Zonguldak'ta Yol Bilmecesi

Çaycuma ilçesine bağlı Filyos beldesinde süren kazı çalışmaları nedeniyle kapanacak olan karayolu, kurumları birbirine düşürdü.

Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu, yeniden hazırlanan karayolu projesinin sondaj çalışmalarında antik kanal bulunması üzerine Filyos'ta toplandı. Kurul üyeleri ile ilgili kurumların temsilcilerinin katıldığı toplantıda bir sonuç çıkmadı.

Filyos antik Tios kentinin ortaya çıkarılması için 2 yıl önce kazı çalışmaları başlatılmıştı. Bu çalışmalar kapsamında bu yıl antik tiyatro kazısına başlanılması planlandı. Antik tiyatronun bir kısmının üzerinden Çaycuma-Filyos karayolunun geçmesi nedeniyle çalışmalara başlanılamadı. Yol, kurumlar arasında krize neden oldu. Yolun kapatılması ve yeni yol yapılması için güçlükle ikna edilen karayolları, hazırlanıp onaylatılan projeye göre eski yolun güneyinden yeni yol yapımı için çalışmalara başladı.

Yolun geçmesi planlanan güzergahta sondaj yapan karayolları ekipleri, sondaj sonunda Roma dönemine ait su kanalı tespit etmesiyle şaşkına uğradı. Ekipler, yeni bir proje hazırlanamayacağını belirterek, karayolunun hazırlanan proje çerçevesinde kanalın bulunduğu güzergahtan geçirmek istedi. Karabük Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu buna müsaade etmedi.

Karayolu çalışmaları ve kazı çalışmalarının durmasından endişe eden Filyos Belediye Başkanı Hilmi Uzun, bir önceki toplantıya katılarak hem yol hem de kazı çalışmalarından vazgeçmek istemediklerini belirti.

Başkan Uzun'un "yerinde inceleme yapılması" isteği üzerine kurulun son toplantısı Filyos beldesinde yapıldı. Yeni yol projesini hazırlayan Kastamonu Karayolları Bölge Müdürlüğü personeli, Filyos Belediye Başkanı Hilmi Uzun, Çaycuma Kaymakamı İsmail Kaygısız, Zonguldak Valisi Yavuz Erkmen, Filyos Antik Tios Kazı çalışmalarında Kazı Başkanlığı yapan Prof.Dr. Sümer Atasoy, Karabük Tabiat ve Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu üyeleri de toplantıya katıldı.

