Yargı Paketi Teklifi TBMM'de

Bölge Adliye Mahkemesi Adalet Komisyonu, Adalet Bakanlığı'nca belirlenecek.

AK Parti Bartın Milletvekili Yılmaz Tunç ve çok sayıda AK Parti'li milletvekilinin imzasıyla TBMM Başkanlığı'na sunulan Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'ne göre, teklif kanunlaşarak yürürlüğe girdiğinde, Türkiye Adalet Akademisi'nin başkan, başkan yardımcıları, genel kurul, yönetim kurulu, denetim kurulu üyeleri; yeni usule göre atama, seçim ya da görevlendirme yapılması için, mevcut görevleri sona erecek.

Eğitim Merkezi Müdürü ve müdür yardımcıları, HSYK tarafından; kadrosu Akademide bulunan diğer personel ise Adalet Bakanlığı tarafından görevlerinin sona erdiği tarihten itibaren 15 gün içinde başka bir göreve atanacaklar.

Akademide geçici olarak görevlendirilen hakim ve savcılar ile diğer personel, kadrolarının bulunduğu yerlerde göreve başlayacak.

Kanun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 15 gün içinde Adalet Bakanı tarafından başkan yardımcıları ve daire başkanları atanacak. 15 gün içinde Bakan tarafından üç başkan adayı belirlenerek Bakanlar Kurulu'na sunulacak. İlk Bakanlar Kurulu toplantısında başkanın atama ya da görevlendirmesi yapılacak.

Başkan atanıncaya ya da görevlendirilinceye kadar başkan tarafından yapılması gereken görev ve hizmetler, Adalet Bakanlığı Personel Genel Müdürü tarafından yürütülecek.

Kanun yürürlüğe  girdiği tarih itibariyle yürürlükte bulunan Başkanlık, Yönetim Kurulu ve Genel Kurul karar ve yönetmelikleri, bu kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam ettirilecek. Kanunun uygulanmasına ilişkin yönetmelikler, bir yıl içinde hazırlanarak yürürlüğe konulacak.

-HSYK Başkanı'nın görev ve yetkilerinde değişiklik

Teklif, Bölge Adliye Mahkemesi Adalet Komisyonu'nun oluşumuna ilişkin değişiklik öngörüyor. Buna göre, daha önce HSYK tarafından belirlenen komisyon, Adalet Bakanlığı'nca belirlenecek. Komisyon, bölge adliye mahkemesinde görevli başkan, daire başkanı ve üyeler arasından Bakanlıkça belirlenen başkan, bir asıl üye ile bölge adliye mahkemesi Cumhuriyet Başsavcısından oluşacak.

HSYK Kanunu'ndaki, HSYK'nın görevleri arasında bulunan, "Yargı yetkisinin kullanımına ilişkin hususlar hariç olmak üzere, hakimlerin idari görevleri ile delilleri değerlendirme ve suçu niteleme yetkisi hariç olmak üzere savcıların adli görevlerine ilişkin konularda genelge düzenleme" hükmü, yürürlükten kaldırılacak.

Teklifle, HSYK Başkanı'nın görev ve yetkilerinde de değişiklik yapılıyor. Buna göre, HSYK Başkanı'nı Teftiş Kurulu Başkanı'nı, Teftiş Kurulu başkan yardımcılarını ve genel sekreter yardımcılarını atayacak, yargı yetkisinin kullanımına ilişkin hususlar hariç olmak üzere ilgili dairelerin görüşü alınmak suretiyle yönetmelik çıkaracak ve genelge düzenleyecek, dairelerden birine gelen ve olağan çalışmalar ile karşılanamayacak oranda artan işlerden bir kısmını diğer bir daireye verecek, Kurul üyeleri hakkındaki suç soruşturması ile disiplin soruşturma ve kovuşturma işlemlerini yürütecek ve bu konuda gerekli kararları verecek.

-HSYK Genel Kurulu

Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Genel Kurulu'nun oluşum ve görevleri arasında bulunan  "Dairelerin kararlarına karşı yapılan itirazları inceleyip karara bağlamak", "Dairelerden birine gelen ve olağan çalışmalar ile karşılanamayacak oranda artan işlerden bir kısmını diğer bir daireye vermek",  "Kurul üyeleri hakkındaki suç soruşturması ile disiplin soruşturma ve kovuşturma işlemlerini yürütmek ve bu konuda gerekli kararları vermek" ve "Kurulun görev alanına ilişkin yönetmelik çıkarmak ve genelge düzenlemek" hükümleri yürürlükten kaldırılacak.

