin ölümüne ilişkin davada yargılanan Suriye uyruklu Muwafaka Alabash ve Asem Alfrhad, "göçmen kaçakçılığı" suçundan 4 yıl 2 ay hapis cezasına çarptırıldı.2017- Somali Başbakanı Hasan Ali Hayri, kuraklık sebebiyle son 2 günde ülkenin güneybatısındaki Bay bölgesinde 110 kişinin öldüğünü açıkladı.5 Mart1920- Türkiye Yeşilay Cemiyeti kuruldu.1934- Eski Milli Eğitim bakanlarından Dr. Reşit Galip öldü.1941- Türkiye'nin ilk Diyanet İşleri Başkanı Rifat Börekçi hayatını kaybetti.1946- İkinci Dünya Savaşı'nda ortaya çıkan ve Sovyetler Birliği ile Doğu Avrupa ülkelerini simgeleyen "Demirperde" kavramı, ilk kez İngiltere Başbakanı Winston Churchill'in bir konuşmasında kullanıldı.1953- Sovyetler Birliği'ni yaklaşık 30 yıl yöneten ve geçirdiği beyin kanaması sonucu bilincini yitiren Jozef Stalin öldü.1971- Amerikalı dört asker Ankara'da terör örgütü THKO mensuplarınca kaçırıldı. Bir duyum üzerine polisin 5 Mart'ta üniversiteye düzenlediği baskında çatışma çıktı; Erdal Şener adlı öğrenci öldü, yaralananlar oldu. ABD'li askerler 8 Mart'ta serbest bırakıldı.1994- Birleşmiş Milletler, Bosna'ya Türk askeri gönderilmesini kabul etti.1999- Çankırı Valisi Ayhan Çevik, bombalı saldırıda ağır yaralandı; koruma polisi ve iki lise öğrencisinin öldüğü saldırıyı yasa dışı TİKKO örgütü üstlendi.2000- Hayırseverliğiyle tanınan iş adamı İzzet Baysal öldü.2009- "Ergenekon" soruşturması kapsamında Cumhuriyet gazetesi Ankara Temsilcisi Mustafa Balbay gözaltına alındı ve 6 Mart'ta tutuklandı.2015- Konya'nın merkez Karatay ilçesi Ortakonak Mahallesi yakınlarında askeri uçak düştü. Planlı eğitim uçuşu için kalkan F-4E 2020 uçağının Konya Atış Sahasında kaza kırıma uğradığı, Kurmay Yüzbaşı Pilot Mustafa Tanış ile Kurmay Yüzbaşı Pilot Mustafa Delikanlı'nın şehit olduğu bildirildi.2016- Dünyaca ünlü İslam alimi ve Kuzey Amerika Fıkıh Konseyi kurucusu Prof. Dr. Taha Cabir Al-Awani hayatını kaybetti.2017- Suriyeli muhalifler ülkenin kuzeybatısında Türkiye sınırında yer alan İdlib ilinin kırsalını bombalayan Beşşar Esed rejimine ait bir savaş uçağını düşürdü. Uçaktan paraşütle atlayan pilot, Hatay'ın merkez Antakya ilçesinde bulunarak hastaneye kaldırıldı.2017- Antalya'da 12'ncisi düzenlenen Uluslararası Runatolia Antalya Maratonuna katılan 36 yaşındaki sporcu Zeynel Murat Batur, bitiş çizgisine 500 metre kala geçirdiği kalp krizi sonucu hayatını kaybetti.2018- İşçi-işveren uyuşmazlığında arabuluculuğun zorunlu hale getirilmesinin ardından Türkiye'de ilk kez aralarında Adalet, Sağlık, Aile ve Sosyal Politikalar bakanlıklarının da bulunduğu kamu kurumları çalışanlarıyla arabulucuda anlaştı. Arabuluculuk uygulaması kapsamında kamuda görev yapan 322 çalışan, görevde bulundukları kurumlarla yapılan görüşmelerin ardından uyuşmazlıklarını çözüme kavuşturdu.6 Mart1920- "Kaşağı"nın yazarı, ünlü öykücü Ömer Seyfettin, Haydarpaşa Hastanesi'nde öldü. Ömer Seyfettin, 12 Mart 1884'te Gönen'de doğmuştu.1925- Takriri Sükun Kanunu'na dayanılarak