Van Ziraat Odası Başkanlığı'nın Hububat Raporu

Van Ziraat Odası Yönetim Kurulu Başkanı Lütfü Özgökçe, Toprak Mahsulleri Ofisi'nin (TMO) vadeli alım yapmasının ürün fiyatları üzerinde olumsuz etki yaptığını belirterek, "TMO ürün alımlarını peşin yapmalı ve uyguladığı baremler sonucu fiyat kırmalarını sezona göre değerlendirmelidir" dedi.

Özgökçe, son yıllarda gerek iç gerekse dış dinamiklerin etkisinin tarım sektörüne de yansıdığını ve bundan da en çok hububat üreticisinin etkilendiğini söyledi. Sektörün, gelişen dünya koşullarına uyum sağlamak, tüketimi üretimle karşılamak ve dünya ülkeleri ile rekabet edebilir bir yapıya kavuşmak zorunda olduklarını ifade eden Özgökçe, üretimden, pazarlamaya bir dizi sorunlar yumağıyla karşı karşıya olduklarını kaydetti. Özgökçe, Türkiye'de üreticilerin yüzde 85'ini ilgilendiren bu sorunların aslında tarımın da genel sorunları olduğunu ifade ederek, "Tarımsal işletme ölçeklerinin küçük, üstelik parçalı oluşu özellikle buğday üretiminde teknoloji ve girdilerin ekonomik kullanımını daha fazla engellemekte ve üretim maliyetlerini yükseltmektedir. Bu nedenle öncelikle arazi toplulaştırma çalışmalarına önem verilmelidir" dedi.

Avrupa Birliği'ne uyum sürecinde, tarım sektöründe de oldukça yoğun çalışmalar ve yeniden yapılanmaların söz konusu olduğunu dile getiren Özgökçe, bu sürece hazırlanırken anahtar kelimenin rekabet olması gerektiğini anlattı. Bunun da verim, kalite ve üretimle mümkün olacağını vurgulayan Özgökçe, buğday üretim miktarının nüfus artış hızının gerisinde kaldığını kaydetti.

AB'de verimin yüksek olmasının bir sebebinin de AB ülkelerinin aldığı yağış miktarı ile doğru orantılı olduğunu savunan Özgökçe, "Ülkemizde ise buğday ekim alanlarının yaklaşık yüzde 50'si kıraç arazilerdir. Bu arazilerde yıllık yağış miktarı da oldukça düşüktür. Bu sebeple sulanabilecek alanların bir an önce sulamaya açılması gerekmektedir" şeklinde konuştu.

Özellikle hububatta dünyanın gelişmiş ülkelerinde dahi kamu müdahalesi olmadan pazarlama yapıldığını söyleyen Özgökçe, böylelikle üreticilerin geliri, müdahale alımları ve stoklarıyla garanti altına alındığını belirterek konuşmasını şöyle sürdürdü:

"Sadece TMO değil, borsaların geliştirilmesi, lisanlı depoların kurulması için yasal zeminin oluşturulması gibi yeni oluşumlarda hububat piyasalarına yeni bir yön kazanmıştır. Ancak bu yeni oluşumlarla ilgili pek çok soru işareti ve bu süreçten olumsuz etkilenerek üretimden vazgeçmek üzere olan bir üretici kitlesi bulunmaktadır. Türkiye 1999 sonrası istikrar programlarıyla yönetilirken, destekleme alımları kaldırmış, stokların azaltılması ve hububatta en güçlü yapımız olan TMO'nun küçülmesi yönünde bir takım anlaşmalar imzalamıştır. Bu anlaşmaların şartları yerine getirilmiştir. TMO o yıllarda müdahale alımı bırakmış stoklarını azalmak için alımlarını düşürmüş ve 300'ü aşkın sabit işyerinden sadece 203'ü kalmıştır. Türkiye bugüne kadar depolama açığını TMO'nun kapatması sonucu böyle bir yapılanma içine girmemiştir. Şu anda gerek üretici örgütlenmesinde gerekse lisanslı depoların kurulmasına ilişkin yasal zeminler oluşturulmuş olsa dahi bu yapıların piyasa içinde yerlerini almaları zaman alacaktır. TMO'nun bu oluşumları beklemeden küçülme politikası doğru değildir. Türkiye üreticilerinin yüzde 85'ini ilgilendiren hububatta, bu yeni yapılanmalar çerçevesinde üreticilerin gelir istikrarını koruyacak, tarımsal yapısına uygun bir piyasa düzenini kurumak zorundadır. Bu düzen içinde öncelikle üretim maliyetlerinin düşürülmesi önem arz etmektedir. Bu bağlamda da mazot ve gübreye beklenen desteğin bir an önce açıklanması gerekmektedir. Bu arada TMO altyapısı gelişen borsalarda üretici ve devlet adına fiyat düşüşlerinden üreticiyi korumak için garantör görevine devam edip alım yaparken, üreticilerin ürün pazarlama yönünde örgütlenmeleri desteklenmelidir. Kurulacak olan tarım ürünleri lisanslı depolarında ülkemiz koşulları ve işletme yapıları göz önüne alınarak depoya kabul edilecek ürün miktarları belirlenmelidir. Ürünü satmayarak depoya teslim eden üreticilerin hasat sonrası finans ihtiyacını karşılamak üzere tarımın finansmanını sağlayacak bir yapılanmaya ihtiyaç vardır. Bu arada TMO küçülme politikasından vazgeçerek alım yerlerini tekrar açmalı ve borsaların olmadığı yerlerde üreticilerin toplayıcıların eline bırakılmasını önlemelidir. TMO'nun vadeli alım yapması da ürün fiyatları üzerinde oldukça olumsuz etki yapmaktadır. TMO ürün alımlarını peşin yapmalı ve uyguladığı baremler sonucu fiyat kırmalarını sezona göre değerlendirmelidir." (ŞA-AKK-Y) 17.04.2008 18:51 TSİ

Haberler