3. Azerbaycan Ulusal Şehircilik Forumu, "İklimsel Açıdan Dirençli ve Sağlıklı Şehirlere Doğru: Bölgesel Ortaklıklar ve Yenilikçi Çözümler" temasıyla işgalden kurtarılan Hankendi şehrinde başladı.

Azerbaycan'ın işgalden kurtarılan Hankendi şehrinde 3. Azerbaycan Ulusal Şehircilik Forumu başladı. "İklimsel Açıdan Dirençli ve Sağlıklı Şehirlere Doğru: Bölgesel Ortaklıklar ve Yenilikçi Çözümler" temasıyla düzenlenen ve 3 gün sürecek olan foruma 64 ülkeden yaklaşık 400 temsilci katılıyor. Forum kapsamında şehircilik alanındaki güncel çağrılar ve fırsatların tartışılması için yerli ve uluslararası uzmanlar arasında ortak bir platform kurulması amaçlanıyor. Forumda ayrıca çatışma ve doğal afet sonrası sürdürülebilir yeniden yapılanma süreçleri, konut temini ve uygun yaşam alanları, sürdürülebilir ve sağlıklı şehirler, ekolojik ve enerji verimli uygulamalar gibi birçok konunun ele alınması bekleniyor.

"Azerbaycan, Karabağ ve Doğu Zengezur bölgelerinde geniş çaplı imar ve inşa çalışmaları yürütmektedir"

Azerbaycan Şehir Planlama ve Mimarlık Devlet Komitesi Başkanı Anar Guliyev, forumun açılış töreninde Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in gönderdiği mesajı okudu. Cumhurbaşkanı Aliyev mesajında, "Azerbaycan'da üçüncü kez düzenlenen ve artık gelenekselleşmiş bu etkinlik, şehircilik alanında ulusal, bölgesel ve uluslararası paydaşları bir araya getirerek deneyim paylaşımı yapmak, yeni girişimler oluşturmak ve iş birliğini güçlendirmek için önemli bir platform görevi görüyor. Birleşmiş Milletler Yerleşim Programı (UN-Habitat) ile iş birliği çerçevesinde gerçekleştirilen ulusal şehircilik forumları, Azerbaycan'ın bu alanda uluslararası ortaklarla başarılı iş birliğinin bir başka parlak göstergesidir. Bu yılki forumda 60'tan fazla ülkeden 200'ü aşkın yabancı konuk, toplamda ise yaklaşık 400 temsilcinin katılımı, hem ülkemize duyulan güvenin ve dostluğun hem de şehircilik alanında ortak hedefler doğrultusunda dayanışmamızın bir göstergesidir" dedi.

Mesajında "Azerbaycan'ın ulusal kalkınma stratejisinde şehirciliğin öncelikli alanlardan biri olduğunu" vurgulayan Aliyev, "Ülkede şehircilik ve kentleşme alanında benimsenen yaklaşımlar ekonomik sürdürülebilirliğe, sosyoekonomik refaha ve iklim değişikliklerine uyum sağlamaya katkı sunuyor. Özellikle Karabağ ve Doğu Zengezur ekonomik bölgelerinde yürütülen geniş çaplı imar ve inşa çalışmaları, Azerbaycan devletinin şehircilik alanındaki stratejik vizyonunu ve uygulama kapasitesini ortaya koyuyor" ifadelerini kullandı.

Aliyev, mesajında son 30 yıl boyunca Azerbaycan topraklarının Ermenistan tarafından işgali sonucunda şehir ve köylerin tamamen harap edildiğini, tarihi ve kültürel mirasın yok edilerek, 1 milyondan fazla Azerbaycanlının kendi yurtlarından zorla göç ettirildiğini belirterek, "2020 yılında 44 günlük Vatan Savaşı'nda kazandığımız zafer sayesinde bu toprakların işgalden kurtarılması, ülkemiz için yeniden inşa, kalkınma ve diriliş döneminin temelini atmıştır. Bugün Azerbaycan, Karabağ ve Doğu Zengezur ekonomik bölgelerinde geniş çaplı imar ve inşa çalışmaları yürütmektedir. Bölgenin genel planlaması tamamlanmıştır. 13,6 bin kilometrekarelik bir alanı kapsayan bu plan doğrultusunda 1,1 milyondan fazla insanın kendi şehir ve köylerinde yeniden yerleşmesi için yeniden yapılanma çalışmaları sürdürülmektedir. Nüfusu 300 bini aşan 8 şehir ve 90 köyün ana planları onaylanmıştır. İşgalden kurtarılan 6 şehir, 2 kasaba ve 20 köye insanlar geri dönerek yerleşmişlerdir" dedi.

"Bakü Ana Planı'nın en dikkat çekici özelliklerinden biri çok merkezli gelişim modelinin benimsenmesidir"

Daha sonra katılımcılara teşekkürlerini belirterek konuşmasına başlayan Azerbaycan Şehir Planlama ve Mimarlık Devlet Komitesi Başkanı Anar Guliyev, "Katılımınız, iklim değişikliği ve şehirlerin karşı karşıya olduğu zorluklar bağlamında, dayanıklı, kapsayıcı ve sürdürülebilir şehirleşmeyi ilerletme konusundaki ortak kararlılığımızın açık bir göstergesidir. Azerbaycan'daki Ulusal Şehircilik Forumları, diyalog, iş birliği ve bilgi paylaşımı için merkezi bir platform haline gelmiştir. 2022 yılında düzenlenen ilk forum, hükümet yetkililerini, uzmanları ve uluslararası ortakları bir araya getirerek bütüncül bir ulusal şehircilik çerçevesinin temellerini atmıştır. Bu temele dayanarak, 2023 yılında düzenlenen ikinci forum, iş birliği ortamını daha da güçlendirmiş, ortaklıkları ve yeniliği ilerletmiş, aynı zamanda Yeni Şehircilik Gündemi ve Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleriyle uyumu teşvik etmiştir" diye konuştu.