İstanbul'da altı gazete ve dergi, Bakanlar Kurulu kararıyla kapatıldı. Kapatılan yayın organları şunlardı: Tevhidi Efkar, İstiklal, Son Telgraf, Aydınlık, Sebilülreşat ve Orak Çekiç.1927- İstanbul Radyosu yayına başladı.1948- Anadolu Ajansında 1925'te şirket kurucuları arasında yer alan ve "Başyazarı" olan ünlü şair, yazar ve gazeteci Kemalettin Kamu, 47 yaşında Ankara'da öldü.1961- İngiltere Kraliçesi II. Elizabeth, Türkiye üzerinden geçerken Ankara'ya geldi. Esenboğa Havalimanı'nda Devlet ve Hükümet Başkanı Orgeneral Cemal Gürsel tarafından karşılanan II. Elizabeth, Gürsel ile 40 dakika görüştükten sonra Türkiye'den ayrıldı.1989- Şarkı sözü yazarı ve şovmen Fecri Ebcioğlu öldü.1995- Avrupa Birliği üyesi on beş ülke ile Türkiye arasında Gümrük Birliği Antlaşması imzalandı.2002- Yargıtay 9. Ceza Dairesi, Gazeteci yazar Çetin Emeç ve Turan Dursun ile İran rejim muhalifi Ali Akbar Gorbani'nin öldürülmesi olaylarının da aralarında bulunduğu birçok saldırıdan sorumlu tutulan İslami Hareket Örgütünün "İcra Şurası" üyesi İrfan Çağırıcı hakkındaki idam cezasını onadı.2013- Venezuela'nın uzun süredir kanserle mücadele eden Devlet Başkanı Hugo Chavez, 58 yaşında hayatını kaybetti.2016- Irak'ın Babil kentinde kontrol noktasına yönelik intihar saldırısında 52 kişi öldü, 100 kişi yaralandı. Saldırıyı terör örgütü DEAŞ üstlendi.2016- İran'da yolsuzluktan yargılanan iş adamı Babek Zencani, idama mahkum edildi.2016- Ankara'da düzenlenen Dünya Salon Okuçuluk Şampiyonası'nda Makaralı Yay Genç Kız Milli Takımı altın madalya kazandı.2017- ABD Başkanı Donald Trump, nüfusunun çoğunluğu Müslüman 6 ülkenin vatandaşlarına 3 ay yeni vize sınırlaması getiren düzenlemeyi imzaladı.2018- "Ayla" filmi, ABD'de düzenlenen 24. Sedona Uluslararası Film Festivali'nde, "En İyi Yabancı Film" ve izleyici oylarıyla belirlenen "En İyi Film" ödüllerini kazandı.7 Mart1917- Nick Larocca'nın "Original Dixiland Jazz Band" adlı orkestrası, ilk caz plağını New Jersey'deki Victor Co. plakçılık şirketi için doldurdu.1927- İstiklal Mahkemelerinin görevi sona erdi.1954- Petrol işletmeciliğini yabancı sermayeye açan Petrol Yasası kabul edildi. Petrol İşleri Genel Müdürlüğü kuruldu.1969- Golda Meir, İsrail'in ilk kadın başbakanı oldu.1977- Pakistan'da seçimleri Zülfikar Ali Butto kazandı.1979- ABD uzay aracı Voyager I, Jüpiter ve Uranüs'ün Satürn gibi halkalara sahip olduğunu keşfetti. Voyager I, Jüpiter'in halkalı resimlerini dünyaya gönderdi.1983- Zonguldak Ereğli Kömür İşletmelerinin Kandilli üretim havzasındaki Armutçuk Ocağı'nda meydana gelen patlamada 102 kişi öldü, 86 kişi yaralandı.1989- Anayasa Mahkemesi, üniversitelerde "dini inanç sebebiyle boyun ve saçların örtü veya türbanla kapatılmasını" serbest bırakan yasayı iptal etti.1990- Hürriyet gazetesi Yönetim Kurulu üyesi, gazeteci yazar Çetin Emeç ve şoförü Ali Sinan Ercan, uğradıkları silahlı saldırıda yaşamlarını yitirdi.2016- Rus tenisçi Maria Sharapova, Avustralya Açık'taki doping