Orta Vadeli Program Resmi Gazete'de

Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ve Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz'ın birlikte açıkladığı, 2014-2016 yıllarını kapsayan Orta Vadeli Program'da (OVP) Türkiye ekonomisine ilişkin son bilgiler, yıl sonu beklentileri ve uygulanacak politikalara yer verildi.

OVP, Resmi Gazete'nin bugünkü mükerrer sayısında yayımlandı.

Buna göre, bu yıl ilk 6 aydaki yüzde 3,7 oranında büyümenin ardından yılın ikinci yarısında, ilk yarıda olduğu gibi, nihai yurtiçi talebin büyümeye olumlu katkısının, net ihracatın ise büyümeye negatif katkısının devam etmesi öngörülüyor. Yılın üçüncü ve dördüncü çeyreğinde sanayi üretiminin artış eğilimini koruması, büyümeye hizmetler sektörünün yüksek katkı vermeye devam etmesi bekleniyor. Böylece, finansal göstergelerdeki dalgalanmanın reel ekonomiye etkisinin sınırlı kalacağı öngörüsü altında, 2013 yılında büyümenin yüzde 3,6 olacağı tahmin ediliyor.

Bu yılın haziran ayı itibarıyla 570 bin kişi hizmetler sektöründe (inşaat dahil) olmak üzere toplam istihdam son bir yılda 742 bin kişi artış kaydetti. Tarım dışında istihdam artışı ise 823 bin kişi olarak gerçekleşti. İstihdamdaki yüksek artışa rağmen işsizlik oranındaki bu yükselişte işgücüne katılım oranının söz konusu dönemde 1,1 puan artması belirleyici oldu.

Bu yıl altın ve enerji hariç dış ticaret açığının nominal olarak 2012 yılı seviyesinde kalması öngörülüyor. Buna rağmen net altın ticaretindeki bozulma nedeniyle bu yıl dış ticaret açığının 98 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Dış ticaret açığındaki bu gelişmeler neticesinde cari işlemler açığının Gayri Safi yurtiçi Hasılaya (GSYH) oranının, 2013 yılı sonunda yüzde 7,1'e yükselmesi bekleniyor. Altın ticareti hariç tutulduğunda ise cari açığın GSYH'ye oranının yüzde 6,8'den yüzde 6,1'e düşeceği tahmin ediliyor.

Avro Bölgesi'ndeki pozitif gelişmeler Türkiye'yi olumlu etkileyecek

Avro Bölgesi'nin 2013 yılı ikinci çeyreğinde durgunluktan çıkarak pozitif büyüme gerçekleştirmesi Türkiye'ye yönelik dış talep bakımından olumlu değerlendiriliyor. AB'deki ılımlı toparlanmanın devam etmesi dış ticarete olumlu katkı sağlayacağı gibi, AB'de beklenen büyümenin gerçekleşmemesi ihracat üzerinde olumsuz etki oluşturabilecek. Bu çerçevede küresel krizin Türkiye'nin ihracat performansı üzerindeki etkilerinin hafifletilmesinde büyük rol oynayan pazar çeşitlendirmesi politikasına devam edilmesi önemini koruyor.

Dünya ticaret hacminde en büyük paya sahip olan Avrupa Birliği ve ABD arasında gündeme gelen Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı anlaşmasının Türkiye dış ticaretini olumlu yönde etkilemesi yönünde çalışmalara hız verilmesi önemli bir gündem maddesi haline geldi.

27 Eylül 2013 tarihi itibarıyla bireysel emeklilik sistemine (BES), 2012 yılı sonuna göre 740 bin kişiyi aşan yeni katılım oldu ve aynı dönemde fon büyüklüğü ise 24,3 milyar lirayı aştı. Bireysel emeklilik sisteminin, 2013 yılındaki ivmesini sürdürmesiyle, orta vadede yurtiçi tasarrufların artırılmasında önemli bir rol üstleneceği öngörülüyor.

Özel kesim tasarruf oranı gerileyecek

Özel tüketimdeki hızlı artış nedeniyle, GSYH'ye oran olarak, özel kesim tasarruf oranının 2012 yılındaki yüzde 11,6 seviyesinden, 2013 yılında yüzde 9,7'ye gerilemesi bekleniyor. Kamu kesimi tasarruf oranının geçen yıl olduğu gibi bu yılda yüzde 2,9 olarak gerçekleşmesi öngörülüyor. Böylece toplam yurtiçi tasarruf oranının bir önceki yıla göre 1,9 puan düşerek 2013 yılında yüzde 12,6 olacağı tahmin ediliyor.

