Haberler

TBMM Başkanı Şentop: "Lozan tabiri caizse bir siyasi mütareke"

TBMM Başkanı Mustafa Şentop, "20. yüzyıl aslında bir ara dönem gibi, bir devre arası gibi. Lozan üzerinden bunu söyleyecek olursak Erbakan hocamız da Lozan'a 'devre arası' derdi.

TBMM Başkanı Mustafa Şentop, "20. yüzyıl aslında bir ara dönem gibi, bir devre arası gibi. Lozan üzerinden bunu söyleyecek olursak Erbakan hocamız da Lozan'a 'devre arası' derdi. İsmet İnönü de Lozan'dan döndükten sonra vermiş olduğu bir röportajda diyor ki, ' Türkiye'ye 100 yıl kazandırdık.' Yani, 'Her şeyi müzakere ettik, bitirdik, sonuca bağladık' demiyor. '100 yıl kazandırdık' diyor. Niye? Çünkü Lozan tabiri caizse bir siyasi mütareke" dedi.

TBMM Başkanı Şentop, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Merkezi (ESAM) tarafından düzenlenen "Meclisin 100. Yılında Türkiye'de Anayasalar ve Siyaset" başlıklı konferansa katıldı. Konferansta konuşan Şentop, anayasaları ve siyaseti birbirine karşıt konumlandırdığını dile getirerek, siyaset alanını düzenlemek, siyasette rekabet etmek veya siyasetin alanını daraltmak için anayasaların bir enstrüman olarak kullanıldığını söyledi. Anayasa fikrinin kara Avrupası sisteminin bir ürünü olduğunu belirten Şentop, dünyada farklı hukuk sistemleri bulunduğunu, genel olarak bakıldığı zaman da bu hukuk sistemlerinin içeriğinin farklı şekillerde oluştuğunu kaydetti. 18. yüzyılın sonlarından itibaren doğal hukukla ilgili esasların, kuvvetler ayrılığı teorisinin bir pozitif hukuk kuralı metni haline getirilmesi şeklinde bir anlayışın ortaya çıktığını anlatan Şentop, "Anayasa bu fikirden doğuyor. Doğal hukukla ilgili olan kısmı, temel haklar hürriyetler kısmı, kuvvetler ayrılığı kısmı ise devletin teşkilat yapısı, kurumsal mimarisi. Bu ikisi devleti bir pozitif hukukla sınırlamak için beşeri kaynakla üretilmiş, hukukta bir sabiteler arayışı içerisinde ortaya çıkmış bir alan" ifadelerini kullandı.

"Cuntanın çekirdeği aslında 1954 seçimleri sonrası oluşmaya başladı"

1945'ten sonra anayasaların başka bir fonksiyon kazanarak varlığını sürdürdüğüne işaret eden Şentop, 2. Dünya Savaşı sonrası tüm dünyada demokrasi, serbest seçimler, çok partili hayat gibi kavramların yaygınlaştırılmaya başlandığını kaydetti. Türkiye'nin 1950'de çok partili hayata geçmeye mecbur kaldığını dile getiren Şentop, "Bu tarihte yapılan ilk seçimle Türkiye'yi uzun süre tek parti olarak yöneten parti seçimi kaybetti. Bu kesim 1954'te daha büyük bir yenilgi aldı. Bu sefer 'bu iş seçimle olmaz' gibi anlayışla çıkmaya başladılar. 1960'ta darbe yapan cuntanın çekirdeği, aslında 1954 seçimleri sonrası oluşmaya başladı. 27 Mayıs darbesiyle bu anlayış iktidara gelmesine rağmen sorunlar bitmedi. 'Seçimler olsun ama hep biz yönetelim' anlayışıyla 1961 Anayasası ortaya çıktı" diye konuştu.

12 Mart ve 12 Eylül'le daha tahkim edilmiş bir anayasanın ortaya çıktığını aktaran Şentop, 2000'lerden itibaren siyasetin alanı genişlemeye başlayınca seçilmemiş iktidarın, mevcut iktidarın alanını daraltmaya başladığını söyledi. AK Parti'nin 2002'den itibaren siyasete sahip çıkarak siyasetin alanını genişleterek yürüttüğü mücadelenin diğer aktörlerin alanını daralttığını vurgulayan Şentop, "Nihayetinde Türkiye, siyasetin gücüyle defakto olarak elde ettiği bu alanı hukuki hale getirmek için 2010'dan itibaren anayasa tartışmalarına başladı. Nihayetinde 16 Nisan 2017'de yapılan bir değişiklikle Türkiye başkanlık sistemine geçti" şeklinde konuştu.

