Üreme sağlığı, günümüzde sadece kadınlar için değil erkekler için de giderek daha çok önemsenen bir konu haline geldi. "Yumurta dondurma" kavramına sıkça rastlarken, son yıllarda erkeklerde de "sperm dondurma" konusu gündeme geliyor. Peki genç yaşta sperm dondurmak gerçekten gerekli mi, mantıklı mı?
Spermler, erkeklerde ergenlikten itibaren sürekli üretilir. Bu nedenle toplumda yaygın inanış, erkeklerin her yaşta baba olabileceği yönündedir. Ancak işin gerçeği biraz daha farklıdır. Yaş ilerledikçe sperm kalitesinde düşüş yaşanabilir. Özellikle 40'lı yaşlardan sonra sperm hareketliliğinde azalma, DNA hasarında artış ve doğurganlık potansiyelinde belirgin gerileme görülebilir. Bununla birlikte bazı genetik sorunların ve gebelikte düşük riskinin artabileceği de bilimsel araştırmalarla ortaya konmuştur.
Genç yaşta sperm dondurmak hangi durumlarda mantıklı bir tercih olabilir?
Genç yaşta sperm dondurmak, her erkek için zorunlu bir gereklilik değildir. Ancak bazı özel durumlarda akıllıca bir tercih olabilir. Örneğin;
- Kanser tedavisi görecek genç erkeklerde (kemoterapi, radyoterapi gibi tedaviler sperm üretimini kalıcı olarak bozabilir),
- Testis hastalıkları veya doğuştan testis gelişim sorunları olanlarda,
- Ailede genetik risk taşıyan kişilerde,
- İleride baba olmayı ertelemek isteyen ve üreme sağlığını güvence altına almak isteyenlerde sperm dondurma önerilebilir.
Sperm dondurma işlemi nasıl yapılır?
Sperm dondurma işlemi, oldukça basit ve güvenli bir yöntemdir. Erkekten alınan semen örneği laboratuvar ortamında özel solüsyonlarla işlenir ve çok düşük sıcaklıklarda yıllarca saklanabilir. Çözülüp kullanıldığında da, tüp bebek yöntemleriyle başarılı gebelikler elde etmek mümkündür.
Ancak şu noktayı da vurgulamak gerekir: Sağlıklı, genç ve üreme potansiyeli yüksek erkeklerde sırf "ileride lazım olabilir" düşüncesiyle rutin olarak sperm dondurmak gerekli değildir. Çünkü çoğu zaman doğal yollarla baba olmak mümkündür. Buna karşın risk faktörleri taşıyan, tedavi planı olan ya da ileri yaşta baba olmayı planlayan kişiler için mantıklı ve ileriye dönük bir yatırım olabilir.
Genç yaşta sperm dondurma her erkeğin başvurması gereken bir uygulama değildir. Ama doğru kişilerde, doğru zamanda yapıldığında gelecekte baba olma şansını koruyan değerli bir yöntemdir. Kararı verirken bir üroloji uzmanına başvurmak, kişisel riskleri ve avantajları değerlendirmek en sağlıklı yaklaşım olacaktır.
