Tüsiad: Fiyatlar Eski Düzeyinden Yüksekte Seyredecek

Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) tarafından hazırlanan Tarım ve Gıda: Gelişmeler, Politikalar ve Öneriler raporunda, yükselen ve istikrarsız seyreden tarım fiyatlarının 2016'ya kadar bir miktar düşüş gösterse de eski düzeyinden yüksekte seyredeceği anlaşıldığı bildirildi.

Orta Doğu Teknik Üniversitesi Öğretim Üyeleri Prof. Dr. Erol Çakmak ve Prof. Dr. Halis Akder ile Galatasaray Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Haluk Levent ve İstanbul Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Filiz Karaosmanoğlu tarafından hazırlanan rapor, Türkiye'de ve dünyada tarım ve gıda fiyatlarındaki artışın nedenlerini ve son gelişmelerle birlikte bu alanda uygulanabilecek politikaları konu alıyor.

Tarımsal üretimin hava koşullarına bağımlılığının değil azalmak, iklim değişikliği ile daha da arttığına dikkat çekilen raporda, tarımsal yapıda da arzulanan dönüşümün gerçekleşmediği kaydedildi.

Tarımın dünyada da sorunlu bir sektör olduğunu, birbirine zarar vermemek için ülkelerin uyguladıkları tarım desteklerinin uluslararası kurallara bağlandığı anlatılan raporda, şunlar kaydedildi:

''Yeni politika arayışları fiyatlar düşerken de vardı, şimdi fiyatlar artarken de devam etmektedir. Fiyatlarda gözlemlenen yükselme daha çok talep kaynaklıdır. Çin ve Hindistan'da artan gelirle tarım ürünlerine olan talep de artmaktadır. Diğer yandan gıda ve yem olarak kullanılan tahıl ve yağlı tohumlar şimdi biyoyakıt üretimi için de talep edilmektedir. Arz tarafında kalıcı etki, artan petrol fiyatlarından kaynaklanmaktadır. Üstüne olumsuz iklim koşularının istikrarsız arz etkisi eklenmiştir. İstikrarsızlığın, spekülatif beklentilerle arttığı son pirinç örneğinde de görülmüştür. Aslında bunların hiçbiri olmasaydı da, Dünya Ticaret Örgütü'nün destekleme reformu sonuçlandıkça fiyatlarda yükselme olması beklenmekteydi. Bütün bunların sonucunda yükselen ve istikrarsız seyreden tarım fiyatlarının 2016'ya kadar bir miktar düşüş gösterse de eski düzeyinden yüksekte seyredeceği anlaşılmaktadır.''

Raporda, bir çok kuruluş tarafından benimsenmeyen doğrudan gelir desteğinin (DGD), içinde bulunulan yüksek fiyat ortamında da en uygun destek aracı olarak görüldüğü ifade edilirken, "Vazgeçilmesi, AB'ye uyum açısından da açıklanması oldukça güç, çelişkili bir tercih olacaktır. Bu aşamada DGD'nin şimdiye kadar olduğu gibi en genel biçimiyle uygulanma zorunluluğu olmadığı da hatırlatılabilir. DGD, hedeflenmiş sorunların üzerine gitmek üzere farklılaştırılarak da kullanılabilir'' ifadelerine yer verildi.

Raporda, Türkiye'de tarım politikalarında sık sık içine düşülen bir yanlışlığın da ''korumacılık'' ile ''kendine yeterlilik'' politikalarının birbirine karıştırılması olduğunu vurgulandı.

Uzun süren korumacılığın tarımsal gelişmeye olumlu katkı yapmadığı gibi, herkese yük olduğu öne sürülen raporda, yıllardır süren kırmızı et ithalatı yasağının, Türkiye'de hayvancılığın sorunlarını çözemediğini, hatta hayvansal protein açısından eksiği olduğu bilinen toplumun sağlılığına olumsuz etki yaptığı kaydedildi.

Hem Dünya Ticaret Örgütü üyesi olan hem AB'yi hedeflemiş bir ülkenin dış ticaret koruma yöntemleriyle kendine yeterli olmaya çalışmasının gerçekçi olmadığı ifade edilen raporda, kendine yeterli olma hedefi yerine benimsenebilecek ''uzmanlaşma'', ''bir ürünün dünyada en iyisini üretebilmek'', ''en iyi işleyebilmek'' gibi hedeflerin, Türkiye'nin küreselleşen dünyada ya da AB'de daha güçlü bir yer almasını kolaylaştırabileceği anlatıldı.

Türkiye'de geleceğe bakılırken üzerinde en fazla hemfikir olunan hedefin rekabetçi bir tarım sektörünün oluşturulması olduğu vurgulandı.

Haberler