Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfının (SETA) yayımladığı analiz yazısında, Irak'ta 11 Kasım'da yapılacak parlamento seçiminin 2003 sonrası Irak'ın siyasi süreci açısından "en kritik seçimlerinden biri" olacağı vurgulandı.

Anadolu Ajansı (AA) Akademi Müdür Yardımcısı ve SETA Proje Araştırmacısı Bilgay Duman ile SETA Proje Asistanı Hüseyin Ali Saeed Himmetli'nin kaleme aldığı " Irak'ta Yeni Seçim: Değişen Dengeler ve Beklentiler" başlıklı analiz yazısında, 11 Kasım'da Irak'ta yapılacak parlamento seçimleri incelendi.

Analiz yazısında, "Söz konusu seçimler gerek seçim öncesi süreçteki dinamikler gerekse yeniden şekillenen parti, ittifak ve koalisyon ilişkileri bakımından 2003 sonrası siyasal düzenin en kırılgan dönemlerinden birine işaret etmektedir." ifadesine yer verildi.

Ülkede 2021 seçimlerinin ardından yaşanan siyasi tıkanma, Mukteda es-Sadr liderliğindeki Sadr Hareketi'nin siyasetten çekilmesi, Şii Koordinasyon Çerçevesi'nin güç kazanması ve Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani başkanlığında kurulan Devleti Yönetme Koalisyonu'nun yaklaşan seçim sürecinin temel eksenlerini oluşturduğuna işaret edilen analiz yazısında, şunlar kaydedildi:

"Sudani hükümeti yolsuzlukla mücadele, vilayet meclislerinin yeniden seçilmesi, yerinden edilenlerin dönüşü ve kamu hizmetlerinin iyileştirilmesi yönündeki söylemleriyle toplumsal desteğini artırmıştır."

Analiz yazısında, yaklaşık 21 milyon seçmenin oy kullanacağı seçimlerde 31 koalisyon, 38 parti ve 75 bağımsız listenin yarışacağı aktarılarak, ülkede "mezhepsel ve etnik temelli siyasal kimliklerin" belirleyiciliğinin devam ettiği belirtildi.

Şii cephede Mukteda es-Sadr'ın seçimlere katılmama kararı ve Şii partiler arasındaki artan dağınıklığın hem seçim sonuçlarını hem de seçim sonrası dönemi önemli ölçüde etkileme potansiyeline sahip olduğu vurgulanan analiz yazısında, "Sünni cephedeki rekabet sürerken Kürt siyasetinde KDP (Kürdistan Demokrat Partisi) ile KYB (Kürdistan Yurtseverler Birliği) arasındaki derin çekişmenin devam etmesi de seçim sürecinin belirleyici unsurlarından biri olarak öne çıkmaktadır. Bu bağlamda genel tablo yüksek düzeyde rekabet, iç blok parçalanmaları ve değişken ittifak senaryolarıyla şekillenmektedir." ifadelerine yer verildi.

Irak seçimlerinde tahmin yürütmek "zor"

Analiz yazısında, "son dakika değişimlerinin sıklıkla baş gösterdiği" Irak'ta erken bir tahmin yürütmenin zor olduğuna değinilerek, seçim öncesi yapılan tahminlerde Başbakan Sudani öncülüğündeki İmar ve Kalkınma Koalisyonu, Muhammed Halbusi liderliğindeki Takaddum Partisi, Irak Savunma Bakanı Sabit Abbasi'nin başında bulunduğu Hasim Koalisyonu ve Mesut Barzani liderliğindeki KDP'nin seçim yarışında öne çıkmasının beklendiği paylaşıldı.

Gerçek yarışın, seçim sonrası süreçte kendini göstereceği değerlendirmesinde bulunulan analiz yazısında, "Özellikle başbakan adayının belirlenmesi konusunda Şii grupların tekrar bir araya gelip ortak aday çıkarıp çıkaramayacağı belirleyici olacaktır. Bununla birlikte seçimlere katılmasa da Sadr'ın seçim sürecinde tabanını nasıl yönlendireceği, Sadr seçmeninin oy verip vermeyeceği, verirse kime oy vereceği ve seçim sonrasında Sadr'ın nasıl bir yön çizeceği de yeni başbakan ve hükümetin kurulması konusundaki önemli faktörler olarak ön plana çıkmaktadır." ifadeleri kullanıldı.

Analiz yazısında, özellikle Şii grupların ortak bir aday üzerinde anlaşamaması durumunda bugüne kadarki hükümetlerden farklı olarak Parlamentoya girmeye hak kazanan bütün grupların yer aldığı ve ulusal birlik hükümeti olarak anılan hükümetlerin yerine bir çoğunluk hükümeti kurulması yönüne gidilmesinin muhtemel gözüktüğü belirtilerek, "Bu doğrultuda 11 Kasım 2025 seçimlerinin 2003 sonrası Irak'ın siyasi süreci açısından en kritik seçimlerden biri olacağını vurgulamak yanlış olmayacaktır." değerlendirmesinde bulunuldu.