Sınır dışı etme kararına karşı açtığı dava geç sonuçlanan Özbek asıllı başvurucuya 26 bin lira tazminat

Anayasa Mahkemesi, sınır dışı etme kararına karşı açtığı davada geç karar verilerek, fiilen sınır dışı edilmesi önlenemeyen Özbek asıllı K.S'nin bireysel başvurusunda ihlal kararı vererek, 26 bin lira manevi tazminat ödenmesine hükmetti.

Anayasa Mahkemesinin bugünkü Resmi Gazete'de yayımlanan kararına göre, eşi ve çocuklarıyla yasal yollardan Türkiye'ye giren Özbek asıllı K.S'ye "insani ikamet izni" verildi.

İkamet izni devam ederken, terör örgütü DEAŞ ile bağlantısı olduğu şüphesiyle 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu uyarınca K.S. ve ailesi idari gözetim altına alındı. İstanbul Valiliği kararıyla başvurucunun ilgili kanun gereği sınır dışı edilmesine de karar verildi.

Ülkesine iadesi halinde kötü muameleye maruz kalma tehlikesinin bulunduğunu, hakkındaki iddiaların gerçeği yansıtmadığını ileri süren Özbek asıllı K.S, sınır dışı edilme kararının iptali için idare mahkemesinde dava açtı, aynı zamanda yürütmenin durdurulmasını talep etti.

K.S, açtığı dava sürerken ülkesine sınır dışı edildi. İdare mahkemesi tarafından, başvurucu sınır dışı edildikten sonra sınır dışı etme işleminin yürütmesi durduruldu.

Başvurucu K.S, avukatı aracılığıyla Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda bulundu. Başvuruda, kötü muameleye maruz kalma ihtimali olan ülkeye sınır dışı edilme ve sınır dışı etme kararına karşı açılan davanın süreci durdurmaması nedeniyle kötü muamele yasağıyla bağlantılı etkili başvuru hakkının ihlal edildiği ileri sürüldü.

Bireysel başvuru yapıldıktan sonra da idare mahkemesi tarafından, başvurucu hakkındaki sınır dışı etme işleminin kesin olarak iptaline karar verildi.

Anayasa Mahkemesinin ihlal gerekçesi

Bireysel başvuruyu ele alan Anayasa Mahkemesi Birinci Bölümü, K.S'nin, kötü muamele yasağıyla bağlantılı olarak etkili başvuru hakkının ihlal edildiğine karar verdi. K.S'ye 26 bin lira manevi tazminat ödenmesine hükmedildi.

Anayasa Mahkemesi Birinci Bölümünün gerekçesinde, başvuru mekanizmasının etkili olabilmesi için hukuki olarak düzenlenmesinin yanı sıra uygulamada da işlevsel olması gerektiği vurgulandı.

İdari yargı mekanizmasının, başvurucu açısından uygulanma imkanı kalmadığından pratik anlamda bir sonuç doğurmadığı ifade edilen gerekçede, şunlar kaydedildi:

"Somut olayda da başvurucu hakkında tesis edilen işlem yargı makamları tarafından durdurulmuş ise de söz konusu kararın davalı savunması alındıktan yaklaşık bir buçuk ay sonra verilmesi ve bu bağlamda bir geçici tedbir olarak yürütmenin durdurulması müessesesinin işletilmemiş olması nedeniyle başvurucunun fiilen sınır dışı edilmesi önlenememiştir.

Öte yandan sınır dışı edilmeleri gereken yabancıların sınır dışı edilmeleri halinde kötü muameleye maruz kalacağı yönünde savunulabilir iddiaları bulunduğu takdirde idari ve yargısal makamlar tarafından söz konusu ülkede gerçek bir ihlal riskinin bulunup bulunmadığı ayrıntılı şekilde araştırılmalıdır.

Başvurucu hakkında tesis edilen sınır dışı işleminin hukuka aykırılığının yargı makamlarınca tespit edilmesinden bağımsız olarak başvurucunun sınır dışı edilmesi halinde maruz kalacağı kötü muamele iddialarının idari ve yargı makamlarınca titizlikle hiçbir aşamada araştırılmadığı gözlemlenmiştir. Başvurucunun idari gözetim altına alındıktan sonra fiilen sınır dışı edilene kadar avukat yardımından etkili biçimde yararlandığına yönelik bir olgu başvuru dosyasına yansımamıştır. Anayasa Mahkemesi açıklanan gerekçelerle kötü muamele yasağıyla bağlantılı olarak etkili başvuru hakkının ihlal edildiğine karar vermiştir."

Anayasa Mahkemesi Güncel Haberler