testinin pozitif çıktığını açıkladı.2017- Fransa'da 7-12 Mart'ta düzenlenen Avrupa Salon Okçuluk Şampiyonası'nda ilk kez 8 kategorinin tamamında 24 sporcuyla mücadele veren Milli Takım'da klasik yay genç erkeklerde Erdal Meriç Dal Avrupa şampiyonu oldu.2018- Türkiye'yi temsil etmek üzere UNESCO'dan davet alan Sivaslı halk ozanı ve şair Ayten Gülçınar, evinin önünde uğradığı silahlı saldırıda hayatını kaybetti.8 Mart1403- Osmanlı padişahı Yıldırım Bayezid, Akşehir'de öldü.1857- Kopenhag'da 1910 yılında toplanan Dünya Kadınlar Kongresi'nde, ABD'de kadın işçilerin 8 Mart 1857'de yaptıkları yürüyüşe atıfla bu gün, "Emekçi Kadınlar Günü" olarak belirlendi. 8 Mart, 1977'de BM tarafından "Dünya Kadınlar Günü" ilan edildi.1948- Tanımladığı bir deri hastalığı "Behçet Hastalığı" adıyla dünya tıp literatürüne geçen, deri ve zührevi hastalıklar uzmanı Ordinaryüs Prof. Dr. Hulusi Behçet, kalp krizi sonucu öldü.1952- ABD'nin Philadelphia eyaletinde ilk suni kalp ameliyatı yapıldı.1954- Devletin siyasal prestijine ve mali gücüne zarar getirdiğine karar verilen ya da kişilerin özel hayatına tecavüz eden yazılar yazan gazetecilere ağır cezalar öngören Basın Kanunu, TBMM'den geçti.1963- Suriye'de, bir darbe sonucu Baasçılar ve Nasırcılar iktidarı ele geçirdi. Baasçı subaylar, şubat ayında, Irak'ta da yönetimi ele geçirmiş ve Başbakan Kasım öldürülmüştü.1972- Eski Başbakan Adnan Menderes'in oğlu Demokratik Parti Genel Başkan Yardımcısı Yüksel Menderes, Ankara'da hava gazıyla intihar etti.1984- Sekiz ilde olağanüstü hal uygulanmasıyla ilgili "Olağanüstü Hal Yönetmeliği" yürürlüğe girdi.1996- Lefkoşa-İstanbul seferini yapan KKTC'ye ait bir yolcu uçağı kaçırılarak önce Sofya'ya, ardından da Münih'e indirildi.2005- Çeçen lider Aslan Meşedov, bir çatışmada Rus güvenlik güçlerince öldürüldü.2008- Hollanda'nın Lahey kentindeki Artistik Buz Pateni Uluslararası Aegon Kupası'nda, kadınlarda Tuğba Karademir 2. oldu ve Türkiye'ye bu spor dalında tarihte uluslararası bir yarışmada büyükler kategorisindeki ilk madalyayı kazandırdı.2010- Elazığ'ın Karakoçan ilçesinde meydana gelen 6 büyüklüğündeki depremde 41 kişi öldü.2012- Kadına şiddet uygulayan kişilere elektronik kelepçe veya bileklik takılmasına imkan sağlayan Ailenin Korunması ve Kadına Yönelik Şiddetin Önlenmesine İlişkin Kanun Tasarısı, TBMM Genel Kurulunda yasalaştı.2016- Şırnak'ın İdil ilçesinde terör örgütü PKK mensuplarına yönelik 18 Şubat'ta başlatılan "Şehit Özel Harekat Polisi Ersin Yıldırım Operasyonu" tamamlandı.2017- İsrail'de ezanın 23.00 ila 07.00 saatlerinde hoparlörle okunmasının yasaklanmasına ilişkin kanun tasarısı mecliste (Knesset) yapılan ilk oylamada kabul edildi.2017- Guatemala'da bir yetiştirme yurdunda çıkan yangında 13 ila 17 yaşlarındaki 40 kız çocuk hayatını kaybetti.2018- Anadolu Selçuklu Sultanı Alaaddin Keykubat'ın yaptırdığı burçların 94 yıldır yeri bilinmeyen kitabesi, Antalya Kaleiçi'nde bir evin duvarında bulundu.9 Mart1764- Padişah