Cumhurbaşkanının halk tarafından doğrudan seçilmesiyle 28 Şubat'ta olduğu gibi dışarıdan hükümet kurdurma senaryolarının ortadan kaldırıldığına dikkat çeken Şentop, "1961 Anayasası ile başlayan bir anayasacılık paradigması, önce siyaset yoluyla, daha sonra da 16 Nisan 2017'de yapılan hükümet sistemi değişikliği ile ortadan kaldırıldı. Türkiye bu anlamda ikili iktidar anlamından kurtulmuş, bir daha dışarıdan müdahaleyle hükümetlerin kurulduğu, düşünüldüğü bir anayasal sistemden çıkmış oluyor. Bugün Türkiye artık milletin seçtiklerinin sadece yönetebileceği ve esas iktidarın seçilenlerde olduğu bir noktaya gelmiştir" değerlendirmelerinde bulundu.

"Lozan tabiri caizse bir siyasi mütareke"

Şentop, konuşmasını şöyle sürdürdü:

"20. yüzyıl aslında bir ara dönem gibi, bir devre arası gibi. Lozan üzerinden bunu söyleyecek olursak Erbakan hocamız da Lozan'a 'devre arası' derdi. İsmet İnönü de Lozan'dan döndükten sonra vermiş olduğu bir röportajda diyor ki 'Türkiye'ye 100 yıl kazandırdık.' Yani, 'Her şeyi müzakere ettik, bitirdik, sonuca bağladık' demiyor. '100 yıl kazandırdık' diyor. Niye? Çünkü Lozan tabiri caizse bir siyasi mütareke. Aralarında anlaşamadığı için devletler, böyle olduğu gibi kalsın demişler. Şimdi bütün karşı karşıya olduğumuz siyasi tartışmalar, askeri çatışmalar ne varsa hepsi 100 yıl öncesinin meseleleri. Ama biz bugün, Türkiye olarak birçok bakımdan 100 yıl öncesine göre bu meseleleri daha iyi göğüsleyebilecek bir durumdayız."

"Cumhuriyetlerde parlamenter sistemin uygulanması çok zor"

Parlamenter sistemin monarşilerin sistemi olduğunu ve İngiltere'de ortaya çıktığını dile getiren Şentop, "Cumhuriyetlerde parlamenter sistemin uygulanması çok zor. Biraz iddialı bir söz ama dünyada cumhuriyet olup üniter devlet modeli olan ülkelerde parlamenter sistemin iyi işlediğine dair örnek yok. İyi işlediği modeller ki bunların hepsi tartışmalı şimdi. Almanya üniter devlet değil federal devlet. Yani hem cumhuriyet hem de üniter devlet varsa ikisi beraber bir ülkede parlamenter sistem iyi işliyor diyebileceğimiz bir örnek yok dünyada" diye konuştu. - ANKARA

Kaynak: İhlas Haber Ajansı / Politika

Türkiye Lozan Haberler

Bakmadan Geçme

Ekrem İmamoğlu ve Murat Kurum reklam harcamaları ne kadar? AK Parti ve CHP seçim kampanyalarına ne kadar harcadı? 2024 ANKET SONUÇLARI! İstanbul'u kim kazanacak? AK Parti'den son anket geldi Fundagül Demirkol kimdir? Türkiye İşçi Partisi Kırşehir Boztepe Belediye Başkan adayı Fundagül Demirkol kimdir? Yalçın Ertaş kimdir? AK Parti Konya- Ilgın Belediye Başkan adayı Yalçın Ertaş kaç yaşında, nereli? Mehmet Badem kimdir? AK Parti Konya- Kadınhanı Belediye Başkan adayı Mehmet Badem kaç yaşında, nereli? Mehmet Yaka kimdir? AK Parti Konya- Karapınar Belediye Başkan adayı Mehmet Yaka kaç yaşında, nereli? Hasan Kılca kimdir? AK Parti Konya- Karatay Belediye Başkan adayı Hasan Kılca kaç yaşında, nereli? Murat Ünver kimdir? AK Parti Konya- Kulu Belediye Başkan adayı Murat Ünver kaç yaşında, nereli? Nafiz Solak kimdir? AK Parti Konya- Sarayönü Belediye Başkan adayı Nafiz Solak kaç yaşında, nereli? Mustafa Kavuş kimdir? AK Parti Konya- Meram Belediye Başkan adayı Mustafa Kavuş kaç yaşında, nereli? Kasım Çelebi kimdir? Zafer Partisi Erzurum Yakutiye Belediye Başkan Adayı Kasım Çelebi kaç yaşında, nereli? Ahmet Pekyatırmacı kimdir? AK Parti Konya- Selçuklu Belediye Başkan adayı Ahmet Pekyatırmacı kaç yaşında, nereli? Mehmet Tutal kimdir? AK Parti Konya- Seydişehir Belediye Başkan adayı Mehmet Tutal kaç yaşında, nereli? Osman Arı kimdir? AK Parti Konya- Taşkent Belediye Başkan adayı Osman Arı kaç yaşında, nereli? Hasan Koçer kimdir? AK Parti Konya- Yalıhüyük Belediye Başkan adayı Hasan Koçer kaç yaşında, nereli?
500
Yazılan yorumlar hiçbir şekilde Haberler.com’un görüş ve düşüncelerini yansıtmamaktadır. Yorumlar, yazan kişiyi bağlayıcı niteliktedir.
title