Sipsi'ye 'Ses Ayarı'

Burdurlu sipsi ustası Hüseyin Demir, dünyanın en küçük çaplı ve en yüksek ses şiddetine sahip olan sipsinin ses ayarını yaparak orkestralarla çalınabilecek hale getirdi.

Hayatının 50 yılını sipsi üretimi ve icrasına adayın Burdurlu sipsi ustası Hüseyin Demir, dünyanın en küçük çaplı ve en yüksek ses şiddetine sahip olan sipsiye ses ayarı yaptı. 6 tane ses perdesi olan sipsiden 13 farklı ses elde eden Demir, 9 farklı boy ve seste ürettiği sipsilerin orkestralarla birlikte çalınabilecek hale getirdi.

Sipsinin, M.Ö. 2000'li yıllara dayanan bir geçmişi olduğunu kaydeden 50 yıllık sipsi ustası Demir, "1968 yılından buyana sipsi imalatı ve icrasıyla 2018'e kadar geldim. Sipsi dünyada en küçük çaplı ve en yüksek ses şiddetine sahip enstrüman. Bütün enstrümanların çalımı zordur ama sipsinin ki daha zordur. Sipside 6 tane ses perdesi var. Bir kaç ustamızla birlikte laboratuvar kayıtları neticesinde 6 perdeden 13 ses çıkarabiliyoruz. Bu da ustanın nefes kullanımı, parmak, dil ve diş kullanımıyla ilgili bir durumdur. 7 ses ekstra ağız bölümünden çıkıyor. Sipsi'nin ses aralığı La ile Sol arasındadır. Biz bunu orkestralara girmesi için en küçükten en büyüğe kadar ölçüleri değiştirerek yeniden hazırladık. İnce Re'den kalın Re'ye kadar 8 boy sipsi yapmaya başladık. Bu da sipsinin gelebileceği en uç noktadır. Bundan sonra ana ses olan Do'yu yapacağız. Sipsinin de 9 farklı boy ve seste ulaşıp evrelerini tamamlamış olacağız. Kamışların kalitesi, ses direnci ve volümü ayrıcalık gösteriyor. Sipsimizdeki en büyük sevindirici olaylardan birisi de Altınyayla Belediyemizin coğrafi işaret başvurusunda bulunmasıdır" dedi.

SİPSİ İLE DÜNYA BİRİNCİSİ OLDU

8 yaşından beri sipsi çalan Hüseyin Demir, ömrünü adadığı bu müzik aleti ile dünya birinciliği kazandı. 1986'da İngiltere'deki Langollen Festivali'ne katılan Demir, buradaki solo performansı ile birincilik elde etti. Demir, 2011 yılının Ağustos ayında Bulgaristan'da düzenlenen Dünya Folklor Şampiyonası'na da katıldı ve birincilik ödülüne layık görüldü. 2013 yılında da Azerbaycan'ın Bakü şehrinde yapılan Mugan Yarışmalarına birinci oldu.

Nefesli çalgılar grubundan bir Türk Halk Müziği çalgısı olan sipsi, 15- 25 santimetre uzunluğunda ince bir kamıştan yapılıyor. Çam dallarının filizlerinden, söğüt dallarından, çavdar saplarından, kartalın kanat kemiğinden yapılan sipsilere de rastlanılıyor. 6 delikli enstrüman, daha çok bir eşlik çalgısı olarak kullanılıyor. Sipsi ile gurbet havaları, zeybekler, Teke yöresi havaları gibi ezgileri çalınıyor. Bu müzik aleti bağlama, üç telli, kabak kemane gibi çalgılarla güzel bir uyum oluşturuyor.

(Onur Özkan/İHA)