Türkiye'nin Uluslararası Kuruluşlardaki Etkinliği Artırılacak

Cumhurbaşkanlığının 2019 yılına ilişkin programına göre, Türkiye'nin uluslararası kuruluşlardaki etkinliğinin artırılması amacıyla uluslararası merkezlerdeki Türk misyonlarının uzman kadroları güçlendirilecek, uluslararası kuruluşlarda görevli vatandaş sayısının artırılması yönündeki girişimler hızlandırılacak.

Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında yayımlanan "2019 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı"nda, resmi kalkınma yardımları, bölgesel ve uluslararası iş birlikler ile küresel kalkınma gündemine katkıya yönelik mevcut durum aktarıldı ve bunlara yönelik hedefler sıralandı.

Buna göre, Türkiye'nin 2016'da 6,5 milyar dolar olarak gerçekleşen resmi kalkınma yardımı tutarı geçen yıl yüzde 25,5 artışla 8,1 milyar dolar seviyesine yükselirken, bu yardımların 2016'da yüzde 0,76 olan gayrı safi milli hasıla oranı geçen yıl yüzde 0,95'e ulaştı. Bu performansıyla Türkiye 2016 yılından sonra bir kez daha resmi kalkınma yardımlarının gayrı safi milli hasılaya oranı göstergesinde yüzde 0,7'nin üzerine çıktı. Türkiye geçen yıl itibariyle Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri'nden biri olan yüzde 0,7 oranına ulaşan 7 ülkeden biri durumuna geldi.

Türkiye'nin geçen yıl ikili resmi kalkınma yardımlarının toplamı yaklaşık 8 milyar doları buldu. Bu yardımlardan yararlanan ilk 10 ülke sırasıyla Suriye, Somali, Filistin, Afganistan, Bosna Hersek, Kazakistan, Kırgızistan, Makedonya, Pakistan ve Kosova oldu.

Türkiye'nin kalkınma yardımları, 2010 yılından bu yana bölgede yaşanan siyasi gelişmeler nedeniyle büyük oranda insani yardım niteliğinde gerçekleşti. Bu durum, Türkiye'nin söz konusu alanda sürdürmekte olduğu özgün uygulamalarına kritik bir insani kalkınma boyutu ekledi. Bunun bir yansıması olarak geçen yıl Türkiye'nin resmi kalkınma yardımlarının yüzde 92'si insani yardım niteliğinde gerçekleşti. 2016'da 5,9 milyar dolar olan resmi kalkınma yardımı niteliğindeki insani yardım tutarı geçen yıl 7,3 milyar dolar seviyesine ulaştı. Geçen yıl Türkiye'deki Suriyelilere yönelik olarak gerçekleştirilen toplam insani yardım tutarı ise 7,2 milyar dolar oldu.

Resmi kalkınma yardımlarına ek olarak, diğer resmi akımlar, özel sektör kuruluşları tarafından diğer ülkelerde gerçekleştirilen doğrudan yatırımlar ve sivil toplum kuruluşlarının diğer ülkelere yaptığı yardımları içeren Türkiye'nin toplam kalkınma yardımlarının büyüklüğü geçen yıl 9,3 milyar dolara ulaştı.

OECD ortalamasının üzerinde yardım gerçekleştiren bir ülke konumuna gelen Türkiye'de, sivil toplumun ve özel sektörün kalkınma iş birliklerindeki rolü artma eğiliminde seyrediyor. Türk sivil toplum kuruluşları tarafından 2014 ile 2017 arasında 2,2 milyar dolar, Türk özel sektörü tarafından ise doğrudan yatırımlar şeklinde 4,3 milyar dolar tutarında kalkınma yardımı gerçekleştirildi.

Kalkınma yardımlarının hacmi ve kapsamının genişlemesiyle birlikte yeni planlama, uygulama, koordinasyon, izleme ve değerlendirme araçlarına duyulan ihtiyaç daha da arttı. Bu doğrultuda, onuncu kalkınma planı ile hayata geçirilen kalkınma için uluslararası iş birliği altyapısının geliştirilmesi programı altındaki kalkınma iş birliği mevzuatı ve Türkiye'nin kalkınma iş birliği temel politika ve strateji belgesi hazırlanması eylemleriyle ilgili çalışmalar devam ediyor.

