Vetolu Anayasa Değişikliğinin 1. Tur Görüşme ve Oylamaları Tamamlandı

Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer tarafından veto edilen Anayasa değişikliğinin 1. tur görüşme ve oylamaları tamamlandı.

Oylama sonuçları ve maddelerin getirdikleri şöyle:

"1. madde: Oylamaya 370 milletvekili katılırken, 368 milletvekili 'kabul', 1 milletvekili 'ret', 1 milletvekili ise çekimser oy kullandı. Madde, milletvekili seçimlerinin 5 yıl yerine 4 yılda bir yapılmasını öngörüyor.

2. madde: Oylamaya 365 milletvekili katılırken, 361 milletvekili 'kabul', 1 milletvekili 'ret', 1 milletvekili 'çekimser', 2 milletvekili de boş oy kullandı. Madde, cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesini öngörüyor.

3. madde: Oylamaya 371 milletvekili katılırken, 363 milletvekili 'kabul', 3 milletvekili 'ret', 1 milletvekili çekimser, 1 milletvekili boş ve 3 milletvekili de geçersiz oy kullandı. Madde, Anayasa'nın 96. maddesini yeniden düzenliyor. Bu hüküm cumhurbaşkanlığı seçimlerini kesintiye uğratan 367 toplantı yeter sayısında yeni hüküm getiriyor. Bu çerçevede TBMM, yapacağı seçimler dahil bütün işlemlerinde üye tam sayısının en az üçte biri (184 milletvekili) ile toplanabilecek. TBMM, Anayasa'da başkaca bir

hüküm yoksa toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar verecek; ancak karar yeter sayısı hiçbir şekilde üye tam sayısının dörtte birinin bir fazlasından az olamayacak. Bu düzenleme ile Meclis'te yapılacak tüm toplantı ve seçimlerde üye tamsayısının üçte birinden fazla (184 milletvekili) toplantı yeter sayısı aranamayacak. Böylece Anayasa Mahkemesi'nin verdiği son karara ilişkin cumhurbaşkanlığı seçimi tıkanmalarına önlem alınıyor.

4. madde: Oylamaya 371 milletvekili katılırken, 367 milletvekili 'kabul', 1 milletvekili 'ret' oyu kullandı. 3 oy ise geçersiz çıktı. Madde, Anayasa'nın cumhurbaşkanı seçilecek kişinin niteliklerini ve nasıl aday olunacağı ile bazı yeni düzenlemeleri içeriyor. Buna göre cumhurbaşkanı 40 yaşını doldurmuş ve yükseköğrenim yapmış TBMM üyeleri veya bu niteliklere ve milletvekili seçilebilme yeterliliğine sahip Türk vatandaşları arasından halk tarafından seçilecek. Cumhurbaşkanının TBMM üyeleri içinden veya

Meclis dışından aday gösterilebilmesi, 20 milletvekilinin yazılı teklifi ile mümkün olabilecek. Ayrıca, en son yapılan seçimlerde geçerli oylar toplamı birlikte hesaplandığında yüzde 10'u geçen siyasi partiler ortak aday gösterebilecek. Cumhurbaşkanı seçilenin varsa partisi ile ilişiği kesilecek ve TBMM üyeliği sona erecek.

5. madde: Oylamaya 370 milletvekili katılırken, 368 milletvekili 'kabul' oyu verdi. 1 milletvekili çekimser, 1 milletvekili de geçersiz oy kullandı. Madde ile Anayasa'nın 102. maddesinde yapılan değişikliğe göre cumhurbaşkanının görev süresi belirleniyor. Buna göre cumhurbaşkanı seçimi, cumhurbaşkanının görev süresinin dolmasından önceki 60 gün içinde, makamın herhangi bir sebeple boşalması halinde ise boşalmayı takip eden 60 gün içinde tamamlanacak. Genel oyla yapılacak seçimde, geçerli oyların salt

çoğunluğunu alan aday cumhurbaşkanı seçilmiş olacak. İlk oylamada bu çoğunluk sağlanamazsa, bu oylamayı izleyen ikinci pazar günü ikinci oylama yapılacak. Bu oylamaya, ilk oylamada en çok oy alan aday katılacak ve geçerli oyların çoğunluğunu alan aday cumhurbaşkanı seçilmiş olacak. İkinci oylamaya katılmaya hak kazanan adaylardan birinin ölümü veya seçilme yeterliliğini kaybetmesi halinde ikinci oylama, boşalan adaylığın birinci oylamadaki sıraya göre ikame edilmesi suretiyle yapılacak. İkinci

oylamaya tek adayın kalması halinde, bu oylama referandum şeklinde yapılacak. Aday, geçerli oyların çoğunluğunu aldığı takdirde cumhurbaşkanı seçilmiş olacak. Cumhurbaşkanı göreve başlayıncaya kadar görev süresi dolan cumhurbaşkanının görevi devam edecek. Cumhurbaşkanlığı seçimine ilişkin usul ve esaslar kanunla düzenlenecek.

