Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının 2026 yılı bütçesi TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda milletvekilleri, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının 2026 yılı bütçesi üzerinde görüşlerini dile getirdi.

CHP İzmir Milletvekili Ümit Özlale, konut stokunun hızla arttığını, bunun iyi bir gelişme olduğunu dile getirdi.

Ülkelerin büyüme dinamiğinde inşaat sektörünün önemine değinen Özlale, "Bizim de şu anda nüfusa oranla konut sayımız AB ortalamasının üzerinde. Dolayısıyla inşaat sektörünün bir itici güç olduğundan bahsedebiliriz. Özellikle inşaat altyapı, taahhüt sektöründe de dünyanın önemli şirketlerini kendi bünyemizde barındırdığımız için de mutluluk duymalıyız. Peki, sorun nerede? Sayın Bakan, sorun burada işte. O kadar fazla konut artmasına rağmen TÜİK rakamları konut sahipliğinin hızla gerilediğini gösteriyor. 2014'ten bu zamana bizim konut sahipliğimiz yüzde 5 azalmış." değerlendirmesinde bulundu.

Yeni Yol Partisi Adana Milletvekili Sadullah Kısacık, devletin, 6 Şubat 2023'teki Kahramanmaraş merkezli depremlerin ilk anında ve sonrasındaki günlerde milletin yanında olmada geç kaldığını savundu.

Bakanlığın bütçe görüşmesinde bu konudaki karamsarlığının daha da arttığını belirten Kısacık, "Devlet kurumlarının hala şu anda ileride yaşanacak herhangi bir depreme müdahale anlamında hazır olmadığını gördük." dedi.

Kısacık, ülkenin en büyük riskinin "kuraklık" olduğunun altını çizerek, "Şu anda bırakın tarımsal sulamayı, kullanma suyunu, çoğu ilimizde eğer hava bu şekilde giderse belki bir ay, iki ay içerisinde içecek bir bardak su bulamayacağımız günler geliyor. Su yoksa hiçbir şeyin anlamı yok. Sayın Bakanım, su bitti, su bitti." ifadelerini kullandı.

MHP Genel Başkan Yardımcısı ve İstanbul Milletvekili İsmail Faruk Aksu, kent planlaması ve gelişiminde "imar" konusunun haksız kazancın yoğunlaştığı alan olarak öne çıktığını kaydetti.

İmar yetkisinin, kullanımda yer yer keyfi uygulamalara ve haksız rantın oluşmasına yol açıldığını belirten Aksu, "Bu istismarın önlenmesi için planlama süreçlerinde şeffaflık ve merkezi denetimin artırılması gerekmektedir." diye konuştu.

Barınma hakkının en temel insan haklarından biri olduğuna dikkati çeken Aksu, şunları kaydetti:

"Konut sektöründeki aşırı fiyat artışlarının önüne geçilmesi, sürdürülebilir konut finansman politikalarının geliştirilmesi ve dar gelirli grupların konuta ulaşılabilirliğinin kolaylaştırılması amacıyla Bakanlığınızın koordinasyonunda kamunun düzenleyici, denetleyici ve yönlendirici rolü üzerindeki eksiklikler giderilmeli, varsa yetki geçişkenlikleri önlenmelidir. Başta arsa olmak üzere, konut maliyetini düşürücü enstrümanlarla alternatif finansman modelleri ve desteklerle konuta erişim artırılabilecektir."

"Hekimhan adına size teşekkür etmek istiyorum"

CHP Malatya Milletvekili Veli Ağbaba, kendisine "İlk Evim Arsa" projesinin akıbetinin sorulduğu bir mektubu okudu. Bakan Kurum da bunun üzerine, "Alalım dilekçeyi, dönelim hemen." dedi.

Konuşmasına devam eden Ağbaba, Hekimhan'da başlatılan kentsel dönüşüm uygulamasına ilişkin, "Size çok teşekkür ediyoruz, hiç kırmadınız Hekimhan'ı. Burada huzurlarınızda Hekimhan adına size teşekkür etmek istiyorum. İnşallah, biraz önce konuştuk, o da hızlanır. 2026 Ocak ayında ihaleye çıkacağınız söyleniyor. Hekimhan için önemli bir şey olacak." ifadesini kullandı.

Ağbaba, Yüzyılın Konut Projesi'nde Malatya'ya ayrılan kontenjanın artırılmasını istedi.

Malatya İkizce'de yapılan konutların olduğu bölgede sosyal alanların eksik olduğunu belirten Ağbaba, Malatya'da rezerv alanlarda cami yapımlarına başlanmadığını dile getirdi. Kurum, araya girerek, 12 caminin yapıldığını, 6'sının bittiğini, diğer 6'sının ise 2-3 ay içinde teslim edileceğini bildirdi.

