Haber: Seyfi ÇELİKKAYA

(YOZGAT) - Yozgat merkez ve ilçelerinde bir araya gelen üretici kadınlar, kurdukları kooperatifle hem yöresel ürünlere değer katıyor hem de kazanç sağlıyor. Kentin doğal bitki örtüsü ve su kaynaklarıyla beslenen koyun, keçi ve ineklerden elde edilen sütten yapılan yöreye özgü çanak peyniri talebe bağlı olarak yurdun farklı bölgelerine kargo aracılığı ile gönderilerek, gelir elde ediliyor. Yozgat'ın Yenifakılı ilçesinde bulunan kooperatife üye kadınlar talepleri karşılamak için yoğun bir tempo ile çalışıyor.

Yozgat merkez ve ilçelerinde girişimci ve üretici kadınlar köylerden topladıkları inek, keçi, koyun sütünü geleneksel yöntemlerle peynir haline getiriyor. Yöreye özgü 'çanak peyniri, çömlek peyniri, tecen peyniri' olarak adlandırılan peynir, çanak veya bidonlara güç kullanılarak basılıp, ağzı bez ile bağlanıp kuma gömülerek bekletildikten sonra yemeye hazır hale geliyor. Yapımı oldukça meşakkatli olan peynir kahvaltılarda, börek, içli gibi hamur işlerinde tüketiliyor. Farklı tadı ve aroması ile beğeniliyor.

"Biz çömlek peyniri diyerek biliyoruz"

Yozgat'ın Yenifakılı ilçesinde faaliyet gösteren Üretici Kadılar Kooperatifi üyesi Selma Zararsız, kooperatif üyesi kadınlarla peynir talebini karşılamaya çalıştıklarını söyledi. Zararsız, şunları söyledi:

"Kooperatifimizin topladığı inek sütünden peynir mayalıyoruz. Tecen peyniri deriz, çanak, çömlek peyniri deriz. Tulum peyniri diye biliyor başkaları. Biz çömlek peyniri diye biliyoruz. Bastırağa vururuz, suda bekletiriz birkaç gün, acı suyunu alırız peynirin. Ondan sonra üfeleriz, tuzunu atarız, bastırağa vururuz torbalarla. Ondan sonra döker bu hale gelir. Böyle isteyen çanağa basar, isteyen bidonlara basıyor. Şimdi dolaplarımız çıktı. Poşetleyip dolaplara atıyorlar. İstediği gibi kullanılır. Kahvaltıda, hamur işinde, her şeyde kullanılır. Yağlı peynir, inek peyniri.

"40 gün dursa yeterli gelir, kendine gelir"

Şimdi bunu bastık, isteyen bunu kuma dönderir. Ağızlarına bez bağlarız, temiz kumların içine gömeriz. Böyle hafif kurumsu olur, kuru peynir çıkarırlar. Yumuşak kıvamlı isterlerse şu andan itibaren yemeye başlanır. Kuma gömülen peynir 40 gün sonra çıkar. 40 gün dursa yeterli gelir, kendine gelir. Eskiden annelerimiz çömleklere basarlarmış, şimdi biz yeni çömleklerde bunu yaşatamıyoruz. Yeni çömlekler yakıyor bunu, yeşeriyor, küfleniyor. O zaman da insanlar sevmiyorlar, almıyorlar. Biz de mecbur onun için plastiklere basıyoruz. Biraz bekletiyoruz. Ondan sonra dolaplara ağızlarını kapatıp koyuyoruz."