Taş Devri Aletlerini O Günün Şartlarıyla Yapıyor

HALİL İBRAHİM SİNCAR - Mardin Artuklu Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Ergül Kodaş, taş devrinde yaşayan insanların kullandığı aletleri o günün şartlarıyla yapıyor.

Doğadan topladıkları taş ve kemiklerle, tarih öncesi dönemlerde insanların doğal ürettiği el baltaları, dilgi (bıçak), boncuk, ok ucu, orak, taş vazo, kemikten iğne yapan Kodaş, Türkiye'de deneysel arkeolojinin ilerlemesine katkı sunmayı hedefliyor.

Kodaş, Artuklu Üniversitesi ve Mardin Müzesi iş birliğiyle yürütülen çalışma kapsamında çocuklara da aletlerin nasıl yapıldığını konusunda eğitim veriyor.

Kodaş, AA muhabirine yaptığı açıklamada, dünyada 19. yüzyılın sonlarında işçilerin ürettikleri aletleri antikacılar satmasıyla ve 20. yüzyılın başlarında bazı arkeologların Fransa ve ABD'de buldukları aletlerin benzerlerini yapmaya çalışmasıyla deneysel arkeoloji çalışmasının başladığını, bu çalışma ile aynı tekniği ve metodu kullanarak eski insanların nasıl bir üretim sürecinden geçtiklerini anlamaya çalıştıklarını söyledi.

Dünyada deneysel arkeolojinin ileri seviyede olduğunu fakat Türkiye'de bu durumun henüz ilerlemediğini anlatan Kodaş, Türkiye'de de ilerlemesine katkı sunmayı hedeflediğini dile getirdi.

2010'da yüksek lisansı için yontma taş üzerine çalıştığını bildiren Kodaş, sadece kitaptan bakarak çalışmanın anlamsız geldiği için aletleri yapmaya karar verdiğini belirtti.

Fransa'nın Lyon kentinde yontma taş aletleri üzerine yapılan çalışmalara katıldığını ve kendisinin de aletleri yapmaya başladığını kaydeden Kodaş, her aletin farklı bir üretim tekniğinin olduğunu, sürtme taş aletlerin daha çok zaman aldığını bildirdi.

Aletlerin o dönemin boyutlarına, tekniklerine ve metotlarına uygun yapıldığını vurgulayan Kodaş, geçen yıl geldiği Mardin'de de paleolitik ve neolitik dönem üzerine 8 yıldır emek harcadığı deneysel arkeolojik çalışmalarını sürdürdüğünü aktardı.

Yontma taş, sürtme taş ve kemik üzerinde deneysel arkeolojik çalışmalarda dönemine uygun el baltaları, dilgi, boncuk, ok ucu, orak, taş vazo, kemikten iğne gibi aletler yaptığını dile getiren Kodaş, "Dönemine uygun yapıyorum. Kullandığım bütün ham maddeler ve aletler o döneme uygun olarak seçiliyor." dedi.

Aletleri hissederek yaptığını ve büyük bir keyif aldığını ifade eden Kodaş, özellikle el baltaları yapmayı sevdiğini anlattı.

Mardin Müzesi'nde de arkeolojik kazı çalışması yapan minik öğrencilerle buluştuğunu anlatan Kodaş, çocuklara o dönemde kullanılan aletler konusunda bilgi verdiğini sözlerine ekledi.

"Uygulamalı öğreniyorlar"

Mardin Müze Müdürü Nihat Erdoğan da müze eğitim etkinlikleri kapsamında Kodaş'ın müzede öğrencilere ders verdiğini kaydeden Erdoğan, "İnsanlar aletleri o dönemde nasıl yaptılar, hangi ihtiyaçları nasıl karşıladılar, bunları uygulamalı olarak çocuklara öğretiyoruz. Geçmişi merak eden geçmiş kültürüne sahiplenen bir nesil yetiştirmek için çabalıyoruz." dedi.

Müzede eğitimler katılan çocuklardan Burcu Gülzaroğlu da müzede çok eğlenceli vakit geçirdiğini belirterek, "Arkeolojik kazı yaptık. Vazo bulduk. Taşların nasıl bıçak haline geldiğini gördük. Çok güzeldi." diye konuştu.