Aydın'da Zeytin Posası Gübre ve Yem Olarak Kullanılmaya Başlandı

Haber: Osman BEKAR

(AYDIN) - Morova Sıfır Atık Sorumlusu Taylan Şenol, zeytinyağı üretiminde ortaya çıkan atıkların işlenmesiyle geliştirilen zeytin ununun yem sektörüne kazandırıldığını belirterek "Zeytin posasının zeytin unu formatında yem fabrikalarına gitmeye başlaması ve gübrenin çiftçiyle buluşması son derece sevindiricidir. İç tüketimin artması, organik üretimin desteklenmesi ve markalı, kayıtlı üretimin teşvik edilmesiyle zeytinyağı sektörü hak ettiği değere ulaşacaktır" dedi.

Zeytinyağı üretiminde ortaya çıkan atıkların işlenmesiyle geliştirilen ve zeytin unu adı verilen yeni ürün, yüzde 100 selüloz içeriği, yüksek enerji değeri ve sıfır karbon monoksit riskiyle yem sektörüne kazandırıldığını bildiren Morova Sıfır Atık Sorumlusu ziraat mühendisi Taylan Şenol,  yemden faydalanma oranını artıran doğal ham maddenin, hayvan performansını yükselttiği, maliyetleri düşürdüğü ve yem kalitesini artırdığını söyledi. Atıkların aynı zamanda organomineral gübreye dönüştürüldüğünü belirten Şenol, şu bilgileri verdi:

"Bu ürün, bilinen posadan çok daha farklıdır. Bu tane tane zeytinin öğütülmüş çekirdeklerinden oluşuyor. Yüzde 100 selüloz içerir ve kalorifik değeri 5 bin 500'dür. Kül oranı yüzde yarım seviyesindedir. Karbon monoksit değeri ise sıfırdır. Çekirdeklerinden ayrılmış olan ürünün, yem ham maddesi olarak yem fabrikalarına gönderildiğini sektöre müjdelemek istiyorum. Artık yem sektörüne enerjisi yüksek, kaliteli, sıfır yabancı maddeli ve yüksek enerjili yeni bir yem ham maddesi kazandırılmıştır. Bu ürün, yem sektöründe hem maliyetleri düşürecek hem de yem kalitesini artıracaktır. Yemden yararlanmayı artıran, bu kadar doğal ve etkili başka bir ürün yoktur. Rasyona eklendiğinde yemden faydalanma oranı arttığı için hayvanların performansı yükselir, hastalıklara karşı daha dirençli hale gelirler. İşlenmesiyle elde ettiğimiz bu yeni ürünün adı zeytin unudur. Rasyonda kullanılan yeni bir yem ham maddesidir ve yem sektörü tarafından tercih edilmektedir. Bu ürünün un formu yem sanayisinde kullanılmaktadır.

İşletmemizde zeytinyağı fabrikalarının iki fazlı üretiminden sonra ortaya çıkan atıkları, bir damlası bile yere değmeden tesisimize taşıyoruz. Taşıdığımız bu atıkları kendi içimizde ayırıyoruz. Önce suyunu ayırıyoruz. Bu su, düne kadar sektörel bir atık, çevre kirliliğine neden olan ve ekolojik dengeyi bozan ciddi bir problemdi. Ancak bugün bu atık, bir değere dönüşmüş durumda. Ayrılan bu su, sıvı organomineral gübre üretiminde yeni bir ham madde olarak kullanılmaktadır. Yüzde 100 organik olması, zeytinin kendi bünyesindeki suyu içermesi ve barındırdığı değerlerin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Adnan Menderes Üniversitesi ile birlikte yürüttüğümüz bilimsel çalışmalar, raporlar ve saksı-sera denemelerinde elde edilen olumlu sonuçlar, bu ürünün gübre olarak kullanılmasının önünü açmıştır.

"Atık yönetimi, atığı yakarak yok etmek değil; ondan değer üretmektir"

Sektör artık kirlilikle boğulan değil ortaya çıkardığı yeni değerlerle katma değere yönelen yeni bir sürece girmiştir. Atıkların daha iyi değerlendirilmesi ve yüksek katma değerli ürünlere dönüştürülmesi süreçleri henüz başlamaktadır. Daha hızlı ilerlenmesi, yem sektörünün dikkatinin çekilmesi ve hayvancılıkla uğraşan çiftçilerimizin bu ürünü tanıyıp sonuçlarını görmesi, sektörün önündeki birçok sorunu ortadan kaldıracaktır. Geçmişte pirinadan elde edilen gelirler, yasal olmayan ve kayıt dışı gelirlerdi. Atığın yok edilmesi bir gelir kaynağı olamaz. Atık yönetimi, atığı yakarak yok etmek değil; ondan değer üretmektir.

"Yem sektöründe enerji kaynağı olarak son derece değerlidir"

Biz bu anlayışla atık yatırımlarına 2000 yılında başladık. Millennium Projesi kapsamında kurduğumuz bu tesis, bugün gördüğünüz zeytin posasını ortaya çıkarmıştır. Bu posa, yüzde 68–70 rutubet içeren, işlenmeye son derece uygun bir üründür ve en doğru kullanım alanı hayvancılık sektörüdür. Yem sektöründe enerji kaynağı olarak son derece değerlidir. Yem sektörünün bunu fark etmesi ve değerlendirmesi, geri dönüşümde sektörün en önemli lokomotifi haline gelmiştir.

"İthal edilen ürünleri yerli ve milli kaynaklarla karşılayamazsak, sektörel kalkınma mümkün değildir"

Aynı durum gübre için de geçerlidir. Zeytin posasının suyunu gübreye dönüştürdük. Organomineral gübre, tarım sektörünün en önemli girdilerinden biridir. Türkiye hem gübre hem yem ithalatçısı bir ülkedir. Eğer ithal edilen bu ürünleri yerli ve milli kaynaklarla karşılayamazsak, sektörel kalkınma mümkün değildir. Bu nedenle katma değeri yüksek yeni ürünlerin pazara sunulması büyük önem taşımaktadır. Bu amaçla kümelenme modelini hayata geçirdik. Bugün burası, çevresindeki 20 fabrikanın atıklarını değerlendirerek atıksız üretimi sağlayan örnek bir tesis haline gelmiştir.

"Yemden, gübreden, biyokütle yakıttan ve ham yağdan gelir elde edilen bütünleşik bir sistem oluşmaktadır"

Zeytin posasının zeytin unu formatında yem fabrikalarına gitmeye başlaması ve gübrenin çiftçiyle buluşması son derece sevindiricidir. Toprağa organik madde kazandırıldığında, yetiştirilen her ürün bundan fayda görür. Sonuç olarak yemden, gübreden, biyokütle yakıttan ve ham yağdan gelir elde edilen bütünleşik bir sistem oluşmaktadır. Bu sistem, geçmişte kaybolduğu düşünülen gelirlerin çok daha yüksek seviyelere çıkmasını sağlayacaktır. İç tüketimin artması, organik üretimin desteklenmesi ve markalı, kayıtlı üretimin teşvik edilmesiyle zeytinyağı sektörü hak ettiği değere ulaşacaktır."