III. Mustafa tarafından yaptırılan Laleli Camisi ibadete açıldı.1796- Napolyon Bonapart ile Josephine evlendi.1923- Sovyet lideri Lenin, geçirdiği felç sonucunda konuşma yeteneğini kaybetti.1929- İstanbul'da Matbaacılık Mektebi açıldı.1956- Kıbrıs Rum toplumunun lideri Başpiskopos Makarios, İngiltere tarafından Seyşel Adaları'na sürgüne gönderildi. Adanın İngiliz Genel Valisi John Harding, Makarios'un, terörizmi aktif olarak desteklediği için sürgün edildiğini açıkladı.1957- Türkiye'nin ilk kadın doktor subayı Sema Aran, teğmen rütbesiyle göreve başladı.1967- Gazeteci, yazar Vala Nureddin (Va-Nü), 66 yaşında İstanbul'da öldü.1967- Gölcük Tersanesi'nde "Berk" adlı refakat firkateyninin yapımına başlandı.1995- TBMM Mal Varlığını Araştırma Komisyonunun Almanya'da bulduğu belgeler, RP'li Süleyman Mercümek'in Türkiye'de yönettiği paranın toplam 17 milyon mark olduğunu ve bu paraların akıbetinin bilinmediğini ortaya koydu.1996- 1990 yılında öldürülen gazeteci Çetin Emeç'i vurduğu belirlenen İslami Hareket Örgütü'nün "tim sorumlusu" İrfan Çağırıcı, İstanbul'da yakalandı.2001- Türk balesinin kurucusu Edris Stannus (Dame Ninette de Valois), İngiltere'de 104 yaşında öldü.2003- Siirt'te yapılan milletvekili yenileme seçimlerinde üç milletvekilliğini alan, iktidardaki AK Parti'nin Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan da parlamentoya girdi.2007- İsviçre'de, Ermeni çevrelerinin "soykırım" iddiasının inkarın suç sayan yasayı ihlal ettiği gerekçesiyle yargılanan İşçi Partisi lideri Doğu Perinçek, Lozan Mahkemesince 9 bin İsviçre frangı para cezasına çarptırıldı. Bu ceza mahkemece iki yıl tecil edildi.2016- HDP Eş Genel Başkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ ile HDP'nin İzmir Milletvekili Ertuğrul Kürkçü, Ankara Milletvekili Sırrı Süreyya Önder, Hakkari Milletvekili Selma Irmak'ın "dokunulmazlıklarının kaldırılmasını" içeren fezlekeler TBMM Başkanlığına geldi.2018- Tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu Ercan Yazgan, tedavi gördüğü hastanede hayatını kaybetti.10 Mart1876- Graham Bell ile yardımcısı Watson, ilk telefon görüşmesini yaptı.1910- Hollywood'da çekilen ilk film "In Old California" gösterime girdi.1919- Çin'de kölelik resmen kaldırıldı.1920- Yunanistan Başbakanı Venizelos'un da katıldığı toplantıda, İstanbul'un resmi işgaline ve Kuvayı Milliye öncülerinin tutuklanmasına karar verildi.1938- Ankara Radyosu'nda radyofonik konserlere, Bizet'in Carmen operasıyla başlandı.1947- Dört büyükler, Almanya'nın geleceğini tartışmak için Moskova'da toplandı.1952- Küba'da General Fulgencio Batista, Devlet Başkanı Carlos Socarras'ı devirerek yerini aldı.1956- Başpiskopos Makarios'un, 9 Mart günü sınır dışı edilmesinden sonra Kıbrıs'ta ayaklanmalar başladı.1969- ABD'li siyahi lider Martin Luther King'in katili James Earl Ray, 99 yıl ağır hapis cezasına çarptırıldı.1972- TBMM, Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan hakkındaki idam kararlarını 53 