Buhar makinesi sanayi devrimini başlattı, internet bilgi çağını… Peki ya yapay zekâ? İnsanlığın sonunu getirecek bir kıyamet teknolojisi mi? Yoksa ufkumuzu sonsuza dek genişletecek bir devrim mi? Gerçek şu ki, ikisi de değil. Yapay zekâ, insanlığın kendi kıyametini sessizce hazırlayışının aynası.
Yazılım sektörüne bir bakın: Genç yetenekler, deneyim kazanma fırsatlarından mahrum bırakılıyor; makine insanın yerini alıyor. "Junior developer" kavramı tarih sahnesinden çekiliyor. Şirketler, yeni mezunları eğitmek yerine ChatGPT'ye prompt yazmayı tercih ediyor. Bu bir teknolojik ilerleme değil; bu, insan var oluşu için sistematik bir fırsat kıyımı. Bedenler var ama ya insani olana ne olacak!
Daha da vahimi, çocuklarımızın duygusal ihtiyaçlarını yapay zekâyla gidermeye çalışması. Bir nesil, insani ilişkilerin karmaşıklığı yerine algoritmaların öngörülebilirliğini seçiyor. Empati, sabır ve çatışma çözme becerileri, ekranların soğuk ışığı altında yavaş yavaş eriyor. İnsanlık sosyal becerilerini kaybederken bunu "teknolojik ilerleme" diye kutluyor.
Öte yandan eğitim sistemi tam bir çöküş içinde. Öğrenciler ödevlerini yapay zekâya yaptırıyor; öğretmenler de bu ödevleri aynı araçla değerlendiriyor. Makine ödevleri yapıyor, insan ödevleri makineye kontrol ettiriyor. Öğrenmenin özü—mücadele, hata yapma, düzeltme—yavaşça yok oluyor.
Yapay zekâ ne iyi ne kötü; o, yalnızca insan iradesinin bir yansıması. Sorun teknolojide değil, onu nasıl kullandığımızda. Kolay olanı seçiyoruz: Eleştirel düşünmek yerine hızlı çözümler, insani etkileşim yerine algoritmik tavsiyeler, öğrenme süreci yerine hazır cevaplar.
Çözüm, yapay zekâyı reddetmek değil; onu insan potansiyelini genişletmek için bir araç olarak kullanmakta yatıyor. Eğitim sistemini ezberden uzaklaştırmalı, eleştirel düşünmeyi ve yaratıcılığı merkeze almalıyız. İş dünyasında, insan yeteneklerini destekleyen modeller geliştirmeliyiz.
Teknoloji araçtır, amaç değil. İnsanlık olarak neyi optimize ediyoruz? Verimliliği mi, insan potansiyelini mi? Kolaylığı mı, anlamlı ilerlemeyi mi?