Türkiye'nin uluslararası iş birliği faaliyetlerinin stratejik bir yaklaşımla daha etkin ve koordinasyon içinde yürütülmesinin temin edilmesiyle, bu faaliyetlerin Türkiye'nin ve diğer ülkelerin kalkınmasına azami katkıyı sunması amaçlanıyor. Bu itibarla, Türkiye'nin kalkınma yardımları alanındaki beşeri, idari ve mevzuat altyapısı güçlendirilerek, yardım faaliyetlerinin koordineli ve daha etkin bir biçimde yürütülmesi sağlanacak. Özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarının kalkınma iş birliği faaliyetlerine daha aktif katılımı teşvik edilecek.

Türkiye tarafından Orta Asya, Balkanlar, Afrika ve Ortadoğu'da yer alan ülkeler başta olmak üzere en az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin kalkınma çabalarına, bu ülkelerin ihtiyaç ve taleplerini, Türkiye'nin uzmanlık alanlarını ve dış politika önceliklerini gözeten bir anlayışla katkı sağlanmaya devam edilecek.

Bölgesel iş birlikleri

Türkiye İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Zirve Dönem Başkanlığı görevini 2019 yılında Gambiya'da düzenlenmesi öngörülen 14. İslam Zirvesi ile Gambiya'ya devredecek.

Bu yılın 8 ayında İİT üyesi ülkelere yapılan ihracat 26,4 milyar dolar, ithalat ise 20,6 milyar dolar düzeyinde oldu. Aynı dönemde, Ekonomik İşbirliği Teşkilatı üyesi ülkelerle yapılan ticarette, ihracat 4,8 milyar dolar, ithalat 22,7 milyar dolar, gelişmekte olan 8 ülke (D-8) ile ticarette ihracat 4,7 milyar dolar, ithalat ise 9,9 milyar dolar olarak gerçekleşti.

Amaç ve hedefler

Türkiye'nin İİT Zirve Dönem Başkanlığı süresince, İİT'nin üye ülkelerin ortak sorunlarına çözüm sağlayan daha etkin bir teşkilat olması için çabalar sürdürülüyor. İİT Ekonomik ve Ticari İş birliği Daimi Komitesi (İSEDAK) stratejisinde tanımlanan iş birliği alanlarında oluşturulan çalışma grupları kapsamında ilgili milli kurum ve kuruluşlar arasında yurt içi eş güdüm güçlendirilecek.

İİT üyesi ülkelerle ekonomik ve ticari iş birliğini geliştirmeye yönelik mevcut proje ve programların başarılı biçimde uygulanması için çalışmalara devam edilecek. Karadeniz Ekonomik İşbirliği (KEİ) ticaret ve ekonomik kalkınma çalışma grubunun gündemindeki ticaretin kolaylaştırılması stratejisinin tamamlanmasına yönelik çalışmalar hızlandırılacak.

D-8 üyesi ülkeler arasında tercihli ticaret anlaşmasının tüm taraf ülkelerce etkin uygulanmasını sağlamak için girişimlerde bulunulacak.

Küresel kalkınma gündemine de katkı sunuluyor

Türkiye, sürdürülebilir kalkınma amaçları doğrultusunda, kalkınma alanındaki bilgi ve tecrübesini diğer ülkelerle paylaşmak üzere kalkınma iş birliği program, proje ve faaliyetleri uyguluyor. Bu kapsamda, özellikle kırılgan devletlere yönelik kapasite geliştirme ve yeniden yapılandırma programları öne çıkıyor. Türkiye, Somali, Irak, Suriye ve Afganistan başta olmak üzere birçok az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeye acil ve insani yardımlarla güvenlik ve kalkınma odaklı barış inşası faaliyetleri yürütüyor.

Türkiye'nin ulusal stratejilerine, dış politika hedeflerine, bölgesel ve küresel önceliklerine uygun şekilde diğer ülkelerle ikili düzeyde kalkınma iş birliği çalışmaları sürdürülecek. Uluslararası acil ve insani yardımların hızlı, etkin ve sürdürülebilir olması amacıyla ülkelerin kapasitesini geliştirmeye yönelik çalışmalar yapılacak.

Çok taraflı kalkınma iş birliği kuruluşlarıyla bölgesel ve küresel düzeyde iş birliklerini dış politika öncelikleriyle uyumlu şekilde artırmak üzere, bahse konu kuruluşların bölgesel ve küresel birim ve merkezlerinin Türkiye'de kurulması için gerekli çalışmalara devam edilecek.

Bu çerçevede Türkiye'nin uluslararası kuruluşlardaki etkinliği artırılacak. Bu amaçla uluslararası merkezlerdeki Türk misyonlarının uzman kadroları güçlendirilecek, uluslararası kuruluşlarda görevli vatandaş sayısının artırılması yönündeki girişimler hızlandırılacak.

Türkiye Ekonomi Haberler