Kurulun en makul çözümü bulma konusunda mücadele ettiğini anlatan Zonguldak Valisi Yavuz Erkmen, şöyle konuştu: "Filyos beldemizde uzun süredir devam eden kazı çalışması var. Tiyatro kısmında yapılabilmesi için güzergah değişikliği gündemde. Karayollarımızın çizdiği yeni güzergah, yapılan sondaj neticesinde bir takım eserlerin ortaya çıkmasıyla uygun görülmemişti. Alternatif ne olabilir? Bununla ilgili yerinde görüp değerlendirme amacıyla Karabük Koruma Kurulu'ndaki arkadaşlarımız geldi. Karabük'teki arkadaşlarımız ve koruma kurulundaki arkadaşlarımız ne yapılabileceğini toplantıda değerlendirecekler." Konuyla ilgili bir karar verileceğini anlatan Erkmen, sözlerine şöyle devam etti: "Amaç ne yolun geri kalması ne de bu işin yapılmamasıdır. Yol yapılırken eserlere de zarar verilmemesidir. İkisinde de kamu yararı var. Eserler korunursa, Filyos turizm anlamında ülkemizin göze batan bir konumu halinde olur. Tarihi eserlere zarar verdiğimiz zaman sıradan şehir olmaktan öteye gitmez. Ama eserlere sahip çıktığımız takdirde beldenin önü açık." KAZI VE KARAYOLU ÇALIŞMALARINA DARBE Kazı başkanı Atasoy, kurul üyeleri ile karayolları çalışanlarını kazı alanında gezdirerek, yapılması düşünülen karayolu güzergahı hakkında harita üzerinde bilgi verdi. Karayollarının yeni güzergahta yaptığı çalışmalarda Roma Devrine ait su kanalı bulunduğunu anlatan Atasoy, kurulda su kanalının ortaya çıkarılması kararını aldığını söyledi. Halen tiyatronun üstünden geçmekte olan ve genişletilmesi düşünülen yol için daha önce yapılan kazılarda Roma devrine ait su kanalı çıkması nedeniyle tereddüt oluştuğunu belirten Atasoy, şöyle konuştu: "Su kanalının 16 metrelik, 80 cm yüksekliğinde 60 cm genişliğinde Roma döneminde Antik Tios kentine su getiren kanallardan biri olarak yapılmış olduğunu tespit ettik. Bunun geçen sene az bir kısmı ortaya çıktı. Geriye kalan kısımları ortaya çıkarmak üzere bu sene Temmuz'dan itibaren kazı yapacağız. Bu konuda net bir fikir söyleyebileceğiz." Mevcut kullanılan yolun tiyatronun hemen üstünden geçtiğini anlatan Atasoy, sözlerine şöyle devam etti: "Tiyatroya zarar vermemek için güneye kaydırılması gerekiyordu. Kurul toplantısında su kanalı ile ilgili gerekli kazı çalışmaları yaptıktan sonra ancak kesin bir karara varacağımız konusunda görüş birliğine vardık. Bunun içinde sondaj yapılması ve sondajlardan çıkan kalıntıların durumuna göre kurulun karar vermesi lazımdır." Karayolu ve antik tiyatro çalışmalarının belde için büyük önem arz ettiğini anlatan Filyos Belediye Başkanı Hilmi Uzun da sorunun çözülmesini istedi. Kurulun yerinde inceleme yapmasına rağmen alınan kararın tatmin edici olmadığını anlatan Uzun, şöyle konuştu: "Bir önceki toplantıda Kazı Başkanı Sümer Atasoy'un söylediği sakıncalı konular görüşülmüştü. Netice alınamamıştı. Yerinde inceleme yapmak üzere Kurul'u Filyos'a davet etmiştik. İsteğimize olumlu cevap verip buraya gelerek Mart ayı toplantısını gerçekleştirdiler. Malum alanı gezdiler. Oradaki sıkıntıları gördüler. Tek amaç, buradaki sıkıntının giderebilmesi yani alternatif çözüm üretmektir. Beldemizde son yıllarda çok güzel gelişmeler olmakta. Bu gelişmelerin çok önemli ayağını antik tiyatro oluşturmaktadır." Antik tiyatronun mutlak suretle ortaya çıkarılmasını istediklerinbi anlatan Uzun, sözlerine şöyle devam etti: "Bu antik tiyatronun ortaya çıkabilmesi için mevcut yolun kalkması gerekiyor. Yol kalktığı zaman tiyatro ortaya çıkarılabilecek. Belediye başkanı olarak beldemizin tek girişi olan bu yolun kapandıktan sonra alternatif yolumuzun açılmasını istiyoruz. Toplantı sonucunda kesin bir netice alınamadı. Karar bizi tatmin edecek şekilde olmadı. Çıkan netice, 'sonuç alıcı' değil, umut vericidir. Karara göre Müzeler Müdürlüğü denetiminde, Sümer Hoca'nın önderliğinde, su kanalının bulunduğu alanda bu yıl sondaj ve kazı çalışması yapılacak. Oradaki gelişmelere göre yeni bir toplantı gerçekleştirilecek. İstediğimiz arzuladığımız neticeyi alırız. Temennimiz, arzumuz isteğimiz bu yoldur." Başkan Uzun, yeni yapılması planlanan yol çalışmalarının durduğunu, geçişin mevcut yoldan verileceğini ve bu nedenle antik tiyatro ve kazı çalışmalarının bu yılda gerçekleştirilemeyeceğini sözlerine ekledi.

Belediye Başkanı Uzun gibi, hem yol hem de kazı çalışmalarından vazgeçmek istemeyen belde halkı da olayı trajikomik olarak değerlendirdi.

(SA-SD-HO-Y)

Haberler