Uzay Kime Aittir?

Hiç düşündüğünüz mü? Uzayın sahibi kim? Uzaydaki madenler kime ait?

Teknoloji geliştikçe ve uzay araştırmaları pratik bir hal alınca uzay mülkiyet haline geldi. Birleşmiş Milletler ülkeleri 1967 yılında "DIŞ UZAY ANTLAŞMASI" adlı verilen antlaşmayı imzaladı. Böylelikle uzay hukuku oluşturulmaya başlamıştır. 102 ülkenin imzaladığı antlaşmanın şartları şunlardır;

Dış Uzayın keşfi ve kullanımı tüm ülkelerin yararı ve çıkarları gözetilerek yürütülür.

Dış Uzayın keşfi ve kullanımı hususunda tüm ülkeler özgürdür.

Dış Uzay bakımından egemenlik, işgal ve benzer iddialarda bulunulamaz.

Devletler hem yörüngeye hem de dış uzaydaki gök cisimlerine veya istasyonlarına; nükleer silah ya da diğer kitle imha silahları yerleştiremez.

Dünya'nın uydusu Ay ve diğer gök cisimleri yalnızca barışçı amaçlarla kullanılabilir.

Devletler, ulusal uzay faaliyetlerinden ve bu faaliyetler esnasında verdikleri zararlardan dolayı sorumludurlar.

1969'da Ay'a ayak basan ilk insan Neil Armstorng, Amerikan bayrağını Ay'a diksede bu dikme işlemi sadece sembolik bir tören olarak kabul ediliyor.

Bu antlaşmalardan dolayı günümüzde internette satılan 'Ay'dan arsa aldım' 'Mars'tan tapu aldım'  sözlerin hukuki bir geçerliliği olmaktadır.

Uzay belirli bir statüde olmadığı için uzayla ilgili hukuksal kararlara ve işlere Birleşmiş Milletler'in oluşturduğu 'Birleşmiş Milletler Dış Uzay Dairesi (UNOOSA)' bakmaktadır.

Uzayla ilgili bir diğer antlaşma ise Ay antlaşmasıdır. Antlaşmanın içeriğine göre Ay tüm insanların ortak malıdır. 1984'de yürüğe giren bu antlaşmaya birçok 11.maddeden dolayı imza atmamıştır. Türkiye bu antlaşmaya 2012 yılında dahil olmuştur.

11.madde şöyledir;

AY, İNSANLIĞIN ORTAK MİRASI

Bu Anlaşma hükümlerinde yansıtıldığı üzere Ay ve doğal kaynakları insanlığın ortak mirasıdır. Ay'da, kullanım ya da işgal yoluyla ya da herhangi bir başka yolla ulusal egemenlik tesis edilemez. Ay'ın yüzeyi veya alt yüzeyi, herhangi bir kısmı veya doğal kaynakları, herhangi bir Devlet, uluslararası ya da hükümetler arası veya sivil toplum kuruluşu, ulusal organizasyon veya sivil toplum kuruluşu veya herhangi bir gerçek kişinin mülkiyetinde olamaz. Ay'ın yüzeyinde veya yüzey ile bağlantılı yapılar da dahil olmak üzere Ay'ın yüzeyinde veya altındaki sahalara yerleştirilen personelin, uzay araçlarının, ekipmanların, tesislerin, istasyonların ve tesisatların varlığı, Ay üzerinde herhangi bir mülkiyet hakkı tesis etmez.

Bu yüzden uzay madenciliği yapan ve uzay üssü kurmak isteyen ülkeler bu antlaşmaya imzalarsa bu faaliyetlere son vermek zorunda kalacaklar.

Uzay madenciliği yapan Planetary Resources ve Moon Express gibi özel şirketler Ay'ın bazı bölgeleri bilimsel faaliyet için kullanıldığı için burada ticaret faaliyet yani ay madenciliği yapmamaktadırlar.

Artan dünya nüfusu ile birlikte artan ihtiyaçlar bizi yeni hammaddelere doğru götürdü. Bu yüzden başak gezegenlerin doğal yapılarına zarar vermeye başladık. Bu faaliyet etiksel açıdan hala tartışılmaktadır. Uzay hukukuna göre uzaya giden her araç kayıt altına alınmalıdır.

Eğer bir gün uzaylılar bulunursa, uzay hukukunu tekrar yazmak gerekir.

"AY VE DİĞER UZAY CİSİMLERİ BÜTÜN İNSANLIĞINDIR"

UZAY ATIKLARI SORUNU: UZAY HUKUKÇUSU NAZLI CAN YAZIYOR…

Birleşmiş Milletler Haberler