İspanya ile Fas hükümetleri arasında 13'üncüsü düzenlenen üst düzey zirveye, İspanya'daki azınlık sol koalisyon hükümetinin küçük ortağı Sumar ittifakının, Batı Sahra üzerindeki politikalarından ötürü Fas'ı protesto etmesi damga vurdu.

Başkent Madrid'deki Başbakanlık konutu Moncloa'da "13. İspanya-Fas Hükümetler Arası Üst Düzey Zirvesi" düzenlendi.

İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ile Fas Başbakanı Aziz Ahannuş'un heyetlerine başkanlık ettiği zirvede, İspanya hükümeti tarafından sadece Sosyalist İşçi Partisi'nden (PSOE) olan Dışişleri, Ekolojik Geçiş, Eğitim, Tarım ve Kapsayıcılık, Sosyal Güvenlik ve Göç bakanları yer alırken, Sumar Partisinden hiçbir bakan katılmadı.

Sumar Partisinin liderlerinden, Başbakan Yardımcısı, Çalışma ve Sosyal Ekonomi Bakanı Yolanda Diaz, zirve yapıldığı sırada sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, "Bugün, ülkemizde Fas ile üst düzey bir toplantı yapılıyor ve açık olalım. Sahra topraklarının tek bir santimetresini bile devretmeyeceğiz. Bugün ve her zaman yaşasın özgür Sahra." ifadelerini kullandı.

Öte yandan, zirve kapsamında kamu yönetimlerinin dijital dönüşümü, doğal afetlerin önlenmesi, tarım ve aşırıcılıkla mücadele konularında ikili anlaşmalar imzalandı.

Hükümetler arası zirvelerde alışılagelen her iki ülkenin başbakanları (Sanchez ve Ahannuş) arasındaki ortak basın toplantısı ya da ortak yazılı açıklama bu kez yapılmadı.

İspanya hükümet kaynaklarından ulusal basına verilen bilgilerde ise "İspanya ile Fas arasındaki ilişkilerin özellikle olumlu bir dönemden geçtiği, Faslıların İspanya'daki en büyük göçmen topluluğunu oluşturmaya devam ettiği, İspanya'nın 2012'den bu yana Fas'ın birinci ticari ortağı olduğu ve 2024'te ikili ticaret hacminin 22,6 milyar avroyu aşarak rekor kırdığı" hatırlatıldı.

Zirvede, su yönetimi, ulaşım ve enerji sektörleri başta olmak üzere her iki ülkenin iş insanları da bir araya geldi.

Madrid'deki İspanya-Fas zirvesi öncesinde açıklama yapan, Batı Sahra'nın bağımsızlığını savunan Polisario Cephesi adlı hareketin temsilcilerinden Abdulah Arabi ise "Fas'ın Batı Sahra'nın işgalini sağlamlaştırıldıktan bir sonraki hedefinin, Kanarya Adaları olacağı konusunda" İspanya'yı uyardı.

Batı Sahra sorunu

Madrid'deki İspanya-Fas zirvesinin, Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Kurulu'nda, Batı Sahra sorunuyla ilgili Fas'ın lehine alınan kararın yaklaşık bir ay sonrasına denk gelmesi dikkati çekti.

Fas'ın, ABD'nin de desteğini alarak, Batı Sahra sorununu özerklik yoluyla kendisine bağlı olarak çözme girişimi, 31 Ekim'de Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu'nda yapılan oylamayla lehte kararla sonuçlanmıştı.

Alınan karar, Batı Sahra'nın kendi kaderini tayin yolunu fiilen ortadan kaldırmıştı.

İspanya Başbakanı ve PSOE lideri Sanchez'in Mart 2022'de Fas'ın Batı Sahra ile ilgili özerklik önerisine destek vermesi "tarihi bir dönüş" olarak görülmüştü.

Sol görüşlü siyasi partilerin ittifakından oluşan Sumar, bu tutumundan ötürü Sanchez'i eleştirmiş ve Batı Sahra'nın bağımsızlığına yönelik desteğini devam ettirmişti.