CHP'li Sarıbal: İliç'te Yaşanan, Bir Şirketin ve İktidarın Doğayı, İnsanı, Hukuku ve Bilimi Yok Saymasının En Ağır Sonucudur
CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, Erzincan'ın İliç ilçesindeki maden kazası faciasına ilişkin, "Görevini yapmayan, denetlemesi gerekenleri koruyan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, yıllardır maden kanunlarını çıkaran, her defasında şirketlerin önünü açan iktidar suçludur. Vali de onun yetkilendirdiği kurumlar da bakan da hesap vermelidir. İliç davası gösteriyor ki cezasızlık artık iktidarın sistematik bir politikasıdır. İliç’te yaşanan, bir şirketin ve iktidarın, doğayı, insanı, hukuku ve bilimi yok saymasının en ağır sonucudur" dedi.
(ANKARA) - CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, Erzincan'ın İliç ilçesindeki maden kazası faciasına ilişkin, "Görevini yapmayan, denetlemesi gerekenleri koruyan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, yıllardır maden kanunlarını çıkaran, her defasında şirketlerin önünü açan iktidar suçludur. Vali de onun yetkilendirdiği kurumlar da bakan da hesap vermelidir. İliç davası gösteriyor ki cezasızlık artık iktidarın sistematik bir politikasıdır. İliç'te yaşanan, bir şirketin ve iktidarın, doğayı, insanı, hukuku ve bilimi yok saymasının en ağır sonucudur" dedi.
Erzincan İliç'te Anagold Madencilik'e ait altın madeninde 2024'te meydana gelen ve 9 işçinin yaşamını yitirdiği faciaya ilişkin davanın 11 Kasım'daki duruşmasına katılan CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, mahkeme süreci, bilirkişi raporları ve kamu görevlilerinin sorumluluğuna dair Meclis'te basın toplantısı düzenledi.
Sarıbal, "Bu felaket öngörülebilirdi, önlenebilirdi, göz göre göre geldi. Denetim görevini yerine getirmeyen ve kapasite artırımına onay veren Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum ve kamu görevlileri asli kusurludur, yargılanmalıdır" dedi.
Bilirkişi raporlarının, yığın liç için güvenlik katsayısının yanlış hesaplandığını, kayma dayanımı parametrelerinin kullanılmadığını ve projenin bilimsel temelden uzak olduğunu ortaya koyduğunu hatırlatan Sarıbal, faz 1, 2 ve 3'ün ardından olumsuz topografyaya rağmen kapasite artışına gidildiğini, hazırlanan projelerin eksik ve yetersiz olduğunu, buna rağmen denetim eksikliklerinin görmezden gelindiğini ifade etti.
Sarıbal, yığın liç sahasına yakın bölgelerde yüksek miktarda patlayıcıyla yapılan patlatma risklerinin değerlendirilmediğini, çatlakların tespit edilmesine karşın olayı yönetecek bir acil durum sistemi ve karar zinciri oluşturulmadığını vurgulayarak, "Şirket daha fazla kar için riskleri görmezden geldi, kamu otoriteleri ise tüm açık uyarıları hiçe saydı" dedi. Sarıbal, saha verilerinin de ağır ihmalleri doğruladığını belirterek, "Heyelan sabah saatlerinde uyarı vermeye başlamış olmasına rağmen saha boşaltılmadı, yollar kapatılmadı, çalışanlar tahliye edilmedi. Olay günü sabah erken saatlerde uyarı verildiği halde etkin bir acil müdahale planı yoktu. Sadece 'amirine haber verme' prosedürü tanımlanmıştı. Binlerce ton siyanürlü yığın için hiçbir gerçek tedbir öngörülmemişti. Bu facia, görevi ihmalin ve denetimsizliğin zincirleme sonucudur" diye konuştu.
"Savcılık makamı yeniden oluşturulan heyetin yazdığı rapora dayanarak bakanlık yetkilileri hakkında takipsizlik kararı vermiştir"
Olayın ardından başlatılan soruşturma kapsamında 5 kişinin tutuklandığını dile getiren Sarıbal, "Oluşturulan bilirkişi heyeti öncelikle katliamda kusuru bulunan şirket yetkililerini tespit etti. Devamında ise Çevre Şehircilik Bakanlığı'nın katliamdaki sorumluluğuna ilişkin tespitlerde bulundu. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 2021 yılında ÇED olumlu raporu ile birlikte kapasite artırım ruhsatı verilirken, bu kapasite artırımının katliamda doğrudan etkisinin olduğu belirlendi. Soruşturmayı yürüten İliç Başsavcılığı, Bakanlığın sorumluluğunun daha açık bir şekilde tarif edilmesi ve sorumluların tespit edilmesi ihtiyacını duydu. Buraya kadar herhangi bir sorun yok. Ancak her ne hikmetse bu soruları Bakanlığın sorumlu olduğunu tespit eden heyete sormamış, bunun yerine yeni bir bilirkişi heyeti oluşturmuştur. Yeni oluşturulan heyet ise hiçbir bilimsel geçerliliği olmayan bir raporla Bakanlığın kusurlu olmadığı sonucuna ulaşmıştır. Savcılık makamı ise yeniden oluşturulan heyetin yazdığı rapora dayanarak bakanlık yetkilileri hakkında takipsizlik kararı vermiştir. Yapılmak istenenin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yetkililerini temize çıkarmak olduğu açık" dedi.
"Anagold Madencilik'in faaliyetleri tüm yönleriyle bağımsız bir komisyon tarafından incelenmelidir"
Denetimini yapmayan, kapasite artışlarını onaylayan, şirket çıkarlarını koruyan tüm kamu görevlilerinin sorumluluğu olduğunu vurgulayan Sarıbal, "Görevini yapmayan, denetlemesi gerekenleri koruyan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı suçludur. Yıllardır maden kanunlarını çıkaran, her defasında şirketlerin önünü açan iktidar suçludur. Vali de onun yetkilendirdiği kurumlar da bakan da hesap vermelidir. İliç davası gösteriyor ki cezasızlık artık iktidarın sistematik bir politikasıdır. Bu düzene göz yuman, kararlarıyla bu tabloyu hazırlayan siyasi irade sorumludur. İliç'te yaşanan, bir şirketin ve iktidarın, doğayı, insanı, hukuku ve bilimi yok saymasının en ağır sonucudur. Sorumluluğu bulunan tüm kamu görevlileri soruşturma kapsamına alınmalıdır. Anagold Madencilik'in faaliyetleri tüm yönleriyle bağımsız bir komisyon tarafından incelenmelidir. Bu ülkenin işçileri, şirketlerin kar hırsına; bu ülkenin dağları, ovaları ve dereleri zehirli atıklara; bu ülkenin yurttaşları adaletsizliğe mahkum edilemez" ifadesini kullandı.