ret, 6 çekimser, 238 kabul oyuyla onayladı.1974- Cumhuriyet'in 50. Yılı'nı Kutlama Komitesince İstanbul'un Karaköy Meydanı'na dikilen "Güzel İstanbul" adlı kadın heykeli, "müstehcen" olduğu iddiasıyla bazı kesimlerin tepki göstermesine yol açtı.1988- Zorunlu Tasarruf Yasası çıktı.1989- Avrupa Kulüpler Kupası'nda finale yükselen ilk Türk basketbol takımı Efes Pilsen, Yunanistan'ın Aris takımına yenilerek ikinci oldu.1998- Gazeteciler Federasyonu kuruldu.2000- Diyarbakır 1 Numaralı DGM, kapatılan RP'nin Genel Başkanı Necmettin Erbakan'ı "halkı ırk ve din farklılığı gözeterek, kin ve düşmanlığa açıkça tahrik ettiği" gerekçesiyle 1 yıl hapisle cezalandırdı.2004- Yargıtay 1. Ceza Dairesi, 7 TİP'li öğrenciyi öldürdüğü için 7 kez idam cezasına çarptırılan Haluk Kırcı'nın cezasının, 48 ayı hücrede olmak üzere müebbet ağır hapis cezasına dönüştürülmesine ilişkin kararı onadı.2007- Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi, Diyarbakır Emniyet Müdürü Ali Gaffar Okkan ve 5 polis memurunun öldürülmesine ilişkin davada 5 sanıktan birini müebbet, üç sanığı ise toplam 19 yıl 4 ay hapis cezasına çarptırdı; bir sanık beraat etti.2009- Yüksek Hızlı Tren'in ilk seferi Ankara-Eskişehir hattında yapıldı. YHT'nin işletmeye alınış töreni ise 13 Mart'ta düzenlendi.2013- Almanya'da Stuttgart yakınlarında bulunan Backnang kentindeki bir apartmanda sabaha karşı çıkan yangında sekiz Türk vatandaşı yaşamını yitirdi.2013- Voleybol Kadınlar CEV Şampiyonlar Ligi Dörtlü Finali'nde Azerbaycan'ın Rabita Bakü takımını 3-0 yenen Vakıfbank, tarihinde ikinci kez şampiyonluğa ulaştı.2013- Tiyatro ve sinema sanatçısı Metin Serezli, 79 yaşında İstanbul'da hayatını kaybetti.2014- Yurt içi altyapı kullanılarak tasarlanan uzun menzilli tanksavar füzesi "Mızrak-U" ilk testinde hedefi başarıyla vurdu.2016- Milli binici Ömer Karaevli, 2016 Rio Olimpiyatları'na kota alarak, 56 yıl aradan sonra bunu gerçekleştiren ilk Türk binici oldu.2016- Letonya'nın başkenti Riga'da düzenlenen Avrupa Güreş Şampiyonasında 75 kiloda altın madalya kazanan Yasemin Adar, Türkiye'ye Avrupa Şampiyonası tarihinde kadınlardaki ilk şampiyonluğunu getirdi.2016- İstanbul'da öldürülen Agos Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Hrant Dink'e suikast hazırlığı konusunda istihbari bilgiye ulaşmasına rağmen kanuni işlemleri başlatmayarak görevini ihmal ettikleri ileri sürülen dönemin İl Jandarma Komutanı Albay Ali Öz'ün de aralarında bulunduğu 8 sanığın yeniden yargılanmasına başlandı.2017- Irak'ta Musul'un batı yakasının DEAŞ'tan geri alınmasına yönelik askeri operasyonlar devam ederken son 24 saat içinde 12 binden fazla kişi evlerini terk etmek zorunda kaldı.2017- Uluslararası İnsani Forumu, Türkiye'nin insani yardım konusundaki çalışmalarından dolayı İstanbul'u 2016'nın "İnsanlık Başkenti" seçti.

Haftanın Tarihine Bakış

Güncel Haberler

8 Mart, 1977'de Birleşmiş Milletler (BM) tarafından "Dünya Kadınlar Günü" ilan edildi.

İstanbul, , Haberler