HSYK Genel Kurulu, mevcut durumda yetkisi dahilinde bulunan "Teftiş Kurulu Başkanı, Teftiş Kurulu başkan yardımcıları, genel sekreter yardımcıları" atama kararlarını veremeyecek.

HSYK'da dairelerin oluşumu, daire başkanlarının seçimi ile görev ve yetkileri de değişiyor. Tasarıya göre, Kurulun birinci ve ikinci dairesi 5, üçüncü dairesi 1 üyeden oluşacak.

Başkan, üyelerin hangi dairede asıl ve tamamlayıcı üye olarak görev yapacağını belirleyecek. Mevcut kanunda, üyelerin hangi dairede asıl ve tamamlayıcı üye olarak görev yapacağını HSYK Genel Kurulu belirliyor.

-İkinci ve Üçüncü dairelerin görevlerinde değişiklik

Teklife göre, daire başkanları, her dairenin kendi üyeleri içinden Başkan tarafından teklif edilecek iki üye arasından, Genel Kurulca seçilecek. İlk toplantıda, toplantı veya karar yeter sayısının sağlanamaması halinde 3 gün içinde yapılacak ikinci toplantıda, katılanların en çok oyunu alan kişi daire başkanı seçilmiş sayılacak. Mevcut kanunda, HSYK Genel Kurulu, her dairenin kendi üyeleri arasından bir üyeyi, o dairenin başkanı olarak seçiyor.

Teklifte, HSYK İkinci  ve Üçüncü dairelerin görevlerinde de değişiklik yapılıyor. Söz konusu değişikliğe göre,  İkinci Daire; hakim ve savcıların görevlerini kanun, tüzük, yönetmelik ve genelgelere uygun olarak yapıp yapmadıklarına ilişkin denetleme işlemleri için teklifte bulunacak, hakim ve savcılar hakkındaki ihbar ve şikayetleri inceleyip gereğini yapacak. Söz konusu daire, hakim ve savcıların görevlerinden dolayı veya görevleri sırasında suç işleyip işlemediklerini, hal ve eylemlerinin sıfat ve görevleri icaplarına uyup uymadığı konusunda, Kurul müfettişleri ya da müfettiş yetkilerini haiz kıdemli hakim veya savcı eliyle araştırma ve gerektiğinde haklarında inceleme ve soruşturma işlemleri için teklifte bulunacak.

Teklifle, İkinci Daire'nin görevleri arasında bulunan, "Hakim ve savcıların, her türlü yükselme ve birinci sınıfa ayırma işlemlerini yapmak" hükmü, Üçüncü Dairenin görevleri arasına ekleniyor.

Teklifte, Üçüncü Dairen'nin görevleri ise şu şekilde düzenleniyor:

"Hakim ve savcı adaylarını mesleğe kabul etmek. Hakimlik ve savcılık görevine tekrar atanma ile diğer hizmetlerden mesleğe atanma talepleri hakkında karar vermek. Meslekten çekilme, çekilmiş  sayılma ve görevin sona ermesi hakkında karar vermek. İlgili kanunlarda verilen görevlerin yerine getirilmesi bakımından en yakın ağır ceza, bölge adliye ve bölge idare mahkemesini belirlemek.

Hakim ve savcıların, her türlü yükselme ve birinci sınıfa ayırma işlemlerini yapmak, görevlerinden dolayı veya görevleri sırasındaki suç soruşturması ile disiplin soruşturma ve kovuşturması sonucu hakkında karar vermek, disiplin veya suç  soruşturma ve kovuşturması nedeniyle  geçici yetkiyle  yer değiştirmesine veya görevden uzaklaştırılmasına karar vermek, meslekte kalmaları uygun görülmeyenler hakkında karar vermek."

Teklife göre, HSYK'nın, idari ve mali işleri ile sekreterya hizmetlerini yerine getirmek üzere kurulan Genel Sekreterlikteki genel sekreter yardımcıları arasına, idari yargı hakim ve savcıları arasından seçilecek bir kişi de eklenecek.

-Genel sekreter yardımcıları Başkan tarafından atanacak

HSYK'da  Genel sekreter yardımcıları, birinci sınıfa ayrılmış hakim ve savcılar arasından Genel Kurul yerine Başkan tarafından atanacak.