6. maddeye bağlı geçici 18. madde: 368 milletvekilinin katıldığı oylamada 366 milletvekili 'kabul' oyu verdi. 1 milletvekili 'ret', 1 milletvekili de boş oy kullandı. 6. maddeye bağlı geçici 18. madde ile yapılan değişiklikle, yapılacak olan cumhurbaşkanlığı seçiminde yeni düzenlemeler uygulanabilecek. Böylece ' Seçim kanunlarında yapılan değişiklikler, yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 1 yıl içinde yapılacak seçimlerde uygulanmaz' şeklindeki Anayasa hükmü geçersiz kılınıyor. Böylece 11. Cumhurbaşkanlığı

seçiminde cumhurbaşkanını halkın seçmesi, görev süresinin 5 yıl olması gibi düzenlemeler bu seçimde (11. Cumhurbaşkanı seçimi) uygulanacak.

6. maddeye bağlı geçici 19. madde: Oylamaya 371 milletvekili katılırken, 366 milletvekili 'kabul', 1 milletvekili 'ret' oyu verdi. 2 milletvekili geçersiz ve 2 milletvekili de boş oy kullandı. 6. maddeye bağlı geçici 19. madde ile 11. Cumhurbaşkanı seçiminin ilk tur oylaması, bu kanun Resmi Gazete'de yayımını takip eden 40. günden sonraki ilk pazar günü, 2. tur oylaması ise ilk tur oylamayı takip eden ikinci pazar günü yapılabilecek. Adaylar Anayasa'da belirtilen hükümler çerçevesince gerekli

belgeleriyle birlikte oylama tarihinden 30 gün önce TBMM Başkanlığı'na başvuracaklar. Adayların başvurularında eksik bilgi ve belgelerin tespit edilmesi halinde TBMM Başkanlığı tarafından eksiklerin giderilmesi için 3 günlük kesin süre verilecek. Bu süre içinde eksiklerin giderilmemesi halinde adaylar, kendiliklerinden adaylıktan çekilmiş sayılacaklar. Yeni düzenlemeye göre TBMM Başkanlığı'nca, cumhurbaşkanı olma niteliklerini taşıyan adaylara ilişkin kesin liste 2 gün içinde ilan edilip Yüksek Seçim

Kurulu'na (YSK) bildirilecek. Cumhurbaşkanı adayı gösterilen kamu görevlisi, aday gösterildiği tarihten itibaren görevinden ayrılmış sayılacak. Görevinden ayrılan kamu görevlisinin cumhurbaşkanı seçilmemesi halinde görevine geri dönmesi konusunda ilgili kanun hükümleri uygulanacak. 1. tur seçim sonuçlarının kesinleşmesinden 2. tur oylamanın sonuçlanmasına kadar, 2. tur oylamaya katılmaya hak kazanan adaylardan birinin ölümü veya seçilme yeterliliğini yitirmesi halinde; 2. oylama, boşalan adaylığın 1.

oylamadaki oy sıralaması esas alınarak sıradaki adayla doldurulacak. 2. oylamaya tek adayın kalması halinde, bu oylama referandum şeklinde yapılacak. Aday, geçerli oyların çoğunluğunu aldığı takdirde cumhurbaşkanı seçilmiş olacak. Cumhurbaşkanının seçilmesine ilişkin usul ve esasların kanunla düzenlenmesine kadar Milletvekili Seçim Kanunu, Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun, Siyasi Partiler Kanunu, Anayasa Değişikliklerinin Halkoyuna Sunulması Hakkında Kanun ile diğer kanunların

bu maddeye aykırı olmayan hükümleri uygulanacak.

7 madde: Oylamaya 368 milletvekili katılırken, 363 milletvekili 'kabul', 1 milletvekili 'ret' oyu kullandı. Oylamada 3 geçersiz ve 1 de boş oy çıktı. Bu düzenlemeye göre Anayasa değişikliği yürürlüğe girdiğinde tümüyle halkoyuna (referandum) sunulacak.

(AU-CC-CC-Y)

Haberler