Ulusal Şehircilik Forumu'nun sadece bir etkinlik olmanın ötesine geçtiğini belirten Guliyev, "Son üç yılda Ulusal Şehircilik Forumu, sürdürülebilir şehircilik alanında diyalog, iş birliği ve ortak ilerleme için kurumsallaşmış bir platform haline gelmiştir. Bu yılki Ulusal Şehircilik Forumu'nun teması olan 'İklim Dirençli ve Sağlıklı Şehirlere Doğru: Bölgesel Ortaklıklar ve Yenilikçi Çözümler', bugünün koşullarında son derece anlamlıdır. Dünyadaki kentler artan iklim tehditleri ve halk sağlığı sorunlarıyla karşı karşıya kalırken, bu forum yenilikçilik ve bölgesel iş birliğinin daha dayanıklı, yaşanabilir ve adil şehirler oluşturmadaki rolünü tartışmak için önemli bir fırsat sunmaktadır" şeklinde konuştu.

"Modern planlama felsefemizin başlıca örneklerinden biri 'Bakü Şehri Ana Planı'dır"

Azerbaycan'ın ülke genelindeki şehirlerinde yenilikçi planlama yaklaşımlarını, modern altyapıyı ve çevre dostu uygulamaları benimsemekte olduğunu söyleyen Guliyev, "2018 yılından bu yana Azerbaycan, şehirleri için ana planların hazırlanması ve düzenli olarak güncellenmesi yoluyla kapsamlı, uzun vadeli bir mekansal kalkınma yaklaşımı benimsemiştir. Bu planların çoğu tamamlanmış veya yürürlüktedir ve uluslararası uzmanlarla iş birliği içinde hazırlanarak küresel standartlarla uyumlu hale getirilmiştir. Modern planlama felsefemizin başlıca örneklerinden biri 'Bakü Şehri Ana Planı'dır. Bu plan, insan odaklı kalkınma, sürdürülebilirlik ve dirençlilik temelleri üzerine inşa edilmiş tarihi bir dönüşüm sürecinden geçmektedir" dedi.

Bakü Ana Planı'nın en dikkat çekici özelliklerinden birinin çok merkezli gelişim modelinin benimsenmesi olduğunu söyleyen Guliyev, "Tüm faaliyetleri tek bir merkezde yoğunlaştırmak yerine plan Bakü genelinde birbirine bağlı merkezler ve alt-merkezlerden oluşan bir ağ öngörmektedir. Her biri kendi özgün kimliği, altyapısı ve ekonomik işleviyle öne çıkmaktadır" diye konuştu.

Azerbaycan'ın "daha iyisini inşa et" ilkesi

Azerbaycan'ın toprak bütünlüğünün yeniden sağlanması ve insan odaklı kalkınma ilkelerine dayanan çatışma sonrası toparlanma modelini dünyayla paylaşmaktan gurur duymakta olduğunu belirten Guliyev, "Karabağ ve Doğu Zengezur'un kurtarılmış topraklarında, hem kentsel merkezler hem de kırsal topluluklar için kapsamlı ana planlar hazırlanmış ve iddialı yeniden inşa çalışmaları yürütülmektedir. Bu planlar yalnızca teknik belgeler değildir aynı zamanda hayatların yeniden inşası ve geçim kaynaklarının canlandırılması için bir yol haritası işlevi görmektedir. Daha önce yerlerinden edilmiş vatandaşlarımız, yenilenen şehir, kasaba ve köylere geri dönmeye başlamış; yeniden yaşamaya, çalışmaya ve eğitim görmeye başlamışlardır. Bu ilerleme, yalnızca bölgenin fiziksel olarak yeniden inşasını değil, aynı zamanda toplulukların direncini ve ülkemizin kapsayıcı, sürdürülebilir kalkınmaya olan kararlılığını da yansıtmaktadır. 'Daha iyisini inşa et' ilkesiyle hareket eden Azerbaycan, bu toparlanma sürecini yalnızca toplulukları yeniden inşa etme yolu olarak değil, aynı zamanda canlı, dayanıklı ve sürdürülebilir kentsel alanlar oluşturma fırsatı olarak görmektedir" ifadelerini kullandı.

Bunun gelecekteki kalkınmalar için bir ölçü oluşturduğunu belirten Guliyev, "Çatışma sonrası toparlanma ve kalkınma sürecinin karmaşıklığını etkin şekilde yönetmek için Azerbaycan, kurtarılmış bölgelerde Cumhurbaşkanının özel temsilcilerinin atanması yoluyla özel bir yönetişim modeli oluşturmuştur. Bu yapı, tüm yönetim kademeleri arasında uyumlu, verimli ve kapsayıcı koordinasyon sağlamaktadır. Bu, yalnızca önemli kaynaklar değil, aynı zamanda güçlü bir uzun vadeli vizyon ve katılımcı planlama anlayışı gerektiren bir süreçtir" dedi. - HANKENDİ