TikTok'un ABD'de yasaklanma ihtimali ilk kez gündeme geldiğinde yıl 2020'ydi. O dönemde Başkan Trump, ulusal güvenlik gerekçesiyle Çin merkezli ByteDance'in uygulamasını Amerikalıların telefonlarından kaldırmayı hedefliyordu. Gerekçesi açıktı. Kullanıcı verilerinin Çin hükümetinin eline geçebileceği endişesi gündem olmuştu. Ancak mesele yalnızca bir güvenlik kaygısı değil; aynı zamanda ABD ile Çin arasındaki ekonomik ve teknolojik rekabetin dijital alandaki bir yansımasıydı.
TikTok'a Şartlı Özgürlük
Trump dönemi boyunca yasak girişimleri, TikTok'un ABD'deki operasyonlarının Oracle ve Walmart'a devredilmesi pazarlıklarıyla gündemdeydi. Ancak süreç tamamlanamadı. Biden dönemiyle birlikte ise daha temkinli bir yaklaşım izlendi; ulusal güvenlik raporları, Cfius incelemeleri ve veri gizliliği düzenlemeleri devreye girdi. Nihayet 2025'e gelindiğinde ABD ve Çin arasında TikTok'un ABD'de faaliyetlerini sürdürmesine izin veren, ancak verilerin ABD'de depolanmasını zorunlu kılan bir anlaşma sağlandı. Uygulama kalmış, fakat şartlı şekilde.
Teknolojik Diplomasi
Bu süreç teknolojinin artık diplomasi aracı haline geldiğini net biçimde gösteriyor. Uygulamalar sadece eğlence sunmuyor; ulusal güvenlik ve ekonomi politikaları için stratejik öneme sahip. ABD, TikTok'un algoritmalarının genç Amerikalıların kültürel tüketimini yönlendirme potansiyeli nedeniyle Çin'in dijital nüfuzundan çekiniyor. Böylece dijital soğuk savaş kavramı pekişiyor; bir zamanlar petrol veya silah üzerinden yürüyen rekabet, bugün algoritmalar ve veri kontrolü üzerinden sürüyor.
Özetle…
TikTok anlaşması, kısa vadede "bir uygulama yasaklanmadı" gibi görünebilir. Ancak büyük resimde mesele, Washington ile Pekin arasındaki teknolojik güç mücadelesinin sadece bir perdesi. Yarın başka bir platform, yapay zekâ girişimi ya da dijital dev sahneye çıkacak ve yine aynı soruyu soracağız:
Teknolojiyi kim üretiyor, veriyi kim kontrol ediyor, dünyayı kim yönlendiriyor?