Bu yıl özel yatırım harcamalarının GSYH içindeki payının yüzde 16 seviyesinden yüzde14,8'e gerilemesi bekleniyor. Aynı dönemde kamu yatırımlarının GSYH içindeki payının ise 0,4 puan artarak yüzde 4,8'e yükselmesi öngörülüyor. Böylece toplam yatırımların GSYH içindeki payının yüzde 19,6 olarak gerçekleşeceği tahmin ediliyor.

Son yıllarda, büyümenin düşük veya negatif olduğu yıllar hariç tutulduğunda, tasarruf-yatırım açığının genel olarak artış eğiliminde olduğu gözlemlendi, bu eğilimin temel belirleyicisi ise özel kesim tasarruf oranlarındaki azalma oldu. Bu yıl yatırımlardaki azalmaya rağmen toplam tasarruflardaki önemli düşüş sonucunda tasarruf-yatırım açığının GSYH'ye oranının yüzde 6,9'a yükselmesi bekleniyor.

TÜFE yıllık artış hızı geçen yıl yüzde 6,2 oranına gerileyerek, son 44 yılın en düşük yıl sonu seviyesine ulaştı, TÜFE yıllık artış hızı 2013 yılı eylül ayında ise yüzde 7,9 olarak gerçekleşti. Enerji fiyatlarındaki baz etkisinin ortadan kalkması ve enflasyonu etkileyen faktörlerin mevcut yapısı altında yıl sonunda TÜFE yıllık artış hızının yüzde 6,8 olarak gerçekleşmesi bekleniyor.

AB tanımlı genel devlet borç stokunun ise yüzde 35'e düşmesi bekleniyor

Merkez Bankası, Türk Lirasında yaşanan dalgalanmaları sınırlamak, Türk Lirasına yönelik olası spekülasyonları engellemek ve enflasyona ilişkin beklentilerdeki bozulmayı azaltmak amaçlayan politikalar uygulamaya başladı. Banka bu doğrultuda, faiz koridorunun üst sınırını artırıp ek parasal sıkılaştırma uygulamalarına daha sık başvurarak piyasaya sağladığı likiditenin maliyetini görece artırdı. Bunun yanı sıra Banka, piyasa ihtiyaçlarını gözeterekTürk Lirasındaki oynaklığı azaltma amacıyla çeşitli tarihlerde döviz satım ihaleleri gerçekleştirdi. GSYH'ye oran olarak, faiz giderleri hariç genel devlet harcamaları ile özelleştirme gelirleri hariç genel devlet gelirleri son yıllardaki artış eğilimini 2012 ve 2013 yıllarında da devam ettirdi.

Bu yıl genel devlet toplam gelirlerinin GSYH'ye oranının bir önceki yıla göre 1,9 puan artarak yüzde 39,7 düzeyinde gerçekleşmesi bekleniyor. Genel devlet gelirlerindeki artışta, TEDAŞ ve BOTAŞ'tan geçmiş yıllar vergi borçlarına mahsuben yapılan tahsilatların da etkisiyle dolaylı vergiler ile sosyal güvenlik prim gelirlerindeki artış belirleyici oldu.

Genel devlet harcamalarının GSYH'ye oranının ise 2013 yılında bir önceki yıla kıyasla 1,9 puan artarak yüzde 40,8 düzeyine yükselmesi bekleniyor. Söz konusu artışın 1,3 puanlık kısmı bir önceki yılda olduğu gibi cari nitelikli harcamalardan kaynaklanıyor. Bu yıl ayrııca genel devlet yatırım harcamalarının GSYH'ye oranının 0,5 puan artması, genel devlet açığının GSYH'ye oranının yüzde 1 olması bekleniyor. Ayrıca, faiz harcamaları ve özelleştirme gelirleri hariç genel devlet fazlasının yüzde 1,7, program tanımlı genel devlet faiz dışı fazlasının ise yüzde 0,8 olacağı tahmin ediliyor.

Bu gelişmelere paralel olarak, GSYH'ye oranla, 2012 yılında yüzde 1 olarak gerçekleşen kamu kesimi borçlanma gereğinin 2013 yılında yüzde 0,8'e gerilemesi; yüzde 36,2 olarak gerçekleşen AB tanımlı genel devlet borç stokunun ise yüzde 35'e düşmesi bekleniyor. - Ankara

Ekonomi Haberler