Genel Sekreter adaylarının belirleneceği toplantıya Başkan katılamayacak ve yapılacak seçimde her bir Kurul üyesi ancak bir adaya oy verebilecek. Seçime ilişkin ilk toplantıda toplantı veya karar yeter sayısının sağlanamaması halinde üç gün içinde ikinci toplantı yapılacak Bu toplantıya katılanların en çok oyunu alan üç aday teklif edilmiş sayılacak.

Genel sekreter yardımcıları, Genel Sekreterce hazırlanıp Başkan tarafından onaylanan iş bölümüne göre çalışacak. Mevcut kanuna göre, Genel sekreter yardımcıları, Genel Sekreter tarafından belirlenen iş bölümüne göre çalışıyor.

-Tetkik hakimlerin ataması

Teklifle, tetkik hakimlerin atamalarına ilişkin hükümlerde de değişikliğe gidiliyor. Mevcut düzenlemeye göre, "Tetkik hakimliğine, hakimlik ve savcılık mesleğinde fiilen en az 5 yıl görev yapmış ve üstün başarısı ile Kurul hizmetlerinde yararlı olacağı anlaşılmış bulunanlar arasından muvafakatleri alınarak, Genel Kurul tarafından, geçici veya sürekli çalıştırılmak üzere atama yapılır" hükmü, şu şekilde değiştiriliyor:

"Tetkik hakimliğine, hakimlik ve savcılık mesleğinde fiilen en az 5 yıl görev yapmış ve üstün başarısı ile Kurul hizmetlerinde yararlı olacağı anlaşılmış bulunanlar arasından ihtiyaç duyulan her bir boş kadro için Başkan tarafından teklif edilen iki katı aday içinden, muvafakatleri alınarak Genel Kurulca geçici veya sürekli çalıştırılmak üzere atama yapılır. İlk toplantıda toplantı veya karar yeter sayısının sağlanamaması halinde üç gün içinde yapılacak ikinci toplantıda, katılanların en yüksek oyunu alan kişinin ataması yapılır. Ayrıca bu fıkradaki şartları taşıyan hakim ve savcılar arasından Başkan tarafından geçici görevlendirme yapılabilir."

-Açıktan atama yapılabilecek

HSYK personeli, naklen veya açıktan atama yoluyla atanabilecek. Naklen atamalar Başkan tarafından yapılacak. Açıktan ilk defa devlet memurluğuna atanacaklar, devlet memurluğuna giriş için yapılan merkezi sınavda başarılı sayılanlar arasından, Başkan tarafından oluşturulan 3 kişilik komisyonca yapılacak sözlü ve gerektiğinde uygulamalı sınav sonucuna göre Başkan tarafından atanacaklar. Yarışma sınavına, ilan edilecek kadro sayısının 5 katına kadar aday çağrılacak.

Teftiş Kurulu, "Üçüncü Daire Başkanının gözetimi" yerine, "Başkanın gözetimi"nde de Kurul adına görev yapacak. Teftiş Kurulu Başkan, mevcut kanundaki Kurul yerine Başkana karşı sorumlu olacak.

-Atanma usulleri

HSYK Kanunu'nda, atanma usullerine ilişkin de yeni bir düzenleme getiriliyor. Buna göre, Teftiş Kurulu'nda görev yapacak olan Teftiş Kurulu Başkanı ve başkan yardımcıları, birinci sınıf hakim ve savcılar arasından Başkan tarafından; Kurul başmüfettişleri, Teftiş Kurulu'nda fiilen 5 yılını doldurmuş, birinci sınıfa ayrılmış ve birinci sınıfa ayrılma niteliklerini yitirmemiş olan müfettişler arasından Genel Kurul tarafından atanacak.

Kurul müfettişleri, hakimlik ve savcılık mesleğinde fiilen en az 5 yıl görev yapmış ve üstün başarısı ile Kurul müfettişliği hizmetinde yararlı olacağı anlaşılmış bulunanlar arasından ihtiyaç duyulan her bir boş kadro için Başkan tarafından teklif edilen iki katı aday içinden muvafakatleri alınarak Genel Kurulca atanacak.

Adalet müfettişliğinden Kurul müfettişliğine ya da Bakanlık iç denetçiliğine, Kurul müfettişliğinden adalet müfettişliğine ya da Bakanlık iç denetçiliğine, Bakanlık iç denetçiliğinden Adalet müfettişliğine ya da Kurul müfettişliğine atama yapılabilecek.

- TBMM

Adalet Bakanlığı Enver Yılmaz Ak Parti Bartın Politika Güncel Haberler