(ANKARA) - CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, topikal meyvelerde ithalatın hızla arttığını, yerli üreticinin ise artan maliyetler ve ithal ürün baskısı altında kaldığını belirterek "Ülkenin farklı bölgelerinde kivi üretimi artmışken, ithal ürünler nedeniyle üretici sorun yaşıyor. Bir kazanıp bir kaybediyor. Yerli üretici için istikrar sağlanmalıdır" dedi.

Gürer, tropikal meyvelere ilişkin 2024–2025 dış ticaret verilerini değerlendirdi. Gürer, son yıllarda tropikal meyvelerin Türkiye'de de üretilmeye başlandığını belirten Gürer, emekli maaşı ve asgari ücretle geçinen vatandaşların bu ürünleri tüketmesinin mümkün olmadığını dile getirdi.

"Emekli simite muhtaçken, mutlu bir azınlık tropikal meyve tüketiyor"

Gürer, açıklamasında şu ifadeleri kullandı:

"Emekli simite muhtaçken, mutlu bir azınlık tropikal meyve tüketiyor. Bir eli yağda, bir eli balda olanlar tropikal meyveleri sofralarına koyabilirken, zincir marketlerde de bu ürünler için özel reyonlar bulunuyor. Bazı ürünler adet bazında perakende olarak satılıyor. Ülkemizden farklı ülkelere yapılan satışlar ihracat geliri sağlasa da ithalat yoluyla önemli miktarda dövizin yurt dışına çıkmasına neden oluyor. Tropikal ürünleri sağlıklı ve yararlı gıdalar olarak tanımlayıp pazarını genişletmeye çalışan bir lobi de mevcut. Bu bağlamda yerli üretimin geliştirilmesi ve ürün desenini zenginleştiren üreticinin desteklenmesi gerekiyor. Ancak sürekli artan ithalat, üreticinin önünü keserek yapılan yatırımların boşa gitmesine yol açıyor."

Ananasın ihracat ve ithalatına ilişkin değerlendirmelerde bulunan Gürer, "2024 yılında taze veya kurutulmuş ananas ihracatı 166 ton olarak gerçekleşirken, bu ihracattan elde edilen gelir 229 bin 113 dolar oldu. Buna karşılık, 28 bin 94 tonluk ithalat için yurt dışına 10 milyon 955 bin 405 dolar ödendi. 2025 yılında ise ihracat 208 tona yükselirken, gelir 233 bin 100 dolara çıktı. Ancak ithalat 33 bin 429 tona ulaştı ve ödenen döviz 13 milyon 8 bin 411 dolar oldu. Böylece bir yıl içinde ithalat miktarı yaklaşık yüzde 19 arttı" şeklinde konuştu.

"İthal ürünler nedeniyle üretici sorun yaşıyor"

Kivi ithalatındaki artışa da dikkat çekerek, ülkenin farklı bölgelerinde kivi üretiminin artmasına rağmen ithal ürünler nedeniyle üreticilerin sorun yaşadığını ifade eden Gürer, açıklamasına şu şekilde devam etti:

"Bakanın açıklamasına göre, kivide 90 bin ton üretim bekleniyor. Karadeniz ve Batı Karadeniz'de kivi yetiştiriciliği yaygınlaşmış durumda. Buna rağmen ithalat sürüyor. 2024 yılında 3 bin 361 ton kivi ithalatı için 1 milyon 463 bin dolar ödendi. 2025 yılında ise ithalat 5 bin 356 tona yükselirken, döviz ödemesi 3 milyon 482 bin dolara çıktı. Buna göre ithalat miktarı yüzde 59, ödenen döviz ise yüzde 138 arttı. Yerli üretim potansiyeli varken yapılan ithalat, yerli üreticiyi sıkıntıya sokuyor. Ülkenin farklı bölgelerinde kivi üretimi artmışken, ithal ürünler nedeniyle üretici sorun yaşıyor. Bir kazanıp bir kaybediyor. Yerli üretici için istikrar sağlanmalıdır.

Guava armudu, mango ve mangost grubunda ihracat artsa da ithalat çok daha hızlı yükseliyor. 2024 yılında 236 ton ihracattan 3,35 milyon dolar gelir elde edilirken, 2 bin 744 ton ithalat için 4,5 milyon dolar ödendi. 2025'te ihracat yüzde 52 artarak 360 tona, gelir 4,5 milyon dolara çıktı. Ancak ithalat yüzde 79 artışla 4 bin 912 tona ulaştı ve 8 milyon doların üzerinde döviz yurt dışına gitti. Bu tablo dış ticaret açığının derinleştiğini gösteriyor. Avokadoda da benzer bir durum var. 2024'te bin 840 ton ihracatla 2 milyon dolar gelir sağlanırken, 2025'te ihracat yüzde 62 düşerek 700 tona, gelir ise 981 bin dolara geriledi. Buna karşılık ithalat yüzde 85 artarak 19 bin 560 tona çıktı, ödenen döviz 16 milyon doları aştı. Hindistan cevizinde ise ithalat miktarı düşmesine rağmen ödenen döviz arttı. 2024'te bin 551 ton için yaklaşık 530 bin dolar ödenirken, 2025'te ithalat bin 248 tona geriledi ancak döviz ödemesi 598 bin dolara yükseldi. Miktar azalıyor, maliyet artıyor."