Ağbaba, Malatya'ya katkıları dolayısıyla Bakan Kurum'a teşekkür etti.

DEM Parti Diyarbakır Milletvekili Adalet Kaya, bütçe teklifinin ranta odaklı, sermayeyi güçlendiren ve merkeziyetçi bir anlayış üzerine inşa edildiğini öne sürdü.

Kaya, "Söz konusu programla ne afetlere dirençli kentler kurulabilir ne de ekolojik dengeyi gözeten bir yaşam inşa edilebilir. Bu bütçe Türkiye'nin deprem gerçeği ve derinleşen ekolojik krizi karşısında bir çözüm politikası sunmuyor." dedi.

Bakanlığın temel görevlerinden birinin "çevresel yıkımı önleyici tedbirler almak" olduğunu dile getiren Kaya, Çevre Etki Değerlendirmesi süreçlerinin "çevreyi koruyucu" işlevini yitirdiğini savundu.

İYİ Parti Genel Başkan Yardımcısı ve Samsun Milletvekili Erhan Usta, kira ve konut sahipliği konusunun Türkiye'nin en güncel meselelerinden biri olduğunu kaydetti.

Hane başına düşen konut sayısı artarken konut sahipliği oranının düştüğünü aktaran Usta, "Bunun anlamı şu, yani ilk konut edinimi zor, yeni haneler, özellikle yeni evlenenler, yeni hane olanlar, aile olanlar konut elde edemiyor. Fakat Türkiye'de hane başına düşen konut sayısı artıyor, çünkü birden fazla olanlar çok rahat bir şekilde 2'nci, 3'üncü, 5'inci konutlarına sahip oluyorlar. Dolayısıyla burada sosyal adalet açısından ciddi bir problem olduğunu görmek lazım." diye konuştu.

Seçim dönemleri öncesi "Yüzyılın Konut Projesi" gibi projelerin başlatıldığını kaydeden Usta, "O zaman ister istemez bir güvensizlik oluşuyor değil mi? Önceki, 1 Milyon Konut Projesi efendim, sözü ne oldu? Orayla ilgili hiçbir gelişme yokken şimdi 500 binin yapılacağına biz nasıl inanacağız?" ifadelerini kullandı.

"Kapasitemizin ve toparlanma hızımızın somut göstergesidir"

AK Parti Adıyaman Milletvekili Resul Kurt, Kahramanmaraş merkezli depremlerin ilk anından itibaren yalnızca yaraların sarılması değil, şehirlerin yeniden ayağa kaldırılması ve yaşamın normalleşmesi için tarihin en büyük konut ve kentleşme hamlesi başlatıldığına dikkati çekti.

Deprem bölgesinde yapılan çalışmaları hatırlatan Kurt, "Bu rakamlar sadece yapı üretiminin değil, millet, devlet kenetlenmesinin, afet yönetim kapasitemizin ve toparlanma hızımızın somut göstergesidir." şeklinde konuştu.

Kurt, Adıyaman için ayrılan sosyal konut kontenjanının artırılması, deprem bölgesine başvuru ve hak sahipliği süreçlerinde öncelik verilmesi ve ödeme koşullarında kolaylık sağlanmasını talep etti.

AK Parti Kırşehir Milletvekili Necmettin Erkan, iktidara geldikleri ilk günden itibaren şehirlerdeki düzensiz göç, çarpık kentleşme, gecekondulaşma ve "hazine arazilerinin işgali" gibi kronik sorunların üzerine gittiklerini vurguladı.

Erkan, altyapı sorunlarını önemli ölçüde çözdüklerini kaydederek, şunları kaydetti:

"Kentsel dönüşüm, konut seferberliği, dirençli kentleşme konusunda tarihi adımlar attık. Karşılaştığımız bütün engellere rağmen 2 milyonun üzerinde bağımsız birimi dönüştürmeyi başardık. TOKİ projelerimiz sayesinde insanlarımız sadece ev sahibi değil, aynı zamanda iş sahibi oldu, bu projelerde binlerce insanımız istihdam edildi. AK Parti dönemini öncekilerden farklı kılan eser ve hizmet siyaseti vatandaşlarımızın hayat kalitesini yükseltti."

EMEP Gaziantep Milletvekili Sevda Karaca Demir, "Bütçenin içinden müteahhidi koruma politikası çıkıyor. 2019'da başvuran hak sahiplerine halen teslim yapılmadı. 'TOKİ' mağdurları diye toplumsal kesim var artık bu memlekette. Sizin bakış açınız deprem güvenliği değil patron sevindirme operasyonudur." dedi.

Komisyonda Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Kurum, milletvekillerinin soru ve eleştirilerini yanıtlıyor.